مدل سازی تولید و زوال برگ در گیاه گندم

به منظور کمی سازی تولید و زوال برگ در گیاه گندم، آزمایشی به صورت تجزیه مرکب در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده علوم زراعی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در سال 1384 اجرا گردید. در این تحقیق جهت ایجاد شرایط مختلف محیطی، تاریخ کاشت به عنوان محیط تلقی گردید لذا تیمارهای این آزمایش شامل تاریخ های کاشت (23/09/1384، 30/10/1384 و 02/12/1384) و ارقام (آریا، اترک، کوهدشت، شیرودی، تجن، تارو و زاگرس) بودند. نتایج نشان داد که در بین ارقام ار نظر شروع برگ دهی، سرعت ظهور برگ و زمان خاتمه تولید برگ در ساقه اصلی اختلاف معنی داری وجود ندارد اما سرعت تولید برگ در ساقه اصلی گیاه گندم در بین تاریخ های کاشت 01/0 برگ بر درجه ‍روز رشد بود. زوال برگ در ساقه اصلی به طور متوسط بعد از 475 درجه روز رشد شروع شد و با افزایش یک درجه روز رشد 07/0 درصد از برگ های ساقه اصلی زوال یافت. تولید برگ در بوته دارای دو مرحله بود و ارتباط نزدیکی با تولید برگ در ساقه اصلی داشت. در مرحله اول به ازای افزایش هر برگ در ساقه اصلی، یک برگ به کل برگ های بوته اضافه شد اما بعد از تولید سه برگ در ساقه اصلی مرحله دوم شروع شد و به ازای افزایش هر برگ در ساقه اصلی 7/2 برگ به برگ های کل بوته اضافه گشت. زوال برگ در کل بوته ارتباط بسیار نزدیکی با زوال برگ در ساقه اصلی داشت و دارای دو مرحله بود. در مرحله اول و دوم به ازای پیر شدن هر یک درصد از برگ های ساقه اصلی به ترتیب 83/0 و 03/1 درصد از کل برگ های بوته پیر شدند. طول عمر متوسط هر برگ در بوته، حدود 616 درجه روز رشد بود. نتایج نشان داد که تولید و زوال برگ در گیاه گندم را می توان در قالب معادلات مختلف به صورت کمی توصیف نمود.