پیتر برگر و جامعه شناسی دین

پیتر برگر با نگرشی الاهیاتی جامعه شناختی به تبیین دین و دینداری پرداخته است. او در یک دوره فکری بلند مدت از این نظریه دفاع می کند که دین به مثابه «سایبانی مقدس» است به طوری که افراد جامعه را در زیر چتری فراگیر و نظم بخش گردهم می آورد. در این حیطه، دین سازوکاری شناختی معنایی است که به شیوه ای مقدس، نحوه زیستن جمعی و فردی را برای انسان فراهم می کند. برگر در بخش دیگری از زندگی خود به رابطه دین و سکولاریزاسیون بیشتر می اندیشد و به این نتیجه می رسد که بعد نظم بخش و نهادین دین در حال فروکاهش است اما بعد شناختاری و فردی آن همچنان در حال رشد است. در دوره اول به این رابطه می اندیشد که مدرنیته به سکولاریزاسیون منجر می شود، در نظریه دوم به «دینداری های ترکیبی» و «سبک های دینداری» توجه می کند و به طور کلی به «دین خصوصی» که مولفه اصلی دوران مدرن است توجه می کند. بنابراین نظریه خطی او در باب رابطه دین و مدرنیته جای خود را به نظریه ای ترکیبی و تلفیقی می دهد که در آن مدرنیته به «حذف دین» منتهی نمی شود بلکه به «تغییر دین» کمک می کند.