تخمین منحنی میانگین درجه دوم قطر خشک دارهای ریز در جنگل های راش (Fagus orientalis Lipsky) خیرودکنار نوشهر

خشک دارهای ریز (FWDs) کف بوم سازگان های جنگلی با تاثیر اساسی در چرخه کربن اتمسفری و به عنوان یکی از مخازن اصلی کربن در ارزیابی اقتصاد سبز در ارتباط با ذخایر کربن سهم مهمی را  به خود اختصاص می دهد. از این رو، برآورد هرچه دقیق تر موجودی کربن FWDs بسیار ضروری است. هدف پژوهش حاضر معرفی میانگین درجه دوم قطر (QMD) خشک دارهای مذکور به منظور افزایش دقت برآورد ذخایر کربن آنهاست.

در این پژوهش به طور تصادفی چهار قطعه نمونه 20×20 متر مربعی در سطح یک هکتار توده های خالص و آمیخته راش (تیپ راش- ممرز) در جنگل خیرودکنار جانمایی شد. در راستای هر ضلع قطعه نمونه مربعی به عنوان خط ترانسکت (در مجموع 16 خط نمونه)، قطر محور مرکزی چوب های منقطع با خط نمونه مزبور اندازه گیری و ثبت شد. سپس سه طبقه قطری مختلف (5/7- 5/4، 5/4- 5/2، 5/2-1 سانتی متر) براساس توزیع فراوانی خشک دارها به صورت مجزا تفکیک شد. با روش تخمین منحنی مبتنی بر برازش مدل توانی توزیع فراوانی قطر خشک دارها، سطح زیر منحنی برای هر طبقه قطری به منظور دستیابی به مقادیر QMD محاسبه شد. برای محاسبه سطح زیر منحنی در توده های مزبور از شیب مدل لگاریتم خطی حاصل از تبدیل لگاریتمی تابع توانی برازش یافته در هر توده استفاده شد. 

با توجه به روند وارونه شیب برازش در توده خالص راش (57/1- = b) و توده آمیخته (03/2- = b)، نتایج حاکی از فراوانی بیشتر توزیع FWDs در طبقه های قطری مذکور در توده خالص راش بوده است. مقادیر QMD برای هر طبقه قطری در هر یک از توده ها با اختلاف جزئی دارای مقدار عددی بیشتری نسبت به میانگین حسابی و میانه توزیع فراوانی قطر بوده است. مقادیر آماره مزبور توده خالص راش در طبقه های قطری تعریف شده به ترتیب 63/1، 47/3 و 73/5 سانتی متر و در توده آمیخته راش در طبقه های اول و دوم قطری به ترتیب 57/1 و 36/3 سانتی متر محاسبه شد.

این اختلاف جزئی است، اما بدیهی است که برآورد مقدار زی توده و موجودی کربن با استفاده از مقادیر QMD در روابط محاسباتی مبتنی بر خط ترانسکت (پارامتر حاصل ضرب تعداد خشک دارهای هر طبقه قطری در مربع مقادیر QMD) دارای دقت بیشتری است و انتظار می رود که در مقیاس کلان (پارسل، سری و بخش) مقادیری بیشتری را نشان دهد.