ارزیابی چندساله مقاومت به زنگ قهوه ای در 192 ژنوتیپ گندم نان تحت شرایط مزرعه ای

عامل بیماری زنگ قهوه ای گندم قارچی با نام Puccinia recondita f. sp. tritici می باشد. این پژوهش طی سال های 1398 الی 1400 به مدت سه سال به منظور بررسی مقاومت جامعه ای متشکل از 192 ژنوتیپ گندم نان بهاره انجام شد. بر اساس صفت سطح منحنی پیشرفت بیماری (AUDPC) در سال اول، ژنوتیپ ها به چهار گروه مقاوم، نیمه‎مقاوم، نیمه حساس و حساس، در سال دوم، به سه گروه مقاوم، نیمه‎مقاوم و نیمه حساس و در سال سوم به پنج گروه مقاوم، نیمه‎مقاوم، حساس، نیمه حساس و خیلی حساس تقسیم شدند. کشت ها در هر سال در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی با دو تکرار انجام شد. میانگین صفت AUDPC برای ژنوتیپ های مورد مطالعه در سه سال مورد پژوهش به ترتیب 04/154، 08/107 و 66/296 درصد در روز محاسبه شد. هم چنین براساس نتایج حاصل از تجزیه واریانس در سه سال مورد آزمایش ژنوتیپ ها از لحاظ صفات مورد بررسی اختلاف معنی داری در سطح احتمال یک درصد داشتند. بیش ترین ضریب همبستگی مثبت بالای معنی دار به‎ترتیب بین شدت آلودگی و AUDPC (r=0.960-0.981)، شدت آلودگی و تیپ آلودگی (r=0.833-0.855) و تیپ آلودگی و AUDPC (r=0.829-0.864) مشاهده شد. بررسی تنوع ژنتیکی مقاومت به بیماری زنگ قهوه ای با محاسبه AUDPC و تخمین سطح مقاومت در این جمعیت متنوع گندم نان بهاره وجود اختلاف معنی داری برای این صفت را نشان داد که حاکی از با ارزش بودن این مواد ژنتیکی برای برنامه های به نژادی گندم نان است.