تاثیر عرفان نظری در پی ریزی قاعده بسیط الحقیقه

قاعده «بسیط الحقیقه کل الاشیاء و لیس بشیء منها» ثابت می کند که واجب الوجود از آنجایی که بسیط الحقیقه است، واجد کمالات و جهات وجودی تمام اشیا و فاقد حدود، تعینات و نقایص آنهاست. این قاعده نخستین بار توسط صدرالمتالهین شیرازی به صورت برهانی بیان شده است. مقاله حاضر، نخست به توضیح و تبیین و تحلیل منطقی این قاعده می پردازد و درباره حدود موضوع و محمول و نوع حمل در آن به بحث می نشیند و پس از تحلیل منطقی برهان اثباتی آن، نشان می دهد که صدرالمتالهین در تدوین این قاعده در چهار محور زیر از آراء عرفا متاثر بوده است: الف) وحدت شخصی وجود؛ ب) ظهور اتم و اعلای اشیا در عالم اسما و صفات حق تعالی؛ ج) اعیان ثابته؛ د) تعبیر اجمال در عین تفصیل و تفصیل در عین اجمال. در نهایت این نتیجه حاصل می شود که نیل تام به حقیقت این قاعده به نیروی تفکر فلسفی در کنار شهود عرفانی امکان پذیر بوده است