مطالعه روغن فرار کشت بافت رازیانه (Foeniculum vulgare Miller) و مقایسه آن با گیاه کامل

گیاه رازیانه (Foeniculum vulgare Miller.) گیاهی علفی، معطر و پایا از خانواده چتریان است که در مناطق مختلف ایران مورد استفاده خوراکی و دارویی قرار می گیرد و امروزه در بسیاری از نقاط جهان کشت و سازگار شده است. با توجه به اهمیت و کاربرد وسیع اسانس گیاه در ساخت داروها، مواد غذایی و آرایشی، بهداشتی تصمیم بر آن شد که کشت سلولی گیاه مورد بررسی قرار گیرد.
هدف از این مطالعه، تولید و نگهداری کالوس از بذر گیاه رازیانه و بررسی توانایی کالوس برای تولید متابولیت های ثانویه و مقایسه آن با متابولیت های تولید شده در گیاه کامل است.
بذرهای گیاه رازیانه، با قرار گرفتن در محلول های استریل کننده، استریل شدند و بعد از رشد در محیط آگار 8/0 درصد و تولید دانه رست، قسمت های فوقانی دانه رست در شرایط کاملا استریل به محیط کشت MS اتوکلاو شده که دارای مقادیر مشخصی از هورمون های گیاهی بود منتقل و جهت رشد و ایجاد کالوس در گرمخانه در دمای 25±2 درجه سانتی گراد و در شرایط نور نگهداری شدند. بعد از ایجاد مقادیر لازم از کالوس سبزرنگ، عصاره دی کلرو متانی کالوس تهیه شده و به دستگاه GC تزریق گردید. اسانس حاصل از سرشاخه های هوایی گیاه کامل نیز به دو روش تقطیر با آب داغ و بخار داغ تهیه و جهت تعیین ترکیبات موجود به دستگاه GC/MS تزریق شد.
نتایج به دست آمده نشان می دهد که بیشترین درصد ترکیبات موجود در اسانس گیاه را ترانس آنتول، استراگول و فنچون تشکیل می دهند. در مقابل کالوس شامل(E,E) 2,4 – Decadienal به میزان 64/22 درصد و 1,8 cineole به میزان 35/17 درصد بودند. نتایج حاکی از آن است که کالوس به دست آمده از گیاه رازیانه در محیط MS و با هورمون های گیاهی فوق توانسته است ترکیبات فرار تولید نماید