اثر روش کاشت و مقدار بذر بر عملکرد کلزا در اراضی لب شور

شوری خاک از مشکلات بزرگدر جنوب خوزستان است. این پژوهش طی دو سال 86-1384در ایستگاه تحقیقات کشاورزی شاوور واقع در شمال اهواز، در یک خاک رسی- سیلتی با شوری 8 دسی زیمنس بر متر به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. کرت های اصلی شامل شش روش کاشت 1- بذرپاش+ دیسک (P1)، 2- بذرپاش + دیسک + کروگیت (P2)، 3- خطی کار (P3)، 4- خطی کار + کروگیت (P4)، 5- جوی پشته کار غلات با دوخط روی پشته (P5)، و 6- جوی پشته کار غلات با سه خط روی پشته (P6) و کرت های فرعی شامل چهار میزان بذر 6، 9، 12، و 15 کیلو گرم در هکتار و رقم کلزا کشت شده هیبرید هایولا 401 بود. نتایج نشان داد روش های کاشت از نظر میزان مصرف سوخت، ظرفیت مزرعه ای، و زمان مورد نیاز برای عملیات کاشت اختلاف بسیار معنی دار داشتند. کمترین مصرف سوخت به میزان 02/5 لیتر بر هکتار از روش P3 و پس از آن میزان 6 لیتر بر هکتار از روش P5 به دست آمد. بیشترین ظرفیت مزرعه ای (73/1 هکتار بر ساعت) در P5 حاصل شد و نسبت به روش های P1 تا P4 و P6، به ترتیب به میزان 63، 156، 5، 104 و 8 درصد افزایش نشان داد. کمترین زمان مورد نیاز (58/0 ساعت بر هکتار) در روش کاشت P5 به دست آمد و نسبت به روش های کاشت P1 تا P4 و P6، به ترتیب به میزان 38، 60، 13، 150 و 6 درصد کاهش نشان داد. بین روش های کاشت از نظر عملکرد دانه، درصد سبز شدن بذر، تعداد بوته در مترمربع، و تعداد خورجین در بوته تفاوت معنی دار بود اما از نظر تعداد دانه در خورجین و وزن هزاردانه تفاوت ها معنی دار نبودند. بین مقادیر بذر از نظر عملکرد دانه و تعداد بوته در مترمربع و تعداد دانه در خورجین تفاوت معنی دار بود، اما از نظر مدت زمان جوانه زنی، درصد سبز شدن بذر، تعداد خورجین در بوته، و وزن هزاردانه تفاوت ها معنی دار نبودند. بیشترین عملکرد دانه (2134 کیلوگرم در هکتار)، درصد سبز شدن (86 درصد)، تعداد بوته در مترمربع (99 بوته)، تعداد خورجین در بوته (78 عدد)، تعداد دانه در خورجین (23 عدد) از روش کاشت P5 به دست آمد. در نتیجه، برای کشت کلزا هیبرید هایولا 401 در اراضی لب شور خوزستان روش کاشت دو خط به فاصله 30 سانتی متر روی پشته 60 سانتی متری با مصرف بذر 12-9 کیلوگرم در هکتار پیشنهاد می شود.