روابط نسلی در سینمای جنگ ایران (با تاکید بر سینمای حاتمی کیا)

بررسی روایت های سینمایی از تجربه های نسلی مشترک در خصوص جنگ هشت ساله ایران، موضوع مقاله حاضر است. در این مقاله تلاش شده تا با اتخاذ رویکردی ساختارگرایانه بتوان به بررسی چگونگی بازنمایی دوگانگی های مربوط به روابط نسلی (اعم از: روابط درون نسلی و روابط بین نسلی) پرداخت که در آثار سینمای جنگ حاتمی کیا بازنمایی شده است از جمله: عقیده گرایی/عمل گرایی، وظیفه محوری/نتیجه محوری، عشق مداری/عقل مداری، درون گرایی/برون گرایی و گذشته گرایی/آینده گرایی. منطق پی گرفته شده برای تحلیل تقابل های استخراج شده، الگوهای کنشی پارسونز است. از میان آثار حاتمی کیا به بررسی پنج اثر وی پرداخته شد که هم متعلق به ژانر جنگ بوده اند و هم به موضوع «روابط نسلی» پرداخته اند: مهاجر (1368)، از کرخه تا راین (1371)، آژانس شیشه ای (1376)، موج مرده (79/1378) و به نام پدر (1384). مولف در سیر بازنمایی روابط نسلی، از مهاجر تا به نام پدر، از سویه ابتدایی تقابل های مذکور به سویه دوم مایل شده است. این امر می تواند شاهدی بر شکل گیری ساحت اجتماعی مستقلی باشد که پس از جنگ به تدریج ایجاد شد و مولف نیز تحت تاثیر آن، در خوانش مرجح خویش به سویه دوم تمایل یافته است.