ارزیابی واکنش عملکرد و ویژگی های کیفی علوفه دو ژنوتیپ کانولا (Brassica napus) به تیمارهای قطع آبیاری و تراکم بوته

این پژوهش در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی به روش اسپلیت فاکتوریل با سه تکرار در سال زراعی 1402-1401 در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان اجرا شد. سه تیمار آبیاری کامل، قطع آبیاری در مرحله ی شروع گل دهی تا 50 درصد خورجین دهی و قطع آبیاری در مرحله ی خورجین دهی تا برداشت در کرت های اصلی و فاکتوریل دو ژنوتیپ هایولا4815 و آرام و سه تراکم 80، 110 و 140 بوته در مترمربع در کرت های فرعی مقایسه شدند. نتایج نشان داد برهم کنش قطع آبیاری و ژنوتیپ در تراکم بوته بر تعداد شاخه فرعی، محتوی نامحلول در شوینده اسیدی، خاکستر، ماده خشک قابل هضم، انرژی ویژه شیردهی و میزان انرژی قابل متابولیسم معنی دار شد. بیش ترین ماده کل قابل هضم، انرژی متابولیسمی و ماده خشک قابل هضم شیردهی به ژنوتیپ آرام و تراکم 80 بوته در مترمربع و تیمار قطع آبیاری از خورجین دهی تا برداشت اختصاص داشت. بیش ترین و کم ترین محتوی الیاف نامحلول در شوینده اسیدی به ترتیب از ترکیب تیماری شاهد (آبیاری مطلوب)، تراکم 140 بوته در مترمربع و ژنوتیپ هایولا4815 و قطع آبیاری مرحله سوم تراکم 80 بوته در مترمربع و ژنوتیپ آرام حاصل شد که با سایر تیمارها اختلاف معنی دار نشان داد. به طورکلی بیش ترین عملکرد علوفه خشک در تیمار آبیاری کامل (3722 کیلوگرم در هکتار) به دست آمد که از لحاظ آماری با دو سطح دیگر آبیاری اختلف معنی دار داشت، هم چنین ژنوتیپ آرام با عملکرد علوفه خشک معادل 3482 کیلوگرم در هکتار برتری معنی دار در مقایسه با ژنوتیپ هایولا4815 نشان داد. بیش ترین و کم ترین عملکرد علوفه خشک (به ترتیب 3471 و 3226 کیلوگرم در هکتار) نیز به ترتیب مربوط به تراکم 140 و 80 بوته در مترمربع بود که با همدیگر اختلاف معنی دار داشتند ولی با سطح تراکم 110 بوته در مترمربع اختلاف معنی دار نشان ندادند. بر این اساس علاوه بر ژنوتیپ آرام به عنوان ژنوتیپ برتر، می توان تراکم بوته 110 بوته در مترمربع را به عنوان تراکم برتر در این آزمایش دانست که علاوه بر کیفیت علوفه بالاتر، هزینه مصرف بذر کم تری نیز در مقایسه با تراکم 140 بوته در مترمربع دارد.