سنجش عوامل موثر در عدم توسعه شهر هوشمند پایدار تبریز

شهر تبریز هم مانند اکثر شهرهای بزرگ دنیا با مشکلات پیچیده ای در زمینه تراکم جمعیتی، آلودگی هوا و صوتی، ارائه خدمات حمل و نقل، اجتماعی، اقتصادی مسکن و سایر مسایل روبرو هست. بنابراین شکل گیری شهر هوشمند براساس معیارهای هوشمند در شهر تبریز مبتنی بر داده های کلان می تواند کمک بسیار زیادی برای مدیران دولتی و شهری برای تعیین استراتژی شهر هوشمند باشد. عامل عدم موفقیت در پیاده سازی شهر هوشمند به عدم آگاهی شهر هوشمند و مدیریت آن و عوامل موثر در شکل گیری آن است. بنابراین شناسایی عوامل موثر در شکل گیری شهر هوشمند پایدار تبریز در این برهه از زمان بسیار ضروری و حیاتی است. هدف این مطالعه، شناسایی عوامل موثر در توسعه یک شهر هوشمند پایدار و ویژگی های آن در شهر تبریز براساس یک مدل توسعه یافته است. دستیابی به پایداری شهری از طریق شهرهای هوشمند برای مدیریت مشکلات شهری که بقای انسان را تهدید می کند ضروری است. سیاست های شهر هوشمند جنبه های مختلف اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و زیست محیطی را در بر می گیرد و امکان توسعه برنامه های عملی برای پایداری شهری را فراهم می کند. هدف از این تحقیق سنجش عوامل موثر بر عدم توسعه شهر هوشمند پایدار تبریز می باشد.

روش تحقیق به صورت توصیفی - اکتشافی می باشد. از نظر هدف کاربردی است. جامعه آماری تحقیق شامل خبرگان و متخصصان شهرسازی، برنامه ریزی شهری و اساتید می باشد و حجم نمونه 46 نفر می باشد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش معادلات ساختاری بخش نهایی تحلیل عاملی تاییدی را با استفاده از مدل معادله ساختاری (‏SEM)‏ توصیف می کند. نرم افزار SPSS برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. مدل سازی SEM با استفاده از نرم افزار AMOS انجام شد. مدل تحلیل عاملی تاییدی (‏CFA) ‏با استفاده از عوامل مختلف توسعه شهر هوشمند پایدار مانند مسئله ترافیک، مسئله پارک، مشکل آب طوفان، مدیریت زباله، مسئله ایمنی جاده، مسئله آلودگی، مسئله آب آشامیدنی و مسئله مرتبط با جرم انجام شد. که برای انجام مدل سازی معادله ساختاری (‏SEM) از نرم افزار AMOS ‏استفاده گردید.

نتایج و بحث: 

نتایج نشان داد که مساله ترافیک با بار عاملی 958/0 بیشترین تاثیر و مساله سیلاب با 451/0 کمترین اثرگذاری در بین عوامل موثر بر عدم توسعه شهر هوشمند پایدار تبریز دارد. همچنین شاخص نیکویی برازش 946/0(GFI)  است که نشان دهنده قابل قبول بودن این میزان برای برازش مطلوب مدل است. مقدار ریشه میانگین مربعات خطای برآورد (RMSEA) نیز 057/0 می باشد که باتوجه به کوچکتر بودن از 08/0، قابل قبول بوده و بیان کننده تایید مدل پژوهش است. بنابراین، می توان نتیجه گرفت که مدل CFA معتبر است، و حل پارامترهای انتخاب شده در حد بسیار مطلوب می توانند به توسعه شهر هوشمند پایدار در تبریز کمک کنند.

بزرگترین چالشی که برای برنامه ریزی و ساخت شهر هوشمند تبریز وجود دارد کشف نیازهای واقعی مردم، بالا بردن سطح آگاهی عمومی جامعه و بالاخص مدیریت شهری، تشریح ساز و کار هوشمندی و مزایای آن برای مردم و همچنین سهم مردم از مزایای هوشمندی و ارتقای مشارکت مردمی در زمینه ترافیک، مدیریت پسماند شهری، آلودگی هوا، مسائل مربوط به جرائم و غیره از موارد مهم و تاثیرگذار است که بی توجهی به آن کیفیت زندگی و سطح رفاه عمومی جامعه را دچار مشکل نموده و اختلالاتی در ارائه خدمات برای مردم بوجودآورده است. این مطالعه دانش عمیقی را در اجرای جنبه های طرح شهر هوشمند ارائه می دهد و همچنین راه حلی را برای توسعه بیشتر عوامل موثر در پایداری شهر هوشمند تبریز پیشنهاد می کند.