روابط حکام اردلان، امارت بابان و مناسبات ایران و امپراتوری عثمانی در عهد قاجار (1266- 1212 ق)

با تشکیل سلسله صفوی در همجواری با امپراتوری عثمانی و بروز اختلاف های سیاسی، مذهبی و سرزمینی، از آغاز سده دهم هجری به تدریج درگیری های طولانی میان دو امپراتوری ایران و عثمانی رخ داد که دامنه آن تا عهد قاجاریه کشیده شد. یکی از مهم ترین اختلاف های مرزی میان ایران و عثمانی مساله حکام شهرزور و سلیمانیه یا همان امارت پادشاهی بابان در جوار مرزهای والی نشین اردلان کردستان ایران بود. دولتمردان قاجار که در پی گسترش نفوذ خود در ولایات شرقی امپراتوری عثمانی بودند، سعی داشتند با مداخله در امارت نیمه مستقل بابان در خاک عثمانی و حمایت از پاشایان بابان و با استفاده از اختلاف های آنان با دولت عثمانی و پاشای بغداد، به این مهم دست یابند. والیان اردلان در سرزمین کردستان که در زمان صفویه نقش مهمی در حفظ مرزهای ایران در این خطه و در همجواری امارت بابان داشتند، به عنوان تابعی از دولت مرکزی ایران در عهد قاجار، بازوی اجرایی سیاست های قاجاریه در ارتباط با امارت بابان بودند. این پژوهش بر آن است تا نقش و جایگاه والی نشین اردلان و امارت بابان را در مناسبات ایران و عثمانی تبیین نماید.