مطالعه سازگاری عمومی و خصوصی لاین های پیشرفته گندم دیم با استفاده از بای پلات GE براساس روش AMMI

مصطفی آقایی سربرزه، استاد یار پژوهش، مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، کرجهوشمند صفری، مربی پژوهش، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه، مظفر روستائی، مربی پژوهشی، معاونت موسسه تحقیقات دیم- مراغهکورش ناد رمحمود ی، مربی پژوهشی، معاونت موسسه تحقیقات کشاورزی دیم-سرارود، کرمانشاهمحمد مهد ی پور سیاه بید ی، مربی پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی ایلام علی حسامی، مربی پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی کرد ستانکاظم سلیمانی، مربی پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی زنجان ملک مسعود احمد ی، مربی پژوهشی، موسسه تحقیقات کشاورزی دیم-شیروان رضا محمد ی، کارشناس ارشد اصلاح نباتات، معاونت موسسه تحقیقات دیم- سرارود چکید هاطلاع در مورد ساختار اثر متقابل ژنوتیپ و محیط در برنامه های اصلاحی به منظور بررسی سازگاری عمومی و خصوصی ژنوتیپ ها بسیار مهم است. در این رابطه آزمایشاتی که در چند مکان به اجرا در می آیند نقش مهمی در شناخت ابعاد اثر متقابل د ارند. به منظور بررسی ساختار ضرب پذیری داده ها (شناخت اثر متقابل) از شیوه های مختلفی استفاده می شود، که تجزیه اثر اصلی جمع پذیر و اثر متقابل ضرب پذیر و بررسی بای پلات های حاصل از تجزیه بر اساس این روش بسیار کارآمد می باشد. در این تحقیق از میانگین عملکرد حاصل از 14 لاین پیشرفته گندم و دو واریته شاهد، سرد اری و آذر-2 در 6 منطقه به مد ت سه سال(1379،1378و1380) به منظور ارزیابی اثرمتقابل ژنوتیپ ها با محیط ها و تعیین سازگاری عمومی و خصوصی ژنوتیپ های مورد بررسی استفاده شد. نتایج حاصله تمرکز محیطی قوی را بین مناطق کرمانشاه و شیروان نشان داده و آنها را در یک گروه قرار د اد؛ حال آنکه مناطق زنجان و کرد ستان در گروه دوم و مناطق ایلام و مراغه به علت عدم تمرکز محیطی با محیط های مورد بررسی، در گروه های جد اگانه ای قرار گرفتند. ژنوتیپ های..., Ptz Niska/...Gen// /”s”,Bow... Pvn"s"/Chi/ / و...Heng-Sxl-7004 / بیشترین سازگاری عمومی را با محیط ها نشان د اد ند، ژنوتیپ های...,Ptz Niska/...Gen// /”s”,Bow...Gen// /”s”,Bow...,Son64 / 4 /” Azar-2و Sardari برای مناطق کرد ستان و زنجان، ژنوتیپ های, 87ZHONG291, Seafallh...Pvn"s"/Chi/ / و...Heng-Sxl-7004 / برای منطقه شیروان، ژنوتیپ های, Seafallh /Crow"s"//..."s"Bow و...Heng-Sxl-7004 / برای منطقه کرمانشاه، ژنوتیپ های / Crow"s"//..."s",Bow...,Dmni//Sut/ 87ZHONG291 و...Heng-Sxl-7004 / برای منطقه ایلام و ژنوتیپ های...,Pvn"s"/Chi// Ogosta/Sefied وFengkang15 /sefid برای منطقه مراغه بیشترین سازگاری خصوصی را نشان د اد ند و قابل توصیه برای مناطق مذکور می باشند. ژنوتیپ...Son64 / 4 / بیشترین اثرمتقابل را د رتمامی آزمایشات به خود اختصاص د اد و کمترین سازگاری عمومی را با محیط ها نشان د اد.