نقش میانجی انگیزه تحصیلی بین خودکارآمدی و اشتیاق تحصیلی در دانش آموزان مقطع متوسطه دوم

اشتیاق تحصیلی یکی از عوامل موثر بر موفقیت تحصیلی دانش آموزان می باشد که می تواند تحت تاثیر عوامل مختلفی باشد. مطالعه حاضر با هدف تعیین نقش میانجی انگیزه تحصیلی بین خودکارآمدی و اشتیاق تحصیلی در دانش آموزان مقطع متوسطه دوم انجام شد.

پژوهش حاضر توصیفی-همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل همه دانش آموزان دوره دوم مقطع متوسطه شهرستان کوهرنگ در سال 1402 بود. در این مطالعه 384 دانش آموزان دختر و پسر مقطع متوسطه به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای مشارکت داشتند. ابزار جمع آوری داده ها شامل پرسشنامه جمعیت شناختی، "مقیاس انگیزه تحصیلی" (Academic Motivation Scale)، "مقیاس خودکارآمدی دانش آموز جینگز و مورگان" (Morgan-Jinks Student Efficacy Scale) و "مقیاس اشتیاق تحصیلی" (Academic Enthusiasm Scale) بود. روایی ابزارها به روش کیفی و پایایی به روش همسانی درونی با محاسبه ضریب آلفا کرونباخ محاسبه شد. تحلیل داده ها در نرم افزارهای آماری اس پی اس اس نسخه 24 و آموس نسخه 24 انجام شد.

الگوی پیشنهادی از برازش مطلوب برخوردار بود (63/2=CMIN/DF، 96/0=CFI، 06/0=RMSEA). علاوه بر این، خودکارآمدی تحصیلی با اشتیاق تحصیلی (29/0=β)، انگیزه درونی (48/0=β) و انگیزه  بیرونی (37/0=β) همبستگی مثبت، مستقیم و معنادار و با بی انگیزگی (32/0-=β) همبستگی منفی، مستقیم و معنادار دارد. نتایج نشان داد که بی انگیزگی تحصیلی (19/0-=β) با اشتیاق تحصیلی همبستگی منفی مستقیم و معنادار و با انگیزه درونی (17/0=β) و انگیزه بیرونی (17/0=β) همبستگی مثبت، مستقیم و معنادار دارد (05/0>P). نتایج آزمون بوت استرپ نشان داد که هر 3 زیر مقیاس انگیزه درونی (17/0=β)، بیرونی (11/0=β) و بی انگیزگی تحصیلی (09/0=β) بین خودکارآمدی و اشتیاق تحصیلی نقش میانجی دارند.

خودکارآمدی به صورت مثبت و مستقیم و با میانجی گیری انگیزه تحصیلی با اشتیاق تحصیلی دانش آموزان همبستگی معنادار دارد. پیشنهاد می شود که جهت افزایش اشتیاق تحصیلی دانش آموزان به برنامه های آموزشی و درمانی با هدف بهبود خودکارآمدی و انگیزه تحصیلی دانش آموزان توجه شود.