واکاوی ملاحظه های اخلاقی و سیاستی حکمرانی داده محور

داده های کلان، سرمایه بسیار ارزشمندی محسوب می شوند و فرصت های قابل توجهی برای خط مشی گذاران فراهم می کنند. حکمرانی داده محور به منزله رویکردی نوین در مدیریت دولتی مطرح شده و با استفاده نظام مند از داده ها، در پی استفاده از این فرصت هاست. حکمرانی داده محور نیاز به رعایت ملاحظه های اخلاقی و سیاستی ویژه ای دارد و در صورت نبود آنها با کژکارکردهایی نظیر تبعیض، تمرکز قدرت، آسیب های اجتماعی، کاهش اعتماد عمومی، نقض حقوق بشر مواجه می شود. رویکرد پژوهش کنونی، استقرایی و مبتنی بر فلسفه تفسیرگرایی است. در این پژوهش کیفی-اکتشافی با استفاده از 15مصاحبه عمیق و ساختارنیافته با خبرگان حوزه حکمرانی داده محور، داده ها گردآوری شدند. برای انتخاب خبرگان این پژوهش، از روش نمونه گیری گلوله برفی استفاده شد. در نهایت پس از تحلیل مصاحبه ها با روش تحلیل مضمون، ملاحظه های اخلاقی و سیاستی حکمرانی داده محور شناسایی شدند. بر اساس یافته های این پژوهش، ملاحظه های اخلاقی حکمرانی داده محور مشتمل بر شفافیت داده ها و مدیریت آنها، دسترسی قانون مند، در نظر گرفتن اختیار و رضایت افراد، حفظ حریم خصوصی افراد، گردآوری داده های باکیفیت است. همچنین ملاحظه های سیاستی آن عبارتند از پویایی مبتنی بر داده، آموزش و فرهنگ سازی، ایجاد ساز و کار پایش و اصلاح، همکاری و مشارکت با بخش خصوصی و بین المللی، تامین امنیت داده ها.