تاثیر عوامل نهادی و اقتصاد سایه بر آلودگی در کشورهای منتخب حوزه خلیج فارس

امروزه آلودگی محیط زیست یکی از مشکلات اساسی در بسیاری از کشورها، به خصوص در کشورهای در حال توسعه و دارای منابع طبیعی محسوب می شود. بنابراین شناسایی عوامل تاثیرگذار بر آلودگی در این کشورها از اهمیت خاصی برخوردار است. در بسیاری از مطالعات از منحنی محیط زیستی کوزنتس برای بررسی عوامل موثر بر آلودگی استفاده شده است. در این فرضیه انتشار آلودگی تابعی از درآمد سرانه به عنوان سطح توسعه یافتگی مطرح می شود. این مطالعه با در نظر گرفتن چارچوب نظریه کوزنتس و لحاظ کردن عوامل نهادی و بخش سایه در پی یافتن پاسخ مناسب برای این پرسش است که اقتصاد سایه در کنار عوامل نهادی چه تاثیری بر آلودگی محیط زیست در گروه کشورهای منتخب حوزه خلیج فارس دارد. در این پژوهش از متغیرهای حاکمیت قوانین، کنترل فساد و ثبات سیاسی به عنوان عوامل نهادی استفاده شده است. با استفاده از تکنیک داده های تابلویی در چارچوب منحنی کوزنتس محیط زیستی طی سال های 2009 تا 2020 نتایج نشان داده است که اقتصاد سایه تاثیر مثبت و معناداری بر آلودگی محیط زیست دارد. همچنین نتایج حاکی از آن است که تاثیر ثبات سیاسی و حاکمیت قوانین بر آلودگی محیط زیست منفی و معنادار بوده است، در حالی که کنترل فساد تاثیر مثبت و معناداری بر آلودگی محیط زیست داشته است. همچنین نتایج تاییدکننده ی فرضیه کوزنتس برای کشورهای منتخب حوزه خلیج فارس است.