تحلیل و بررسی مولفه های هویت فردی و اجتماعی زنان در آثار استاد داریوش مهرجویی (مطالعه موردی فیلم های هامون، بانو، سارا و لیلا)

استاد فقید، داریوش مهرجویی، کارگردان، نویسنده، مترجم و شاعر برجسته ایرانی، در آثار ماندگار هنری خود به صورت کاملا برجسته و نمایان به بررسی جایگاه عالی فرهنگی و اجتماعی زنان در عرصه جامعه پرداخته و آن را مورد نقد و کنکاش قرار می دهد. در اغلب آثار شاخص سینمایی، استاد داریوش مهرجویی، تصویر زنان به عنوان شخصیت های قدرتمند، پر رنگ، محوری و مستقل ارائه شده است. از دیدگاه ایشان، زنان به عنوان ستون های اصلی و تکیه گاه در خانواده و همچنین در بعد وسیع تر آن؛ یعنی جامعه نمایش داده می شوند. همچنین زنان نقش های چندگانه ای را در حفظ همبستگی خانوادگی و تحقق ماهیت های فکری مستقل در جامعه ایفا می نمایند. به علاوه، زنان در آثار داریوش مهرجویی (به ویژه در فیلم های سارا، پری، بانو و لیلا)، محور اصلی داستان بوده و تاثیر قابل توجه و چشمگیر در پروسه شکل گیری رخدادها در بستر فیلم دارند. ایشان در مقام نویسنده نیز با قلم خلاقانه خود، موفق شده است تا معضلات، نابرابری های جنسیتی و آرمان طلبی و تناقض های اجتماعی که در جامعه کنونی بر زنان این مملکت رواشده را به بوته نقد بگذارد. ایشان با طراحی فیلمنامه هایی به غایت هدفمند، زندگی زنان را در وضعیت های بحرانی و چالش برانگیز به نمایش می گذارد. استاد مهرجویی در اغلب آثار شاخصشان نشان می دهند که زنان، نیاز به تحرک اجتماعی دارند تا به جایگاه مدنی و فرهنگی مورد نظر خود دست یابند. در کل، نگاه داریوش مهرجویی به جایگاه فرهنگی و اجتماعی زنان در آثارش با تاکید بر پرسشگری، عدالت طلبی، آرمان خواهی و استقلال زنان همراه است. ایشان بر این اعتقاد و تفکر پافشاری دارند که بهبود جایگاه زنان در جامعه می بایست با تغییر و بازنگری در نگرش اجتماعی و فرهنگی کلی اساس جامعه آغاز گردد. در این مقاله با بررسی نقش محوری و مرکزی زنان در فیلم های هامون، لیلا، سارا و بانو به این موضوع پرداخته و نقش برجسته آن ها را نگاه استاد داریوش مهرجویی مورد نقد قرار می دهیم.