بررسی فراوانی و علل پاسخ به درمان اریتروپوئیتین صناعی در بیماران مبتلا به نارسایی مزمن کلیه در مرکز همودیالیز شهر تهران در سال 1383

کم خونی مهمترین عارضه نارسایی مزمن کلیه می باشد و موثرترین درمان کم خونی در این بیماران، اریتروپوییتین صناعی است. این در حالیست که گزارشات روز افزونی از بروز مقاومت به اریتروپوییتین اعلام شده است. این مطالعه با هدف بررسی نوع و علل مقاومت به درمان با اریتروپوییتین صناعی در بیماران مزمن کلیوی صورت پذیرفت.
مطالعه در 7 مرکز همودیالیز شهر تهران بر روی 530 بیمار که حداقل به مدت سه ماه مصرف اریتروپوییتین داشتند انجام شد. در طی شش ماه هر ماه میزان مصرفEprex -Venofer و عدد هموگلوبین ثبت گردید. عوامل موثر بر شدت کم خونی در بیماران بررسی گردید. در موارد کم خونی شدید که فقر آهن یا همولیز آشکار وجود نداشت، نمونه برداری مغز استخوان انجام شد.
58% بیماران مرد بودند. میانه سنی بیماران 59 سال بود. 21% بیماران کم خون نبودند و 19٪ از کم خونی شدید رنج می بردند. 50% بیماران، آهن تزریقی (Venofer) علاوه بر Eprex دریافت می کردند. شدت کم خونی با افزایش سن بیماران (0.001=P)، مصرف طولانی ترEprex (0.001=P)، مصرف همزمانVenofer (0.011=P) و فقدان بیماری زمینه ای (0.040=P) کاهش نشان می داد. در بیوپسی مغز استخوان شایع ترین تشخیص ها به ترتیب کم خونی بیماری مزمن، دیسپلازی مغز استخوان و آنی مگالوبلاستیک بود.
در موارد عدم پاسخ به درمان با دوز کافی اریتروپوییتین صناعی ادامه کورکورانه دارو سبب اتلاف سرمایه های ملی می شود و در این موارد بررسی دقیق از جمله نمونه برداری مغز استخوان بسیار مفید خواهد بود. علیرغم مواردی از عدم پاسخ به اریتروپوییتین، تنها 8% بیماران نیاز به تزریق خون داشتند، بنابراین تلاش در تامین پوشش بیمه مناسب در تمام مراکز و تجویز مقدار مناسب این دارو، همچنان مهم ترین عامل در بهبود کم خونی بیماران همودیالیزی است.