مقایسه تاثیر دو نوع آب آشامیدنی با درجه سختی متفاوت بر عناصر ادراری در مردان مبتلا به سنگ کلسیمی و غیرمبتلا

ابتلا به سنگ های کلیوی از بیماری های شایع در بین جوامع بشری است که معمولا به دنبال اشباع ادرار بروز می کند. بنابراین، میزان آب دریافتی و ترکیبات آن می تواند بر عناصر ادراری و تشکیل سنگ کلیه اثر گذارد. این تحقیق با هدف مقایسه تاثیر آب آشامیدنی شهر تهران (با درجه سختی پایین) و آب معدنی چشمه «اعلا» دماوند (با درجه سختی بالا) بر عناصر ادراری در مردان مبتلا و غیر مبتلا به سنگ کلسیمی بستری شده در بیمارستان «هاشمی نژاد» تهران انجام شد.
این مطالعه به روش کارآزمایی بالینی یک سوکور روی 15 مرد غیر مبتلا و 14 مرد مبتلا به سنگ کلسیمی 15 تا 62 ساله بستری شده در بیمارستان «هاشمی نژاد» تهران انجام شد. مردان غیرمبتلا مشکل کلیوی و سنگ سازی نداشتند و مبتلا به تنگی مجرا، تنگی حالب و پارگی مجرا بودند. افراد مورد مطالعه مکمل سیترات، ویتامین D، C و کلسیم دریافت نمی کردند و دچار پیوری و هماتوری شدید نبودند. در طول مداخله، رژیم غذایی هر فرد بر اساس وزن ایده ال وی تنظیم و کنترل شد. قبل و بعد از هر مداخله، ادرار 24 ساعته و ادرار اول صبح افراد جمع آوری و اگزالات، سیترات، منیزیم، کلسیم، فسفات، اسید اوریک، کراتی نین، وزن مخصوص، pH و حجم ادراری آنها تعیین شد. مقدار آب دریافتی افراد مورد مطالعه در طول مداخله ml/kg/d36 – 30 در نظر گرفته شده بود. همه افراد مورد مطالعه، به مدت 2 روز (روزهای اول و دوم) به میزان محاسبه شده با رژیم کنترل شده آب مقطر دریافت کردند. سپس به مدت 2 روز (روزهای سوم و چهارم) آب آشامیدنی شهر تهران و سرانجام 2 روز (روزهای پنجم ششم) آب معدنی «دماوند» داده شد. داده ها با استفاده از آنالیز اندازه گیری های تکراری (ANOVA) و نرم افزار SPSS11/5 تجزیه و تحلیل شد.
مردان مبتلا و غیر مبتلا به سنگ از لحاظ سن، وزن، قد و BMI از نظر آماری، تفاوت معنی داری نداشتند. حجم ادرار پس از مصرف آب مقطر و آب تهران (p<0.01) و آب معدنی (p<0.05) نسبت به قبل از مداخله، افزایش آماری معنی داری نشان داد. وزن مخصوص ادراری پس از مصرف آب مقطر و تهران نسبت به قبل از مداخله، کاهش آماری معنی داری نشان داد (p<0.05)، همچنین وزن مخصوص ادراری پس از مصرف آب تهران و معدنی نسبت به آب مقطر، کاهش آماری معنی داری نشان داد (p<0.01). میزان دفع کلسیم ادراری با مصرف آب مقطر و تهران، بین دو گروه، تفاوت آماری معنی داری نشان داد (p<0.05). میزان دفع سیترات، منیزیم، فسفات و حجم ادراری در مردان مبتلا به سنگ با مصرف آب تهران نسبت به آب مقطر و در مردان غیر مبتلا با مصرف آب معدنی، میزان دفع منیزیم، فسفات و pH ادراری نسبت به آب مقطر افزایش یافت که تفاوت آماری معنی داری نداشت.
نتایج این بررسی پیشنهاد می کند که با افزایش میزان مصرف آب، بدون در نظر گرفتن سختی آب، حجم ادرار، افزایش و وزن مخصوص ادرار، کاهش می یابد. در این مطالعه مشاهده شد که مصرف آب تهران برای افراد مبتلا به سنگ، مفید تر از آب معدنی با درجه سختی بالاست که می تواند از عود مجدد سنگ در این افراد جلوگیری کند، در صورتی که مصرف آب معدنی با درجه سختی بالا برای افراد غیر مبتلا مفید تر از آب تهران بوده و می تواند از تشکیل سنگ کلیه در این افراد جلوگیری کند. یافته های این پژوهش توصیه می کند که میزان دریافت آب مصرفی در افراد افزایش یابد.