بررسی تاثیر تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست (TENS) بر میزان درد و کیفیت زندگی بیماران استئوآرتریت زانو

استئوآرتریت زانو همچنان یک بیماری غیرقابل برگشت با علت تقریبا نامشخص است. درد، مهم ترین مشکل مبتلایان به این بیماری محسوب می شود و یکی از اهداف اصلی درمان در این بیماران کاهش درد است که در این خصوص از درمان های دارویی و غیردارویی متنوعی برای کنترل درد استفاده می شود.
هدف از این مطالعه، تعیین تاثیر تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست (TENS) به عنوان یک روش غیردارویی بر میزان درد و کیفیت زندگی بیماران مبتلا به استئوآرتریت زانو است.
روش تحقیق: این بررسی یک مطالعه نیمه تجربی از نوع یک سو کور است. تعداد 57 بیمار مبتلا به استئوآرتریت زانو (29 نفر در گروه آزمون و 28 نفر در گروه شاهد) به روش آسان از بین مراجعه کنندگان به درمانگاه روماتولوژی بیمارستان امام خمینی (ره) تهران انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه مطالعه قرار گرفتند. در گروه آزمون، طی چهار هفته، هر هفته سه جلسه جریان الکتریکی 100 هرتز به مدت 20 دقیقه با استفاده از دستگاه TENS مدل B 900 ساخت ایران به بیمار داده شد. گروه شاهد نیز همین شرایط را داشت، ولی دستگاه خاموش بود. ابزار گردآوری داده ها، شامل پرسشنامه های اطلاعات دموگرافیک، کیفیت زندگی فرم کوتاه 36 و مقیاس دیداری خطی درد بود. میزان درد و کیفیت زندگی بیماران در جلسه اول، ششم و دوازدهم اندازه گیری شد.
توزیع بیماران در دو گروه مطالعه از نظر سن، جنس، شاخص توده بدنی، مصرف مسکن های مخدر و غیراستروئیدی بر اساس آزمون های آماری کای دو و «تی» مستقل تفاوت معناداری را نشان نداد. میانگین درد بیماران قبل از مداخله در گروه آزمون در جلسات اول، ششم و دوازدهم به ترتیب 02/7، 61/6 و 67/6 و در گروه شاهد 97/6، 89/6 و 70/6 و بعد از مداخله در گروه آزمون 79/6، 28/6 و 53/5 و در گروه شاهد 78/6، 64/6 و 37/6 بود. آزمون آنالیز واریانس با اندازه گیری های مکرر، بهبودی چشمگیری را در میزان کاهش درد نشان داد (000/0p=). آزمون حداقل اختلاف معنادار (LSD) نشان داد که در گروه آزمون بین میانگین اختلاف درد، قبل و بعد از مداخله جلسه اول با جلسه دوازدهم اختلاف معناداری وجود دارد (05/0(p<؛ اما همین آزمون نشان داد که در گروه شاهد، بین جلسات اول و دوازدهم، اختلاف معناداری وجود ندارد (05/0(p>. امتیاز میانگین کیفیت زندگی بیماران در گروه آزمون در جلسات اول، ششم و دوازدهم به ترتیب 05/45، 29/49 و 28/61 و در گروه شاهد 1/43، 43/45 و 65/44 بود. آزمون آماری آنالیز واریانس با اندازه گیری های مکرر، بهبودی چشمگیری را در افزایش کیفیت زندگی نشان داد (000/0(p=.
با توجه به یافته های فوق می توان نتیجه گرفت که تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست بر کاهش میزان درد و بهبود کیفیت زندگی بیماران مبتلا به استئوآرتریت زانو مؤثر است.