تجزیه و تحلیل بهره وری آب، انرژی و اقتصاد تولید علوفه ذرت و سورگوم در شرایط مختلف آبیاری

پایداری در بخش کشاورزی از اهمیت فراوانی برخوردار می باشد و تقاضای روزافزونی جهت اطلاعات در ابعاد اقتصادی، انرژی و زیست محیطی در نظام های کشاورزی، وجود دارد. از این رو، هدف این مطالعه مقایسه بهره وری آب، انرژی و هزینه های تولید علوفه ذرت و سورگوم و مقایسه اقتصادی کشت دو گیاه در منطقه خشک شمال غرب اصفهان بود. این آزمایش به طور جداگانه برای هر گیاه، به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در شاهین شهر اصفهان طی سال های 1400 و 1401 انجام شد. کرت های اصلی شامل سه سطح آبیاری کامل، 80 و 60 % آبیاری کامل و کرت های فرعی شامل دو رقم سورگوم اسپیدفید و پگاه و ذرت 704 و ماکسیما بود. نتایج نشان داد که بیشترین انرژی ورودی مصرفی در تولید هر دو گیاه با میانگین 14130 مگاژول بر هکتار، مربوط به کود نیتروژن می باشد. همچنین، انرژی ورودی تولید ذرت بیشتر از سورگوم مشاهده شد. در بین رقم های مورد بررسی، رقم پگاه سورگوم بیشترین نسبت انرژی (23 %)، بهره وری انرژی علوفه (38/0 کیلوگرم بر مگاژول) و بهره وری آب علوفه (4/6 کیلوگرم بر متر مکعب) را به خود اختصاص داد. نتایج همچنین، حکایت از افزایش هزینه های ثابت و متغیر تولید ذرت در مقایسه با سورگوم داشت. در مجموع، تولید سورگوم نسبت به ذرت در منطقه نیاز به مقدار آب و انرژی کمتر، هزینه تولید پایین تر همراه با تولید علوفه بیشتر و آسیب های زیست محیطی کمتری می باشد و رقم پگاه رقم مناسب تری جهت تولید علوفه درمنطقه معرفی می شود.