مروری بر گیاهان دارویی سمی و پادزهر آنها از دیدگاه ابن سینا

امروزه با توجه به افزایش مصرف گیاهان دارویی، احتمال مسمومیت با برخی از گیاهان سمی به علت نبود اطلاعات کافی در مورد سمیت آنها توسط افراد غیرمتخصص وجود دارد. همچنین اطلاعات کافی در مورد پادزهر آنها نیز وجود ندارد؛ از این ‏رو به نظر می ‏رسد معرفی گیاهان سمی و آنتی دوت (پادزهر) آنها حائز اهمیت باشد. این پژوهش به صورت کتابخانه‏ ای به روش توصیفی و تطبیقی از کتاب القانون فی الطب ابن سینا انجام شد. همچنین در خصوص یافته ‏های فیتوفارماکولوژیکی درباره مکانیسم اثر، پادزهری گیاهان به صورت تطبیقی با استفاده از پایگاه‏ های علمی و اینترنتی معتبر مانندScience Direct, Scopus, PubMed, SID و Springer مورد بررسی قرار گرفت. ابن سینا برای درمان مسمومیت با سموم گیاهی از دستورالعمل ‏هایی مانند پاک سازی سموم از دستگاه گوارش باقی دادن و استعمال داروهای مسهل و تنقیه، و برای پاک سازی خون و لنف، از داروهای مدر و معرق، و برای خنثی کردن سموم از پادزهرها بهره گرفته است که در این پژوهش درباره 38 گیاه سمی و پادزهرهای مربوط به آنها بحث شد. با استفاده از نتایج این مطالعه می‏ توان دریافت که پادزهرهای طبیعی با عوارض جانبی بسیار کم وجود دارند که شواهد علمی نوین، موثربودن آنها را تایید می‏ کند که با انجام مطالعات آزمایشگاهی و بالینی می‏ توان آنها را به‏ عنوان آنتی دوت اصلی برخی از گیاهان سمی معرفی و استفاده کرد.