موانع و تسهیل کننده های استفاده از نتایج تحقیقات در مراقبتهای پرستاری از دیدگاه پرستاران شاغل در مراکز آموزشی - درمانی تبریز، سال 1381

از دلایل عمده مرگ و میر مادران و نوزادان و عوارض مربوطه، مراقبتهای ضعیف دوران بارداری می باشد. مراقبتهای قبل از تولد در صورتی مؤثر خواهند بود که همراه با ارائه خدمات پیشگیری، عوارض دوران بارداری را به موقع شناسائی و ضمن انجام اقدامات لازم زنان باردار را برای دریافت مراقبت های مورد نیاز ارجاع دهد. با توجه به اهمیت ارجاع این پژوهش به منظور تعیین کیفیت ارجاع و پیگیری در واحد های ارائه دهنده مراقبت های دوران بارداری در مراکز بهداشتی درمانی شهر مشهد درسال 79 13 انجام شد. در این پژوهش توصیفی 325 مادر باردار مراجعه کننده به مراکز بهداشتی و درمانی شهر مشهد، با استفاده از روش نمونه گیری چند مرحله ای و تصادفی انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش شامل فرم پرسشنامه مشخصات مراکز بهداشتی و درمانی و مامای مراقبت کننده، فرمهای مشخصات فردی مادر باردار، آگاهی مادر از فرآیند ارجاع، راهنمای ارجاع، تعیین نیاز به ارجاع، نحوه ارجاع، تناسب و نتایج ارجاع بود که با روش مصاحبه و مشاهده تکمیل شدند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمونهای توصیفی و آمار تحلیلی کای اسکوئر استفاده گردید.
در این مطالعه 7/34 درصد از مادران باردار مراجعه کننده به واحد مامائی مراکز بهداشتی و درمانی شهر مشهد ارجاع شدند. 1/53 درصد از موارد ارجاع شده همراه با دریافت بازخورد از سوی مرجع ارجاع بود و 60 درصد از ارجاعهای انجام شده توسط منابع ارجاع پیگیری شده بودند. 8/42 درصد از موارد ارجاع به روش توصیه شفاهی صورت گرفته بود و با توجه به راهنمای ارجاع مادران باردار فقط 62 درصد از ارجاعهای انجام شده مناسب بود. میزان نیاز به ارجاع در افراد مورد مطالعه 8/66 درصد تعیین گردید و 5/62 درصد افراد علیرغم نیاز، ارجاع نشده بودند. دلیل عدم ارجاع افراد نیازمند در 6/80 درصد موارد نقص در انجام معاینات بالینی و گرفتن شرح حال و عدم ثبت دقیق نتایج حاصل از بررسی وضعیت مادر باردار و عدم رعایت دستورالعمل های بهداشتی بود. نتیجه گیری و پیشنهاد: نتایج پژوهش نشان داد که بسیاری ازمادران بارداری که نیاز به ارجاع دارند، ارجاع نمی شوند. همچنین موارد زیادی از ارجاع های انجام شده، نا مناسب می باشد. یافته ها بیانگر نامناسب بودن روش ارجاع و کم بودن میزان ارائه باز خورد از سطوح مرجع و میزان پیگیری از طرف منابع ارجاع می باشد. جهت بهبود عملکرد واحدهای مامایی در زمینه ارجاع مادران، تدوین و ترویج راهنمای مدون و کامل ارجاع پیشنهاد می گردد. آموزش ماماهای مراکز بهداشتی درمانی در زمینه ارجاع ضروری بنظر می رسد.