اولویت بندی زیربخش های تولیدی صنایع ماشین سازی بر مبنای روش Topsis و AHP برای تهیه برنامه عملیاتی پیوستن ایران به سازمان جهانی تجارت (WTO)

پیوستن به سازمان جهانی تجارت (WTO) مهم ترین بعد جهانی شدن است و باعث ایجاد تجارت آزاد می شود. تجارت آزاد در کنار تقویت زمینه های اقتصادی امکان تعطیلی صنایع و بیکاری گسترده را در بر دارد. بنابراین اصلی ترین راهبرد کشورها حمایت از اولویت های اقتصادی در مذاکرات پیوستن به WTO است. ایران در سال 2005 عضو WTO شده و در حال تعیین رژیم تجاری و برنامه های عملیاتی بر مبنای اولویت های اقتصادی و صنعتی است. اولویت های صنعتی بر اساس صنایع راهبردی تعیین می شوند که صنایع ماشین سازی با بالاترین ارزش افزوده در میان آنها نقشی اساسی دارند. مهم ترین انگیزه و نوآوری این پژوهش، تعیین اولویت های صنایع ماشین سازی است. تعیین اولویت های یک صنعت تاکنون بر مبنای معیارهای تجاری و از طریق مدل مزیت رقابتی پورتر صورت گرفته است. نوآوری این پژوهش اولویت بندی با شاخص های اقتصادی، اجتماعی، نیروی انسانی و زیست محیطی است که جامع بودن آن نسبت مدل های قبلی (مثل مدل پورتر) مزیت دارد. این پژوهش با مرور مطالعات موجود، برای اولین بار اولویت بندی با هدف پیوستن به WTO را انجام داده که با نظر خبرگان و با دو روش Topsis و AHP اجرا شده است. نتایج نهایی مقایسه شده و چهار خوشه تولیدی پیشرو، توسعه ای، قابل بررسی و ضعیف به دست آمده اند که مبنای برنامه پیوستن به WTO و اولویت بندی سایر صنایع راهبردی را فراهم خواهند کرد.