اثر نظامهای زراعی با سطحهای مختلف کاربرد نهاده بر شاخصهای فیزیولوژیک رشد و عملکرد دانه ارقام لوبیا قرمز (Phaseolus vulgaris L.) در منطقه بیران شهر لرستان

در دنیای کنونی، کاهش حاصلخیزی خاک محدودیت اصلی بیوفیزیکی برای بهبود عملکرد محصولات زراعی است و در نتیجه به عنوان یک تهدید بالقوه برای رسیدن به امنیت غذایی به شمار می رود. در این راستا آزمایشی با هدف بررسی کارایی نهاده های کشاورزی در نظام های زراعی مختلف در جهت تولید پایدار محصول لوبیا قرمز در کشور، به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار طی دو سال زراعی 1400-1399 و 1401-1400 در منطقه بیران شهر لرستان در غرب کشور ایران اجرا شد. پنج نظام زراعی با سطح های مختلف کاربرد نهاده شامل: اکولوژیک، تلفیقی، کم نهاده، متوسط نهاده و پرنهاده و ارقام لوبیا قرمز شامل: افق، دادفر، گلی و یاقوت بودند. مقادیر مختلف کاربرد نهاده در نظام های زراعی شامل مدیریت زراعی، مصرف کود و سم بود. نتایج نشان داد که بیشترین میانگین سرعت رشد نسبی در رقم یاقوت در نظام زراعی پرنهاده؛ بیشترین میانگین سرعت جذب خالص در رقم دادفر در نظام زراعی پرنهاده؛ بیشترین میانگین شاخص سطح برگ در رقم دادفر در نظام زراعی تلفیقی؛ بیشترین میانگین سرعت رشد محصول در رقم دادفر در نظام زراعی تلفیقی و بیشترین میانگین تجمع ماده خشک در رقم یاقوت در نظام زراعی تلفیقی مشاهده شد. همچنین بیشترین عملکرد دانه در رقم یاقوت (4/3092 کیلوگرم در هکتار) در نظام زراعی تلفیقی مشاهده شد. عملکرد دانه در رقم یاقوت نسبت به ارقام افق، دادفر و گلی در نظام زراعی تلفیقی به ترتیب به میزان 01/31، 80/15 و 49/21 درصد افزایش نشان داد. یافته ها نشان داد که نظام زراعی تلفیقی می تواند هم تراز با نظام زراعی پرنهاده (متکی بر نهاده های شیمیایی)، شاخص های فیزیولوژیک رشد و ویژگی های زراعی ارقام لوبیا قرمز را نسبت به نظام های زراعی اکولوژیک، کم نهاده و متوسط نهاده به بالاترین سطح خود برای افزایش بهره-وری و سودآوری در مزرعه برساند.