نقد تقریر علامه طباطبایی از برهان صدیقین

برهان صدیقین، یعنی برهانی که برای اثبات واجب کمترین مقدمات را لازم داشته باشد همیشه خواست و غایت حکمای اسلامی بوده و هر یک کوشیده اند تا از مقدمات براهین اثبات واجب بکاهند. در این میان علامه طباطبائی از طریق ضروری و ازلی دانستن واقعیتی که مودای اصل واقعیت است برهانی را عرضه داشت که چنان بی نیاز از مقدمات است که بداهت و اولی بودن وجود واجب از آن نتیجه شده است. نویسنده در این مقاله با کنکاش در ریشه های معرفتی اصل واقعیت و بیان تقریرهای مختلف آن بر آن است که اصل واقعیت تنها ضرورتی معرفت شناسانه بوده و نمیتواند به اثبات ضرورت ازلی واقعیت انجامد.