موا نع تغذیه با شیر مادر و عوامل مرتبط با آن در متقاضیان شیرخشک مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی بیرجند سال1385

تغذیه با شیر مادر در رشد و تکامل شیرخوار وحفظ سلامت مادر مؤثر است. با توجه به مشکلات ناشی از تغذیه مصنوعی یا شروع زودرس تغذیه تکمیلی، این مطالعه جهت تعیین موانع تغذیه با شیر مادر در متقاضیان شیرخشک انجام شد.
نوع مطالعه مورد- شاهدی و جامعه پژوهش کودکان زیر یکسال شهر بیرجند بودند. نمونه گیری به روش تصادفی چند مرحله ای از مراکز بهداشتی انجام گرفت. 52 نفر به عنوان گروه شاهد (تغذیه انحصاری) و 51 نفر به عنوان گروه مورد (تغذیه غیر انحصاری) بررسی شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه 19 سؤالی شامل: مشخصات دموگرافیک و مشکلات شیردهی مربوط به مادر وکودک بود که از طریق مصاحبه با مادران تکمیل گردید. داده ها با نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل و از آزمون تی مستقل و مجذورکای برای مقایسه متغیرهای کمی و کیفی استفاده گردید.
ببیشترین فراوانی موانع تغذیه با شیرمادر از مشکلات مربوط به مادر، کم بودن حجم شیرمادر10نفر (6/19درصد) وافزایش فشار خون7نفر (7/13درصد) و از مشکلات مربوط به کودک بیماری و بستری شدن 10نفر (6/ 19 درصد) بود. 94نفر(8/82 درصد) از مادران در 48 ساعت اول تولد، کودکشان را با شیر مادر و6 نفر(5درصد) با شیر مادر و آب قند تغذیه کرده بودند.20نفر(1/19درصد) مادران از سن یک ماهگی تغذیه با سر پستانک و شیشه را شروع کرده بودند. 5نفر(17/4درصد) از شیرخشک به عنوان تغذیه کمکی و60 نفر (3/58 درصد) آنها به طور کامل از شیر خشک جهت تغذیه کودک استفاده می کردند. میزان تحصیلات مادران، همچنین مشکلات مربوط به کودک در دو گروه تفاوت معنی دار داشت(05/0>p) ولی سن، شغل مادر، جنس کودک، تعداد فرزندان زنده وبرنامه ریزی برای حاملگی مجدد ونوع زایمان دردو گروه تفاوت معنی دارنداشت.
با شروع شیردهی بلافاصله پس از زایمان و آموزش کافی مادران و بررسی دقیق آنها از نظر عدم کفایت شیر و مشکلات موجود برای تداوم شیردهی، می توان تغذیه با شیر مادر را رایج نموده و از مرگ و میر کودکان جلوگیری نمود.