درنگی بر برخی از آداب و رسوم دربار غزنه با تکیه بر تاریخ ابوالفضل بیهقی

تاریخ را تاریک گفته اند، اما آنقدر روشن است که بتوان بسیاری از آداب و رسوم مردمان در گذشته را بازشناخت. این روشنی حاصل نشده است، مگر به پایکاری قلم آنهایی که خواسته اند، گرد زوایا و خبایا بگردند و هر کجا نکته ای یابند، در آن آویزند و بنایی بزرگ افراشته گردانند، چنانکه ذکر آن تا آخر روزگار باقی ماند، تاریخ پایه ای که آنچه در آن رفته است از این ابواب، حلقه در گوش ایشان باشد و از عهده آن بیرون توانند آمد و ابوالفضل محمد بن حسین بیهقی از بزرگترین آنان است که می توان از آنچه بر قلم وی گذشته است، بسیاری از آداب و رسوم و تشریفات درباری فرمانروایان ترک تبار غزنوی را دریافت و با خلق و خوی مردمان هفتصد سال پیش، بیشتر آشنا شد و گه گاه بر بالش عاداتی که تا همین امروز ما راست، در آن روزگاران درنگ کرد. این گفتار سعی دارد با تکیه اساسی بر تاریخ بیهقی و توجهی به متون تاریخی و ادبی دیگر، برخی از آداب و رسوم دربار غزنه را معرفی و واکاوی نماید.