بررسی روغن دانه و پروتئین دانه دو رقم کلزا و ارتباط آن با عملکرد روغن دانه و عملکرد پروتئین دانه

به منظور بررسی اثر تنش آب ومقادیر مختلف نیتروژن بر درصد روغن دانه، درصد پروتئین دانه و ارتباط آنها با عملکرد روغن دانه و عملکرد پروتئین دانه در کلزا، آزمایش های مزرعه ای به صورت فاکتوریل اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در دو سال زراعی 1384 و 1385 در موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج انجام شد. در این بررسی، دو رقم به نام های زرفام و مودنا در سه رژیم آبیاری (آبیاری پس از 40، 60 و 80 درصد تخلیه رطوبتی خاک) و چهار میزان کود نیتروژن (صفر، 75، 150 و 225 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار) صورت گرفت. که سطوح آبیاری و نیتروژن به عنوان عامل اصلی و ارقام به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج حاصل نشان داد که افزایش میزان مصرف نیتروژن از صفر به 225 کیلوگرم در هکتار و افزایش میزان رطوبت خاک، سبب افزایش عملکرد دانه، عملکرد روغن دانه و عملکرد پروتئین دانه شد. میزان روغن دانه در شرایط تنش آبی، کاهش پیدا کرد (17/7 درصد) در حالی که میزان پروتئین دانه افزایش یافت (31/8 درصد). افزایش نیتروژن مصرفی نیز سبب کاهش میزان روغن (08/10 درصد) و افزایش میزان پروتئین دانه گردید (19/25 درصد). عملکرد روغن دانه با عملکرد دانه و درصد روغن دانه همبستگی معنی دار و قوی داشت. عملکرد پروتئین دانه نیز با عملکرد دانه همبستگی معنی دار و مثبتی نشان داد. در مقایسه دو رقم نیز مشخص شد که رقم زرفام، توانایی جذب و انتقال نیتروژن بهتری در شرایط آبیاری معمول، تنش شدید کم آبی و شرایط نیتروژن زیاد و عدم مصرف نیتروژن را داشت.