بررسی مشکلات بهداشتی مرتبط با نوبتکاری در نظام 12 ساعته اقماری

نوبت کاری پدیده ای اجتماعی است که می تواند از جنبه های گوناگون اثرات نامطلوبی بر زندگی انسان بجا گذارد. با توجه به اهمیت کار در نظام نوبتی و مشکلات بهداشتی ناشی از آن، مطالعه حاضر با هدف تعیین میزان شیوع مشکلات بهداشتی و همچنین ریسک فاکتورهای ایجاد کننده اختلالات یاد شده در کارگران شاغل در نظام «هفته کاری 84 ساعته» انجام شده است.

این مطالعه مقطعی در 8 شرکت پتروشیمی وابسته به شرکت ملی صنایع پتروشیمی با نظام «هفته کاری 84 ساعته» در منطقه عسلویه انجام گرفت. حجم نمونه برابر با 1203 نفر شامل 54% روزکار و 46% نوبت کار بود. ابزار گردآوری داده ها در این مطالعه پرسشنامه بوده که سئوالاتی در زمینه ویژگی های دموگرافیک، نظام نوبت کاری و مشکلات بهداشتی در آن گنجانده شده بود. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS (نسخه 5/11) انجام گرفته و مقدار آلفای کمتر از 05/0 به عنوان سطح معنی داری درنظر گرفته شد.

نتایج مطالعه نشان داد که شیوع مشکلات بهداشتی در بین نوبت کاران بیش از روزکاران بوده، اما این اختلاف تنها در اختلالات گوارشی و اسکلتی-عضلانی معنی دار بدست آمد. آنالیزهای چند متغیره رگرسیون نشان داد که علاوه بر کار در نظام نوبت کاری، متغیرهای دیگری مانند طولانی بودن ساعات کار، وضعیت استخدام، شغل دوم، تعداد فرزندان و نوع شغل نیز در ایجاد اختلالات بهداشتی نقش دارند.

شیوع اختلالات گوارشی و اسکلتی-عضلانی در نوبت کاران به طور معنی داری بیش از همکاران روزکار ایشان بود. اگر چه کار در نظام نوبتی عامل اصلی مرتبط با مشکلات گزارش شده می باشد، اما وقوع این مشکلات تنها ناشی از نوبت کاری نبوده، بلکه متغیرهای دموگرافیک و برخی متغیرهای شغلی نیز در این امر دخیل هستند