بررسی نقش ویژگی های خاک، پستی و بلندی و زمین شناسی در پراکنش پوشش گیاهی منطقه کوهین قزوین (مطالعه موردی: حوزه آبخیز آبادین)

این مطالعه به منظور دستیابی به روابط خاک، پستی و بلندی و زمین شناسی با استقرار تیپ های پوشش گیاهی در منطقه کوهین قزوین حوزه آبخیز آبادین انجام شد. براساس نقشه واحد کاری و پیمایش صحرایی، 4 تیپ پوشش گیاهی غالب در منطقه شناسایی و عامل های محیطی موثر بر استقرار و گسترش آنها مورد بررسی قرار گرفت. روش نمونه برداری تصادفی- نظام مند انتخاب شد. تعداد پلات به روش آماری و سطح پلات با توجه به 5/1 تا 2 برابر تاج پوشش بزرگترین گونه گیاهی موجود در منطقه تعیین شد. در هر پلات سیاهه گیاهان، درصد تاج پوشش، درصد سنگ و سنگ ریزه، درصد خاک لخت و درصد لاشبرگ ثبت شد. همچنین به صورت تصادفی در هر تیپ گیاهی 5 نیم رخ خاک حفر و نمونه ها از عمق متوسط ریشه دوانی گیاهان در داخل پلات برداشت و عامل های بافت خاک، اسیدیته خاک، هدایت الکتریکی، درصد ماده آلی، ازت، فسفر، پتاسیم، درصد سدیم تبادلی، نسبت جذب سدیم و درصد آهک با استفاده از روش استاندارد موسسه تحقیقات آب و خاک وزارت کشاورزی آمریکا اندازه گیری شد. عامل های زمین شناسی و پستی و بلندی شامل: ارتفاع از سطح دریا، شیب و جهت برای هر تیپ گیاه مشخص شد. برای تعیین همبستگی عوامل محیطی با تیپ های پوشش گیاهی، از تجزیه و تحلیل چند متغیره استفاده شد. ماتریس اطلاعات ویژگی های محیطی- تیپ پوشش گیاهی تهیه و با استفاده از نرم افزار PC-ORD رج بندی تیپ های گیاهی در ارتباط با ویژگی های خاک، پستی و بلندی و زمین شناسی به روش تجزیه و تحلیل مولفه های اصلی (PCA) صورت پذیرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که ویژگی های خاک، پستی و بلندی و زمین شناسی بر استقرار و پراکنش موزاییکی جوامع گیاهی موثر است و مهم ترین عوامل موثر زمین شناسی، آهک، بافت خاک، درصد ماده آلی، درصد پتاسیم، درصد رس و سدیم محلول هستند.