تحلیلی بر زنجیره تامین تخم‏ مرغ در ایران

زنجیره تامین با تولید محصول اولیه آغاز می‏ شود و با مصرف محصول نهایی به پایان می رسد این زنجیره دربردارنده تمامی فعالیت های فنی و اقتصادی مانند تامین نهاده، تولید، فرآوری، توزیع، عمده‏ فروشی و خرده فروشی است. در مورد زنجیره تامین محصولات کشاورزی، تامین به‏ موقع و کافی نهاده های کمیاب، باکیفیت و با قیمت مناسب، تسهیل دسترسی کشاورز به نهاده های تولیدی، کاهش مخاطره (ریسک) تولید، افزایش ظرفیت انبارسازی و ذخیره سازی محصولات، بهبود سامانه حمل‏ ونقل و توزیع مناسب، بازاریابی داخلی و خارجی و صادرات محصولات کشاورزی می تواند ضمن تامین به‏ موقع نیازهای مصرف کنندگان، با کاهش هزینه های مبادله و ضایعات، به افزایش درآمد و سودآوری تولیدکنندگان، ایجاد اشتغال و بهبود امنیت غذایی منجر شود. با این رویکرد، در مطالعه حاضر، با استفاده از روش توصیفی، به بررسی حلقه‏های زنجیره تامین تخم‏مرغ در ایران پرداخته شد و نتایج نشان داد که مهم‏ ترین چالش ‏های تولید تا عرضه تخم ‏مرغ شامل فرسوده بودن ساختمان ‏ها و تجهیزات مرغداری‏ های تخم‏ گذار، وابستگی شدید به واردات نهاده ‏ها به‏ ویژه خوراک، افزایش نرخ ارز، کمبود نقدینگی، نوسان قیمت و مداخلات دولت (به ‏ویژه ممنوعیت صادرات) است. بر اساس یافته های مطالعه حاضر، به‏ منظور رفع چالش‏ های موجود، پیشنهاد می شود که برنامه ‏ریزی تولید مبتنی بر کشف و تثبیت بازارهای صادراتی صورت گیرد؛ افزون بر این، تسهیل صادرات و جلوگیری از مداخلات نابجای دولت، اعطای تسهیلات بانکی برای حمایت از توسعه کارخانه ‏های خوراک طیور به ‏ویژه کارخانه‏ های مکانیزه تولید خوراک مرغ تخم ‏گذار و افزایش آگاهی عمومی در خصوص مصرف تخم‏ مرغ از طریق برنامه‏ های آموزشی، ترویجی و فرهنگی و حمایت از مصرف‏ کنندگان در پنج دهک درآمدی اول، نکات مهم دیگری است که توجه بدان می تواند رونق صنعت مرغ و تخم ‏مرغ را در کشور به‏ دنبال داشته باشد.