تاثیر اصلاحات ارضی بر عملکرد شرکت های تعاونی روستایی در استان فارس (1341- 1351ش)

از جمله اهداف اصلاحات ارضی در ایران، علاوه بر دگرگون شدن ساخت جامعه روستایی و از بین بردن نظام ارباب- رعیتی، فراهم کردن تسهیلات و امکانات لازم برای رفاه نسبی و تقویت تدریجی و رشد روستاییان بود. محمدرضا  شاه پهلوی (1320- 1357ش) درصدد برآمد تا با انجام اقداماتی مثل تشکیل شرکت های تعاونی روستایی، شرکت سهامی زراعی، ایجاد خانه های فرهنگ روستایی، تشکیل سازمان های بیمه اجتماعی روستایی و سرانجام سپاه دانش به نفع کشاورزان عمل کند. در دوره اجرای اصلاحات ارضی، استان فارس یکی از مهم ترین و وسیع ترین استان های زراعی ایران بود. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از اسناد و کتاب های تاریخی درصدد یافتن پاسخی به این پرسش است که با اجرای قانون اصلاحات ارضی در فارس، شرکت های تعاونی روستایی نسبت به بهبود زندگی کشاورزان چه عملکردی داشتند؟ طبق یافته های پژوهش با تاسیس  شرکت های تعاونی روستایی در فارس، سوءاستفاده کدخدایان و مالکان روستاها به عنوان هیئت مدیره شرکت های تعاونی بیشتر شد. تاسیس این شرکت ها نه تنها بهبودی در وضع معیشتی روستاییان ایجاد نکرد؛ بلکه به تنگدستی و بینوایی آنان منجر شد. این موضوع در شکایات مردمی به استانداری فارس، سازمان بنادر و سازمان اصلاحات ارضی بازتاب داشته است.