معناشناسی آیه «تبیانا لکل شی ء» قرآن با تاکید بر آرای انسان شناختی علامه حسن زاده آملی

قرآن کتاب مرجع تمام مسلمانان، به زبان عربی ساده و «تبیانا لکل شی ء» است، این کتاب شریف دارای متنی ثابت و عباراتی محدود است. درحالی که حقایق هستی، بی کران است، این متن ثابت با عبارات محدود که می تواند بیانگر حقایق لایتناهی وجود، فارغ از قیود زمان و مکان و ماده باشد، ما را متوجه این نکته می کند که می بایست بی کرانگی را در معانی باطنی قرآن جستجو کرد، پس این پرسش مطرح می شود که «راه دستیابی انسان به عنوان تنها مخاطب قرآن، به دریای بی کران حقایق و معانی قرآن چگونه است؟» هدف این پژوهش، یافتن پاسخ این پرسش در آثار «علامه حسن زاده» بوده و تجزیه و تحلیل مطالب ایشان همراه با استدلال نگارنده است که با روش توصیفی تحلیلی و مطالعه مکتوبات و منقولات ایشان انجام شده و ضمن استفاده از نظرات و دیدگاه های ایشان به عنوان مقدمات قیاس، به این نتیجه رسیده است، اگرچه عموما ظاهر قرآن الفاظ ساده و معانی آشکار است اما باطنش، معانی کلی مرسل است؛ زیرا حضرت خاتم صلوات الله علیه، آن را در اشتداد وجودی و در اعتلا به مرتبه فوق تجرد عقلی که مقام «لایقفی» نفس انسان است تلقی کرده اند و از آنجا که هیچ ادراکی بدون مناسبت و سنخیت حاصل نمی شود و هرکس به قدر سعه وجودی خود قادر به ادراک است، تنها راه دستیابی به بی کرانگی معانی قرآن، درک این رتبه وجودی نفس، یعنی مرتبه لایقفی و فوق تجرد است.