مطالعه فلور منطقه قیصری استان چهارمحال و بختیاری با 179 گونه گیاه دارویی

منطقه قیصری بین طول جغرافیایی 432214 تا 447583 طول شرقی و عرض جغرافیایی 3556990 تا 3567733 عرض شمالی در واحد متریک zoon39 قرار دارد. وسعت کل محدوده 2/9816 هکتار می باشد. مطالعه حاضر به منظور شناخت گونه های گیاهی دارویی منطقه و تعیین اولویت بندی آن ها از جنبه در خطر انقراض بودن و معرفی منطقه به عنوان یکی از کلیدی ترین مناطق از نظر اولویت حفاظتی انجام شد.
برای بررسی پوشش گیاهی با گذر از کلیه راه های قابل عبور و صعود به ارتفاعات و انجام گشت های متعدد در محدوده منطقه، در فصل رویش (اردیبهشت تا مهر) در سال 1388 نمونه های گیاهی جمع آوری، پرس و با استفاده از فلورها و کتب مرجع و متخصصان علم گیاهشناسی، نام علمی آن ها تعیین شد. در این تحقیق برای بررسی گونه های دارویی منطقه از اطلاعات اهالی منطقه و منابع موجود در زمینه گیاهان دارویی، برای تعیین گونه های نادر و در حال انقراض منطقه از معیارهای استاندارد استفاده شده است.
نتایج و بحث: به طور کلی در منطقه مورد مطالعه تعداد 65 خانواده با 301 جنس و 487 گونه وجود دارد. از بین 487 گونه ذکر شده در منطقه حدود 179 گونه آن (یعنی حدود 76/36% گونه ها) دارویی هستند. نام این گونه ها در منابع و متون معتبر گیاهان دارویی کشور به ثبت رسیده و یا این که به طور سنتی اهالی منطقه و یا استان، آن ها را جهت مصارف گوناگون دارویی و موارد مشابه به کار می گیرند. 86 گونه در خطر انقراض در این منطقه شناسایی شد که همه آن ها متعلق به ایران- تورانی می باشد. از 86 گونه فوق، 67 گونه در طبقه کمتر در خطر، 3 گونه در طبقه آسیب پذیر، 2 گونه در طبقه در معرض خطر و 14 گونه اطلاعات در باره آن ها ناکافی است. از 86 گونه در خطر انقراض، 33 گونه آن به نوعی دارویی می باشند که از این 33 عدد، 25 گونه آن متعلق به گونه های با خطر کمتر، پنج گونه آن متعلق به گونه های با کمبود اطلاعات، یک گونه آن از گونه های آسیب پذیر و دو گونه آن متعلق به گونه های در معرض خطر می باشد.
توصیه کاربردی/صنعتی: با توجه به تنوع زیاد منطقه و هم چنین حضور گونه های در خطر انقراض و دارویی، مدیریت صحیح منطقه خصوصا مدیریت چرای دام امری ضروری به نظر رسیده و منطقه مورد نظر می بایستی در اولویت حفاظت دستگاه های مسئول قرار گیرد.