بررسی اثر عصاره چند گیاه دارویی بر باکتری بروسلا آبورتوس Brucella abortus در شرایط IN-vitro و IN-vivo

تب مالت یک بیماری عفونی باکتریایی است که عامل آن باکتریی به نام بروسلا است که می تواند به طور مستقیم یا غیر مستقیم از دام آلوده به انسان منتقل شود. به همین منظور مطالعه حاضر با هدف پیش گیری و درمان این بیماری در دو شرایط آزمایشگاهی و مدل حیوانی انجام شد.
روش تحقیق: اثرات ممانعتی برخی عصاره های گیاهان دارویی نظیر خارشتر(Alhagi camelorum Fisch.)، خوشاریزه (Echinophora platyloba DC.)، چز کوهی (Teucrium polium L.)، گل میمونی بیابانی (Scrophularia desertii Del.) و زرشک کوهی (Berberis integerrima Bunge.) بر روی رشد باکتری بروسلا آبورتوس انجام شد.
نتایج و بحث: نتایج به دست آمده از روش انتشار دیسک نشان داد که بیش ترین اثر ممانعت از رشد باکتری مربوط به عصاره آبی گیاه خارشتر با غلظت 500 میکروگرم در میلی لیتر و کمترین اثر ممانعتی مربوط به عصاره اتانولی گیاه گل میمونی بیابانی با غلظت 125 میکروگرم در میلی لیتر بود. در مقایسه دو غلظت ثابت عصاره ها با آنتی بیوتیک مشخص شد که در غلظت 5/62 میکروگرم در میلی لیتر بیشترین اثر مربوط به آنتی بیوتیک اریترومایسین و بعد از آن استرپتومایسین و عصاره آبی خارشتر بود. در بررسی اثر متقابل دوز و نوع عصاره بر نسبت وزن اولیه به وزن ثانویه موش های آزمایشگاهی مشخص شد که بهترین اثر مربوط به گروه دریافت کننده عصاره ترکیبی (شاهد مثبت) با دوز 400 mg/kg/day بوده و بعد از آن گروه دریافت کننده عصاره اتانولی ریشه زرشک کوهی با دوز 400 mg/kg/day بود. اثر متقابل دوز ها و عصاره های گیاهان دارویی بر نسبت وزن طحال به وزن بدن نشان داد که گروه دریافت کننده عصاره آبی خار شتر با دوز 200 mg/kg/day و بعد از آن گروه دریافت کننده داروی سنتزی اریترومایسین با دوز200 mg/kg/day بهترین نتیجه را دارا بودند. در بررسی اثر متقابل دوزها و عصاره های گیاهان دارویی بر تیتر آنتی بادی رایت اختلاف معنی داری بین اثر متقابل دوزها و عصاره ها بر تیتر آنتی بادی رایت نشان نداد.
توصیه کاربردی/ صنعتی: با تلفیق نتایج دو روش، عصاره اندام هوایی گیاه خارشتر و ریشه زرشک کوهی به همراه آنتی بیوتیک ممکن است دارای خاصیت پیش گیری کننده بیماری تب مالت در دام باشند.