اندیشه عدالت و حکومت نخبگان در آرمانشهر افلاطون

پایه های اصلی فلسفه سیاسی غرب توسط سقراط و برجسته ترین شاگرد افلاطون بنیان نهاده شده است. هماره این سؤال اساسی برای افلاطون مطرح بود که کدام دولت بهتر و کدام نظم منصفانه تر است و چه کسی صلاحیت حکومت بر مردم را دارد؟ این سؤال امروزه نیز برای دولت ها مطرح می باشد.
افلاطون رساله های بسیاری نوشت که مشهورترین آنها «رساله جمهوری» است. فلسفه سیاسی او بیشتر در همین کتاب شرح و تفسیر شده است. «جمهوری» یکی از مفصل ترین و بهترین آثار افلاطون و شورانگیزترین متن فلسفی موجود است و در بیشتر رساله های او، سخنگوی اصلی سقراط است. موضوع محاوره های کتاب، ماهیت عدالت است. کلمه ای که به معنای نیکی یا اخلاق و کمال مطلوب انسان است. افلاطون حکومت را یک فن یا هنر می داند که در آن حاکم باید نفع کسانی را که تحت حاکمیت قرار دارند را ملاحظه نماید و با در نظر داشتن میانه روی و هماهنگی از افراط و تفریط دوری کند؛ اگر کسی اصرار کند که از تمایلات خودخواهانه پیروی کند، آشفتگی و هرج و مرج به بار می آورد. افلاطون دولت را مانند بدن انسان دارای سه بخش تصور می کند که در آن به جای سر و سینه و شکم، حکمرانان و پاسداران و زحمت کشان وجود دارند. همان گونه که آدم سالم و هماهنگ تعادل و تناسب به خرج می دهد، نشانه دولت با فضیلت نیز این است که هر کسی جایگاه خود را بداند.