سنگ نگاری و زمین شیمی ماسه سنگ های سازند سیبزار (دونین میانی) در شرق نیشابور: کاربردی برای موقعیت زمین ساختی و آب و هوای دیرینه

سازند سیبزار (دونین میانی) در 30 کیلومتری شهر نیشابور از دولستون با میان لایه های ماسه سنگی پایینی، آذرین لایه بازالتی میانی و دولستون تا دولستون های آهکی بالایی با ضخامت 334 متر تشکیل شده است. میان لایه های ماسه سنگی این سازند دارای کوارتزهای ریزدانه تا گاهی متوسط دانه، با مقادیر کمی از فلدسپات و خرده سنگ های رسوبی هستند. با توجه به داده های برآمده از سنگ نگاری و جایابی آن ها بر نمودار رده بندی سنگ های رسوبی (QFRF)، ماسه سنگ های سازند سیبزار بیشتر از نوع کوارتز آرنایت و نیمه آرکوز و در بعضی از نمونه ها، لیت آرنایت (خرده سنگی) است. با بررسی های زمین شیمیایی، فراوانترین اکسیدهای اصلی در این ماسه سنگ ها، SiO2 و Al2O3 با غلظت میانگین به ترتیب 8/77 و 3/8 درصد وزنی هستند. با توجه به نسبت های SiO2/Al2O3 و Na2O/K2O و سایر مقادیر اکسیدهای اصلی و عناصر فرعی چون CaO، Fe2O3، TiO2، Zr و V، این ماسه سنگ ها دارای مقادیر کوارتز متوسط تا بالا و خاستگاه رسوبی کوارتزی بوده و در یک حوضه درون کراتونی در کرانه غیرفعال قاره ای واقع هستند. سنگ خاستگاه این ماسه سنگ ها از نوع آذرین حدواسط تا اسیدی بوده و دستخوش درجه های متوسط تا شدیدی از هوازدگی شیمیایی شده اند. با توجه به شواهد، منبع رسوب های آذرین سیلی آواری برای ماسه سنگ های سازند سیبزار از ورقه های عربستان و آفریقا بوده است.