صنایع خلاق تعریف تحلیلی جدیدی از مولفه های اقتصاد صنعتی است که ورودی آن ایده خلاق و خروجی آن محتوای و مالکیت معنوی حاصل از آن است. دراین میان، صنایع دستی به عنوان یکی از زیرشاخه های صنایع خلاق در جهت پیشبرد بخشی از اقتصاد کشور عمل می کند. در صنایع خلاق، ارزش افزوده اقتصادی و تولید ایده خلاق محرک توسعه هستند و به عنوان عوامل اصلی در نظر گرفته می شوند. هدف از این مقاله بررسی عوامل موثر بر توسعه اقتصادی در کارگاه های تولید صنایع دستی است. از این رو پرسش اصلی آن است که اولویت قرار دادن کدام یک از دو عامل، ارزش افزوده اقتصادی و تولید ایده خلاق تاثیر بیشتری بر توسعه اقتصادی در کارگاه تولید صنایع دستی می گذارد؟ مقاله حاضر به روش تحلیل تطبیقی کیفی انجام گرفته است. به منظور جمع آوری اطلاعات از دو روش کتابخانه ای و مصاحبه استفاده شده است. تعداد 24 کارگاه تولید صنایع دستی که توانسته اند به موفقیت نسبی و توسعه اقتصادی دست پیدا کنند، به شکل غیرتصادفی انتخاب شده اند. پس از جمع آوری اطلاعات در قالب پرسشنامه از این واحدها، داده های کیفی به داده های کمی تبدیل شد. نتایج نشان می دهد که برای توسعه اقتصادی در کارگاه تولید محصولات صنایع دستی، اولویت قراردادن عامل «تولید ایده خلاق» کافی است. عامل «صادرات محصولات تولیدشده» یک شرط غیرلازم و ناکافی برای توسعه اقتصادی است. اما عامل «استفاده از فناوری های جدید» یک شرط کافی و غیرضروری است. درنهایت، ارزش افزوده اقتصادی زمانی می تواند سبب توسعه اقتصادی در کارگاه های تولیدکننده صنایع دستی شود که مترادف با سیستم نوآوری باشد.

نظریه غیربازنمایی منجر به توسعه رویکردی جایگزین برای تصور، عمل و تولید دانش جغرافیایی شده و بر جغرافیای روستایی تاثیر گذاشته است. این نظریه به ویژه با اشتغال مرتبط بوده و ایجاد شغل جایگزین برای حفظ جمعیت و درآمد در مناطق روستایی را نوید می دهد. در این راستا رهیافت روستای خلاق به عنوان مفهومی تازه است که می تواند در فضای پسامدرن در ایجاد اشتغال و تامین نیازهای روستایی و مقابله با انزوای آن مدنظر باشد. بر این اساس در تحقیق حاضر پس از کشف ایده، فکر جدید و ذهن خلاق در راستای رهیافت روستای خلاق در دهستان اوجان غربی در شهرستان بستان آباد، پیشران های کلیدی روستای خلاق در قلمرو نظریه غیربازنمایی شناسایی شد. استفاده توامان از دو روش کیفی و کمی یعنی پدیدارشناسی و آینده نگاری در قالب روش تحقیق آمیخته به شیوه توسعه ابزار، روش به کاررفته در تحقیق حاضر است که ازلحاظ ماهیت، تحلیلی- ساختاری و از نظر هدف، کاربردی است. تعداد 18 مورد ایده و فکر جدید و خلاق کشف گردید؛ سپس تعداد 9 پیشران کلیدی در راستای ارکان، زیرساخت ها و شاخص های رهیافت روستای خلاق شناسایی شد. بر اساس نتایج تحقیق، روستاهای خلاق جامعه مورد مطالعه، فضایی متشکل از پیشران ها و سازندهای موثر با تکیه بر «رهبری» آینده نگر و با تفکری چندبعدی و واگرا همراه با قدرت نفوذ در جامعه محلی هستند که بعد عینی «مشارکت» اجتماعی (شبکه تعاملات اجتماعی) به عنوان اولین و اصلی ترین شرط بر آن ها حاکم بوده و «انعطاف پذیری» لازم را در توانایی برقراری رابطه توام با احترام متقابل (همدلی) دارند؛ بستر لازم برای «ابتکار» و نوآوری در مسیر کارآفرینی و فرایند تولید ایده های نو مهیا بوده و در کنار تمام این مسائل، قدرت «خطرپذیری» را در انواع سرمایه گذاری های خطرپذیر دارند.

مقدمه در عصر جهانی شدن و اطلاعات رقابت اصلی برای دستیابی ایده هاست و شهرها به عنوان مراکز اصلی پرورش و جذب ایده ها نقشی محوری در این رقابت دارند. از این رو شهرها سعی می کنند زمینه را برای بروز ابتکارات، نوآوری ها و خلاقیت ساکنین خود و نیز جذب نیروهای فکری و خلاق فراهم آورند. برای اینکه محیط شهری بتواند منجر به ظهور خلاقیت افراد شده و نیز افراد خلاق را از بیرون جذب نماید باید حائز شرایط و ویژگی های خاصی باشد. در این تحقیق سعی بر آن است که مفهوم، ویژگی ها و ابعاد شهر خلاق مورد بررسی قرار گیرد. 2- روش های مورد استفاده در تحقیق: این تحقیق با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی رویکرد شهرهای خلاق در برنامه ریزی پرداخته و در این راستا از شیوه های اسنادی و کتابخانه ای جهت جمع آوری اطلاعات استفاده کرده است. 3- بحث و فلسفه وجودی شهر خلاق این است که همیشه در یک مکان پتانسیل های خلاقی وجود دارد. لیکن باید شرایط به گونه ای باشد که مردم فکر کنند برنامه ریزی نمایند و در استفاده از فرصت های بوجود آمده، ابتکار عمل داشته باشند و مسائل شهری مهار نشدنی را اداره نماید. زیرساخت های خلاق محدود به مواردی چون شبکه راه ها، فاضلاب، ساختمان و... نیست بلکه ترکیبی از سخت افزار و نرم افزار است. نرم افزارهای شهر خلاق شامل نیروی کار ماهر و انعطاف پذیر، متفکران پویا، خالقان آثار و مجریان می باشد. خلاقیت نه تنها داشتن ایده است بلکه ظرفیت کاربرد این ایده ها نیز هست. شهر خلاق، استعداد ها را شناسایی، پرورش و جذب می کند و امکان تداوم آن را نیز فراهم می سازد. شهر خلاق را می توان رویکردی جایگزین برای احیای شهری دانست.نقطه کانونی شهر خلاق، فرهنگ، آموزش، جو یا فضای خلاقیت است. خلاقیت در احیا و توسعه مجدد شهری بسیار مهم است. در این رویکرد اقتصاد فکری یا اقتصاد خلاق از اهمیت بسزایی برخوردار است. به عبارتی دیگر شهر خلاق تغییر از اقتصاد کارخانه ای به اقتصاد فکری یا خلاق و دوری از رویکرد دولت محوری به حکمروایی یا همکاری مابین دولت، شرکت ها و NGO هاست. پایه های شهر خلاق را می توان در سه زمینه اقتصاد، فرهنگ و مکان در نظر گرفت. محیطهای قابل اعتماد شهری با آزادی های تفریحی و فرهنگی مدیریت می شوند تا افراد خلاق را جذب و حفظ کنند.این نیروی کار در عوض، ثروت را در اقتصاد دانش بنیان گسترش می دهد. شهرها برای تولید ثروت، باید محیطهای شهری قوی از نظر فرهنگی از طریق برنامه های بهتر که بین مکان، اقتصاد و فرهنگ یکپارچگی، ایجاد نماید، بسازند. با توجه به اهمیت بالای فرهنگ در شهر خلاق برنامه ریزان شهری باید رویکردی فرهنگی در برنامه ریزی هایشان داشته باشند و از منابع فرهنگی شهر برای توسعه آن استفاده نمایند. «منابع فرهنگی در افراد شامل خلاقیت، مهارت و استعداد می باشد. آنها مانند ساختمانها، شی نیستند بلکه مانند نمادها، فعالیتها و مجموعه ای از تولیدات محلی در هنر، خدمات و صنایع می باشند. خلاقیت شیوه بهره برداری از این منابع و کمک به رشد آنهاست. وظیفه برنامه ریز شهری نیز شناسایی، مدیریت و بهره برداری از این منابع است. به طور خلاصه شهرهای خلاق را می توان با واژگانی چون تحمل پذیرش گروه های مختلف اجتماعی، قومی وفرهنگی،قدرت حل مسائل مختلف مدنی، ایجاد محیطی برای جذب افراد خلاق و مبتکر، ایجاد فضایی برای پرورش خلاقیت ها و ایده ها به کارگیری ایده های ساکنین در جهت حل مسائل، رشد اقتصادی و توسعه معرفی نمود. همچنین با توجه به اهمیتی که رویکرد شهر خلاق به ایده ها و نوآوری افراد دارد از نظر مدیرتی می توان مدیریت این شهر ها را بر پایه حکمروایی دانست بطوریکه همه افراد می توانند در تصمیم گیری های توسعه شهری شراکت داشته باشند. 4- جمع بندی و شهرهای خلاق، مراکزی هستند که ویژگی های منحصر به فردی را در خود جای داده اند و محیطی جذاب برای فعالیت و زندگی افراد متخصص، هنرمند، پژوهشگر و در یک کلام افراد خلاق فراهم می سازند. فرهنگ، نقطه کانونی شهرهای خلاق است؛ به طوری که سایر بخش ها متاثر از این بخش است. اقتصاد این شهرها پیوند خورده با فرهنگ و منابع فرهنگی است اصطلاحاتی چون صنعت هنر، صنایع فرهنگی و صنایع خلاق -که خمیرمایه آن فرهنگ و هنر است- واژگان رایج در اقتصاد این شهرهاست. این شهرها برای رسیدن به خلاقیت باید بتوانند افراد خلاق یعنی نویسندگان، شاعران، پژوهشگران، هنرمندان، مهندسین و... را جذب کنند. این عده افرادی هستند که به دنبال محیطهای جذاب می گردند و از این رو در مکانهایی مستقر می شوند که شرایط محیطی و فرهنگی و اقتصادی به بهترین شکل فراهم باشد. از این رو باید محیطی جذاب از لحاظ کالبدی، نهادی، اقتصادی و فرهنگی برای بروز خلاقیت افراد ساکن و نیز جذب افراد متخصص و خلاق از بیرون مهیا سازند. در نهایت، در یک جمع بندی کلی می توان موارد زیر را به عنوان ویژگی های عمده شهرهای خلاق، برشمرد: الف: قدرت جذب گروه های مختلف انسانی با فرهنگ های مختلف ب: فراهم نمودن بستری مناسب جهت ظهور ایده های ساکنین و تبادل این ایده ها و در نهایت استفاده از آن ها جهت حل مشکلات و مسائل و نیز توسعه اقتصادی، اجتماعی و شهری پ: دسترسی شهر خلاق به استعدادها و منابع انسانی و فکری(طبقه خلاق) ت: دسترسی این شهرها به فناوری های سطح بالا و داشتن اقتصادی خلاق ث: قدرت و توان ویژه این شهرها در مواجهه با بحران هایی چون فقر، بی خانمانی، بافت های فرسوده و... ج: وجود حمکروایی خوب در این شهرها: بطوریکه می توان سه عنصر، دولت محلی، NGO ها و بخش خصوصی را در کنار هم و در تعامل با هم دید. چ:جایگاه ویژه فرهنگ در ابعاد مختلف شهر و نیز سیاستها و برنامه های شهری و استفاده موثر از تمام منابع فرهنگی ح: وجود رویکردی جهانی-محلی به توسعه در شهرهای خلاق: بدین صورت که برای موفقیت در رقابت اقتصادی در عرصه جهانی به پتانسیل ها و مسائل درونی خود به دیدی جهانی می اندیشند و سعی می کنند حداکثر استفاده را از ویژگی های منحصر به فرد خود داشته باشند. چرا که هر مکان ویژگی هایی دارد که در سایر مکان ها ممکن است وجود نداشته باشد و همین ویژگی منحصر به فرد می تواند مزیتی رقابتی برای یک شهر باشد.

در بسیاری از شرکت ها مسیری که از طرح ایده های خلاقانه توسط افراد تا نائل شدن به نوآوری پیموده می شود، به دلایل زیادی به صورت کامل پیاده سازی نمی شود. چنین شرکت هایی متقاعد شده اند که باید از ایده های بدیع و نو کارکنان استفاده موثر نمایند و این مهم جز با انحراف خلاق میسر نمی شود. در همین راستا، هدف از انجام این پژوهش، طراحی مدل انحراف خلاق در شرکت ملی نفت ایران با استفاده از روش گراندد تئوری به عنوان یکی از روش های کیفی بوده است. در این پژوهش ابتدا با روش نمونه گیری نظری 11 تن از متخصصان و استادان دانشگاه و شرکت ملی نفت ایران انتخاب شده و مصاحبه های عمیق با آنها صورت گرفت. پس از آن در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی مولفه های انحراف خلاق شناسایی شدند. طبق نتایج، مولفه های مدیریتی و سازمانی (شرایط علی)، انحراف خلاق (راهبرد کنش/کنش متقابل)، ویژگی های کنشگران و ویژگی های ایده (زمینه)، شرایط مدیریتی، سازمانی و بیوگرافیک (شرایط مداخله ای) و پیامدهای مثبت و منفی در سطح فردی و سازمانی (پیامدها) استخراج و مدل انحراف خلاق طراحی گردید.

یکی از مهم ترین هدف های آموزش حل خلاق مسائل، نحوه ی مواجهه با مسئله و یافتن راه حل های غیر معمول برای آن است. برای رسیدن به این هدف، سعی بر این بوده که در یک مطالعه یک ساله، اثر آموزش حل خلاق مسائل به طور تجربی بر فرایند مسئله یابی، حل مسئله و کاربرد راه حل آن با استفاده از یک روش تقریبا جدید به نام نوشتار ذهنی (Brainwriting) مورد ارزیابی قرار گیرد. این روش مانند روش بارش مغزی است با این تفاوت که ایده های تولید شده توسط افراد به صورت کتبی جمع آوری می شود و در نتیجه اشکالات مترتب بر روش بارش مغزی را تا حدود زیادی برطرف می کند.
در پژوهش حاضر 50 دانش آموز پسر سال دوم دبیرستان مدارس دولتی عادی شهر تهران که در رشته ی ریاضی تحصیل می کردند به روش تصادفی خوشه ایانتخاب شده و نیز به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جای گزین شدند. ابزارهای مورد استفاده شامل سه آزمون: نگرش های اندیشه پردازانه بسادور، خلاقیت عابدی، نوشتار ذهنی و یک برنامه آموزش حل خلاق مسائل بود. در این پژوهش از طرح تجربی گروه آزمایش و گواه استفاده گردید. با توجه به طرح مذکور، در طول سه جلسه ی دو ساعته به گروه آزمایش، حل خلاق مسائل به شیوه ی نوشتار ذهنی آموزش داده شد ولی به گروه گوه در همین مدت زمان، برنامه ای غیر از آموزش حل خلاق مسائل ارائه گردید. بلافاصله بعد از پایان برنامه آموزشی، آزمون خلاقیت و آزمون نوشتار ذهنی از هر دو گروه به عمل آمد. نتایج به دست آمده از مطالعه کوتاه مدت نشان داد که آموزش حل خلاق مسائل تاثیر معنی داری بر فرایند مسئله یابی، حل مسئله و کاربرد راه حل آن(P<%5) داشته است. برای بررسی اثر بلند مدت آموزش، بعد از گذشت حدود یک سال، دوباره همان آزمون ها از هر دو گروه به عمل آمد. در ارزیابی اثر طولانی مدت آموزش، مهم ترین نتیجه این بود که آزمودنی های گروه آزمایش، در آزمون خلاقیت که نگرش به شاخص های عمده ی تفکر خلاق را ارزیابی می کند، به طور معنی داری نمرات بالاتری نسبت به گروه گواه کسب کردند ولی در متغیرهای مربوط به حل خلاق مسائل فقط در تعداد کل ایده ها تفاوت، نزدیک به معنی داری بود. در پایان متذکر می شود که یافته های این پژوهش، هم در چارچوب نظریه های تفکر خلاق و هم در الگوهای نوین حل مسائل مورد بخث و بررسی قرار می گیرد.

شهر خلاق مرکز نوآوری، خلاقیت و تبدیل ایده به ثروت قلمداد می شود و داشتن چنین شهری آرزوی ایده آل جوامع برتر می باشد. از منظری دیگر طراحی مداوم ایده های تازه و نوآوری عناصر اصلی رقابتی در عصر جهانی شدن هستند. حرکت به سمت ایجاد و تحقق شهر خلاق در توسعه اقتصادی بسیار ضروری است. بنابراین، ارائه مدل شهر خلاق در 22 منطقه شهری تهران یکی از اولویت ها و هدف اصلی است که با بهره مندی از داده های ثانویه، تهیه پرشسنامه و استفاده مناسب از راهکار نرم افزار spss، شاخص های خلاقیت با 19 فاکتور از شاخص های شهر خلاق رتبه بندی و سطح بندی شده اند. مطالعات حاکی از این واقعیت است که از لحاظ شاخص های شهر خلاق میزان برخورداری مناطق تهران همگون نیست. با این وجود اولویت بندی بدست آمده از مدل تاپسیس سه سطح متمایز را نمایان می سازد: 1) سطح برخوردار؛ 2) سطح نیمه برخوردار (متوسط)؛ 3) سطح فرو برخوردار (محروم). نتایج پژوهش نشان می دهد از یک طرف افزایش و بهبود معیارهای شهر خلاق تاثیرات خود را در حرکت محلات شهر به سوی تحقق شهر خلاق می گذارد و از طرف دیگر میزان این تاثیرگذاری بسیار متفاوت است به گونه ای که براساس مدل تحلیل شبکه شاخص  معیارهای نوآوری با نشان دادن  رقم 265/0 بیشترین تاثیر را در حرکت یک محله به سمت محله خلاق در تهران را دارد. در این بین تعدد مراکز علم و فناوری، نوآوری و اختراعات بیشترین نقش را در تحقق محله خلاق تهران را دارد؛ با این وجود فاکتور سرمایه های انسانی به ویژه نخبگان و دانشجویان، سرمایه های اجتماعی، شبکه روابط اجتماعی و تعاون بیشترین نقش را در تحقق محلات خلاق در بهبود مسائل شهری دارند در مرحله آخر، کیفیت زندگی نیز در حرکت یک محله به سمت محله خلاق در شهر موثر است. محاسبات ضریب همبستگی چندگانه نشان می دهد که 39 / 0 درصد از تغیرات تحقق محلات خلاق شهر تهران ناشی از بهبود وافزایش به کارگیری مولفه های شهر خلاق است به گونه ای که به ازای یک واحد تغییر در اثر انحراف معیار، معیارهای تحقق شهر خلاق 62/0 درصد واحد تغییر در تحقق محلات خلاق شهر تهران ایجاد می کند.

امروزه زیرساخت های موجود در شهرها و مخصوصا کلان شهرها باید بتواند بسترهای جذابی برای جذب و پرورش استعدادها، نوآوری ها و ایده های شهروندان باشد. اهمیت شکل گیری شهرهای خلاق بدین جهت است که در دنیای رقابتی امروز، شهرهای بزرگ به عنوان محیط های تولید کننده ثروت و نوآوری محسوب می شوند. کلان شهر تبریز هم به عنوان یکی از شهرهای تاریخی ایران همواره منشا تولید ثروت و فناوری بوده است. هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش مولفه های موثر بر تحقق شهرهای خلاق در کلان شهر تبریز است. نوع تحقیق، کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی است. تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های آماری پیرسون و رگرسیون چندمتغیره و همچنین برای اولویت بندی مناطق شهری از نظر شاخص های شهر خلاق از مدل های ANP و تاپسیس استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش، مناطق ده گانه تبریز و جمعیت ساکن در آن ها است. شاخص های تحقیق شامل 10 معیار با 16 زیرمعیار است. نتایج آزمون های آماری نشان داد که تمامی مولفه های شهر خلاق با میزان خلاقیت مناطق شهری تبریز همبستگی مثبت و معنادار در سطح 000/0 وجود دارد. نتایج آزمون پیرسون نشان داد که دو متغیر زیرساخت های خلاقیت و طبقه خلاق با 583/0 و 557/0 دارای بیشترین سطح معناداری با تحقق شهر خلاق بودند. نتایج حاصل از مدل ANP نشان داد که دو معیار ، شامل زیرساخت های خلاقیت و طبقه خلاق به ترتیب با امتیاز 398/0 و 269/0 از اهمیت بالاتری برخوردار هستند. بررسی وضعیت مناطق مختلف شهر از نظر شاخص های شهر خلاق نیز نشان داد که مناطق 1 و 2 به دلیل تمرکز زیرساخت های خلاق و طبقه خلاق مانند استادان، دانشجویان، نخبگان و پزشکان، از نظر شاخص های شهر خلاق شرایط مناسب تری دارند. در نتیجه، راهکارهایی مانند توسعه مراکز جذب نخبگان، حفظ طبقه خلاق و سرمایه گذاری متعادل در تمامی مناطق در راستای توسعه شهر تبریز بر پایه شاخص های شهر خلاق قابل توجه هستند.

صنایع خلاق اخیرا به عنوان یک مجموعه در حال رشد و مهم در صنایع شناخته شده است که در رویه های سیاست گذاری مورد توجه قرار گرفته است. ارزش اقتصادی صنایع خلاق فراتر از تولید آشکار کالاهای فرهنگی و یا به کارگیری افراد خلاق است و می تواند به عنوان نقش محرک و تسهیلگر فرایند تغییر درکل اقتصاد گسترش یابد. به نظر محققین نوآوری و خلاقیت بستر لازم برای اجرای اقتصاد مقاومتی و پویایی شرکت های صنعتی جهت کسب دانش فنی و تکنولوژی تولید پایدار می باشد. نوآوری ایجاد شده توسط کاربران شاید مهم ترین تغییر در فرآیند نوآوری از زمان انقلاب صنعتی بوده و در حال تبدیل به یک رویکرد بسیار قدرتمند و به سرعت در حال رشد است. این رویکرد دارای مزایایی بیش از نوآوری تولیدکننده محور (که مورد توجه تجارت برای صدها سال بوده است ) می باشد. هنگامی که کاربران بتوانند برای خود نوآوری داشته باشند، آنها میتوانند دقیقا آن چه می خواهند (به جای اتکا به تولید کنندگان که اغلب ناقص عمل می کنند) توسعه دهند .کاربران یک منبع مهم از ایده های خلاق برای محصولات و خدمات جدید هستند. در این مقاله برای بیان رابطه پویای بین صنایع خلاق و اقتصاد مدرن از چهار مدل صنایع خلاق استفاده شده است؛که با تکیه بر مدل نوآوی، تلاش بر آن است که با مرور ادبیات مربوط به صنایع خلاق، ابتدا چالش های مربوط به صنایع خلاق شناسایی شوند سپس با توجه به این چالش ها به طراحی سازمآن های صنایع خلاق با رویکرد نوآوری کاربرمحور پرداخته شود.

در آستانه هزاره سوم میلادی، فرایند تغییر و تحول مستمر و پرشتاب، از عمده ترین جریانهای حاکم بر حیات بشری و از مهم ترین مشخصات بارز آن به شمار می رود؛ تا آنجا که عنصر پیچیدگی به عنوان بارزترین ویژگی جهان امروز، جایگاه خود را روز به روز مستحکم تر می کند. در این میان، تفکر خلاق و لزوم نوآوری که اساس و بستر ساز تغییر، تحول و دگرگونی است، نقش بنیادین و تعیین کننده ای دارد. لذا برای رویارویی با این شرایط پیچیده و نیز موقعیتها و فرصتهای ایجاد شده، نیازمند تقویت روح خلاقیت و نوآوری در بین دانشجویان کشور می باشیم. فرایند توسعه علمی به عنوان زیربنایی برای توسعه در سایر بخشها، نیازمند وجود بستری مناسب است و در این رابطه، تقویت تفکر خلاق می تواند از طریق تولید ایده های خام، چرخ تولید علم را به حرکت درآورد. مقاله حاضر در راستای توجه به پرورش و شکوفایی استعدادها، تشویق ایده های خلاق و نوآوری در کشور و با هدف بررسی چالشها و موانع فراروی بسط خلاقیت و نوآوری در جریان برنامه ها و چشم اندازهای توسعه کشور، به توصیف تفکر خلاق و نقش دانشگاه اسلامی در توسعه تفکر خلاق به عنوان بستری مناسب در زمینه ایجاد توسعه علمی در کشور پرداخته است. نتایج نشان می دهد که نوآوری و خلاقیت در دانشگاه از اهمیت والایی برخوردار است و یکی از اهداف مهم دانشگاه می باشد که دانشگاه اسلامی جهت تحقق آن، باید در زمینه اشاعه، نشر دانش و انتقال آن به جامعه و نسل جوان، بیش از پیش تلاش و کوشش کند. در واقع، چالش مهم دانشگاه های اسلامی ایران در این زمان، کسب و ارتقای هویت علمی و فرهنگی با توسعه استقلال سازمانی و آزادی علمی به منظور افزایش بهره وری و تحقق رسالتهای دانشگاه، افزایش اثربخشی اجتماعی است.

نقش خلاقیت در ایجاد نوآوری و پیشرفت اقتصادی، بسیار اساسی قلمداد می شود و شهرها اصلی ترین مکان تولید ایده ها، محصولات و فرایندهای جدید، محسوب می گردند. به این منظور، این مطالعه با هدف تعیین میزان موفقیت در دستیابی به شهرهای خلاق، در شهر فردوس در استان خراسان جنوبی به انجام رسیده است تا جایگاه این شهر را از نظر خلاقیت شهری و تفاوت بین مناطق و محلات موجود در آن، از نظر شاخصهای شهر خلاق، مشخص نماید. روش تحقیق توصیفی و تحلیلی بوده و داده های مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه، گردآوری شده و با آزمون t تک نمونه ای، تحلیل واریانس یک طرفه و تعقیبی توکی در نرم افزارهایSPSS و expert choice و excel تحلیل گردیده و از مدلAHP برای وزندهی شاخصها و از روشTOPSIS برای سطح بندی محلات بهره برداری به عمل آمده است. نتایج نشان داد که وضعیت کلی شاخصهای شهر خلاق در فردوس چندان مطلوب نیست. با این وجود، معیارهای سرمایه اجتماعی، سرمایه انسانی خلاق و تکنولوژی ارتباطی شرایط مطلوبتری نسبت به سایر معیارها دارا بوده اند. علاوه بر آن، محلات مختلف وضعیت متفاوتی داشته و در مجموع، محله فرهنگیان بیشترین امتیاز را به دست آورده است که می تواند به عنوان الگویی برای سایر محلات مورد توجه قرار گیرد.