ارزیابی تاثیر سرمایه انسانی بر بهره وری نیروی کار بخش کشاورزی ایران

ارتقای بهره وری کلیدواژه تحقق رشد و توسعه اقتصادی است و بهره وری نیروی کار رابطه مستقیمی با کیفیت و استانداردهای زندگی دارد. سرمایه انسانی به عنوان یک نهاده تولید، بر نهاده نیروی کار اثر می گذارد و باعث بالاتر رفتن دانش و مهارت او می شود. به این ترتیب انتظار می رود بهبود سرمایه انسانی موجب ارتقای بهره وری شود. بدیهی است چنین نقشی، با توجه به محدودیت منابع در بخش کشاورزی ایران از اهمیت مضاعفی برخوردار است. در این مطالعه، تاثیر سرمایه انسانی بر بهره وری نیروی کار بخش کشاورزی در طی دوره زمانی 1396-1346 با استفاده از الگوی خود رگرسیون با وقفه های توزیعی (ARDL) مورد واکاوی قرار می گیرد. نتایج برآورد الگوی کوتاه مدت نشان داد بهره وری نیروی کار از یک وقفه خود، سرمایه فیزیکی با دو وقفه، سرمایه انسانی، دانش و فناوری و منابع طبیعی به صورت مثبت و معنی داری تاثیر می پذیرد. تاثیر سرمایه انسانی در بلندمدت نیز پذیرفته می شود. بر این اساس، به ازای هر یک درصد افزایش در شاخص متغیر سرمایه انسانی، بهره وری نیروی کار بخش کشاورزی 0/82 درصد، معادل 279/6 هزار ریال، افزایش می یابد. تاثیر سایر متغیرهای مستقل استفاده شده در پژوهش شامل متغیرهای سرمایه فیزیکی، دانش و فناوری و منابع طبیعی بر روی بهره وری نیروی کار بخش کشاورزی مثبت و معنی دار ارزیابی شد. همچنین اثر متغیرهای موهومی انقلاب و جنگ و خشک سالی بر بهره وری نیروی کار منفی برآورد شد. با توجه به محدودیت روزافزون در دستیابی به نهاده های فیزیکی و طبیعی، سرمایه گذاری در سرمایه انسانی از اولویت بالایی در دستیابی به اهداف رشد اقتصادی برخوردار می باشد