بررسی تاثیر عوامل بوم شناختی بر پراکنش و صفات مورفولوژیکی گیاه دارویی و صنعتی اسپرک (.Reseda lutea L) در مراتع شهرستان داراب

پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر عوامل بوم شناختی بر پراکنش و صفات مورفولوژیکی گیاه دارویی و صنعتی اسپرک (Reseda lutea L.)  در مراتع شهرستان داراب انجام شد. دو رویشگاه انتخاب و در هر رویشگاه 2 ترانسکت مستقر و در راستای هر ترانسکت 10 پلات 2×1 مترمربعی برداشت شد. در هر پلات، مشخصه های تعداد پایه، تاج پوشش و ارتفاع بوته و تعداد 40 نمونه خاک از عمق ریشه دوانی گیاه، جهت تعیین ویژگی های خاک برداشت شد. به منظور بررسی رابطه صفات مورفولوژیکی، تراکم و پوشش با خصوصیات خاک، از روش های چندمتغیره رسته بندی استفاده شد. از روش آنالیز افزونگی (RDA) به عنوان روش خطی برای رسته بندی صفات مورفولوژیکی با عوامل محیطی استفاده شد. تمامی محاسبات آماری برای انجام رسته بندی با استفاده از نرم افزار CANOCO نسخه 5 انجام گردید. نتایج نشان داد درصد پوشش و تراکم گونه اسپرک به ترتیب 27/32 درصد و  8/5 پایه در مترمربع است. میانگین فاکتورهای ارتفاع گیاه، قطر تاج پوشش، طول گل آذین و تعداد شاخه گل دهنده به ترتیب 37/55، 65/71، 42/35 و 67/63 سانتی متر است. اسپرک در خاک هایی متمایل به اسیدی (75/7 -1/6)، با میانگین هدایت الکتریکی 62/0 دسی زیمنس بر متر و با میانگین درصد کربن آلی 45/0 پراکنش دارد. میزان پتاسیم از 110 تا 389 میلی گرم بر کیلوگرم، میزان فسفر از 6 تا 21 میلی گرم بر کیلوگرم متغیر است. اسپرک در دامنه ارتفاعی 1124 تا 1225 متر با میانگین 43/1179 متر پراکنش دارد. ارتفاع گیاه و قطر تاج پوشش بیشتر تحت تاثیر سیلت و کربن آلی خاک و کمتر تحت تاثیر پتاسیم و فسفر خاک قرار دارند. تعداد شاخه گل دهنده، تراکم و تاج پوشش بیشتر تحت تاثیر EC خاک و کمتر تحت تاثیر ارتفاع است. نتایج حاصل از پژوهش حاضر می تواند جهت بررسی رشد این گونه در عملیات اصلاح و احیاء مراتع در مناطق مشابه، مورد توجه مدیران منابع طبیعی قرار گیرد.