ارتباط بین مصرف خانگی انرژی با متغیرهای زمینه ای

کشور پهناور ایران سرشار از منابع طبیعی و ذخایر بزرگ انرژی است، اما همه این منابع محدود و تمام شدنی هستند. رسول اعظم(ص) فرمودند: «بر شما باد به صرفه جویی، زیرا آن گنجی است تمام نشدنی». تمامی تلاش ما در این مقاله این است که بتوانیم از یک سو تحلیلی پیرامون نقش دولت و سایر نهادها در اصلاح الگوی مصرف را بیان کرده و از سوی دیگر بتوانیم علل مصرف گرایی افراطی افراد جامعه را ریشه یابی کرده و راهکارهای لازم در بهینه ساختن الگوی مصرف در یک اقتصاد اسلامی را ترسیم کنیم. مساله اصلی تحقیق ما این است که آیا بین درآمد و سطح تحصیلات خانوارها با میزان مصرف انرژی خانوار (در این تحقیق میزان مصرف خانگی آب، برق و گاز) در یک بازه زمانی 12 ساله، ارتباط معناداری وجود دارد یا خیر؟ نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که در سطح اطمینان 95% بین درآمد خانوار و میزان مصرف مازاد بر الگوی مصرف بهینه، همبستگی قوی و مثبتی وجود دارد. این موضوع اهمیت لایحه هدفمند کردن یارانه ها را نشان می دهد، زیرا طبق پژوهش های ما، دهک های بالاتر جامعه، انرژی بیشتری مصرف می کنند و با اجرای این لایحه، یارانه بیشتری به دهک های پایین جامعه تعلق می گیرد که زیرساخت های اقتصادی لازم برای مصرف عادلانه را فراهم می کند. همچنین رابطه معناداری بین تحصیلات خانوار با مصرف مازاد بر الگوی بهینه وجود ندارد؛ که متاسفانه نشان می دهد نهادهایی مانند آموزش و پرورش و آموزش عالی نتوانسته اند زیرساخت های فرهنگی لازم را برای اصلاح الگوی مصرف را به نحو مطلوب فراهم کنند. برای تحقق کامل اهداف چشم انداز 20 ساله کشور نقش نهادهای آموزشی و فرهنگی در فراهم آوردن زیرساخت های فرهنگی و اقتصادی لازم برای آموزش الگوی صحیح مصرف بسیار کلیدی است؛ تا اقشار جامعه بتوانند مفاهیم این طرح را که با دین، فرهنگ، اخلاقیات و اقتصاد جامعه گره خورده است، بپذیرند و نهایتا به بهینه سازی سبد خانوار منجر شود. اگرچه نمی توان از نقش بسیار مهم فناوری اطلاعات و انرژی های تجدیدپذیر در این زمینه نیز، چشم پوشی کرد.