به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت
جستجوی مطالب مجلات
ردیف ۱۰-۱ از ۱۲۱۷ عنوان مطلب
|
  • محمدسعید نجاتی *
    در این نوشته خلاصه ای از مطالب کتاب فوق الذکر که به ابعاد اجتماعی، سیاسی و فرهنگی حج گزاری هند در قرن های دهم تا سیزدهم هجری می پردازد ارائه می شود. در گزارش این کتاب، به تحلیل ها و آمارهای ارائه شده در کتاب توجه شده و به ترتیب فصل های کتاب، پس از معرفی منابع و آثار پژوهشی مرتبط با موضوع پژوهش و بیان اهداف و ضرورت ها و دشواری کار، به تاریخ حج در آغاز عصر جدید و در حقیقت در دوره مورد بحث اشاره می شود. در فصل بعدی به جایگاه کانونی حج در اندیشه اجتماعی و معنوی مسلمانان و در فصل بعد، به مناسبات پادشاه مغول هند در دوره مورد مطالعه با حج و حرمین پرداخته شده است.
    تبیین دیدگاه های غربی در مورد حج گزاری به صورت کلی و حج گزاری هند به طور خاص، معرفی مولفه های تاثیرگذار در حج گزاری هند در فترت مورد بحث و تحلیل آن به روش تاریخی و ارائه اطلاعات جدید درباره حج گزاری هندیان، از نوآوری های این پژوهش است.
    کلید واژگان: حج هند, گورکانیان, مایکل پیرسون, هند, مسلمانان هند
    Mohammad Said Nejati *
    In this article, a summary of the book written by Michael Pearson is presented that addresses the social, political, and cultural dimensions of performing the Hajj by Indians during the 10th-13th centuries A.H. Here, the analyses and statistics presented in the book are discussed. Introducing the references and researches related to the topic of the research, as well as the purposes, significance, and limitations of the research based on the order of the chapters, the present article first discusses the date of Hajj at the beginning of a new era, i.e., the period which is under the discussion, then it focuses on the Hajj’s focal position in Muslims’ social and spiritual thoughts; and finally, it analyzes the relationship between the Mughal king of India and the Hajj and Holy Shrines in that period. Explaining the western perspectives on performing the Hajj in general and performing the Hajj by Indians in particular, introducing the influential components in performing the Hajj by Indians in the concerned fiṭrah and analyzing it in a historical way, and presenting new information about performing the Hajj by Indians are the innovations of this research.
    Keywords: Hajj of India, Gurkanids, Michael Pearson, India, Indian Muslims
  • محمد جواد رحمتی
    پس از رسمی شدن مذهب شیعه جعفری در عصر صفویان، همواره میان ایران و عثمانی اصطکاک هایی وجود داشت. با توجه به اینکه سرزمین حجاز در دست دولت عثمانی بوده و آنان نیز سنی مذهب بودند؛ همواره در عصر ایشان حج گزاری ایرانیان با دشواری های فراوانی همراه بود. علاوه بر این و از سویی دیگر، اختلافات ناشی از مسائل گوناگون سیاسی، مذهبی، فرهنگی، امنیتی و اقتصادی که میان دولت عثمانی و سلسله های افشار و زند وجود داشت، انجام حج به وسیله ایرانیان را با دشواری هایی خاص رو به رو می ساخت؛ به طوری که گاهی حج گزاری از سوی دولت ها محدود و یا ممنوع می شد.
    دوران افشاری بیشتر به دلیل مذاکرات نادرشاه (1148 1160ق)، با عثمانیان با هدف به رسمیت شناختن مذهب جعفری و برگزاری نماز شیعیان در مسجدالحرام، در تاریخ حج گزاری ایرانیان شهرت دارد. در دوره زندیه چندان توجهی به این امور معطوف نشد، و تنها در حمله کریم خان زند به بصره، به عنوان یکی از دلایل حمله؛ آزار و اذیت حجاج ایرانی، توسط حاکمان محلی مورد توجه قرار گرفته است. مقاله حاضر، حج گزاری ایرانیان در پرتو روابط ایران و عثمانی در دوران افشاریه و زندیه و نیز مسیرهای حج را در این عصور مورد مطالعه قرار داده است. پرسش اصلی این پژوهش چگونگی حج گزاری ایرانیان در این دو عصر با مطالعه توصیفی، تاریخی و تحلیلی در سایه روابط این دو کشور است. پژوهش حاضر با تکیه بر اسناد و منابع موجود؛ اعم از کتابخانه ای، پایان نامه ها و مقالات مبتنی است.
    کلید واژگان: حج, حج گزاری, افشاریه, زندیه, عثمانی
  • احمد خامه یار *
    صفی بن ولی قزوینی، نویسنده ایرانی دربار اورنگ زیب گورکانی است که به درخواست دختر وی، زیب النساء بیگم، اثری به زبان فارسی به نام انیس الحجاج، در شرح حج گزاری خود در سال 1087ق،  نوشته است. انیس الحجاج احتمالا تنها متن موجود از سده های میانی و احتمالا قدیمی ترین متن فارسی در شرح سفر حج از هند، از مسیر دریایی، در سده های میانی است و از این رو، ارزش تاریخی ویژه ای در تاریخ حج گزاری مسلمانان هند دارد. این کتاب پیش از آنکه یک سفرنامه به مفهوم مصطلح باشد که در آن یادداشت های روزانه سفر و خاطرات مولف ثبت شده باشد، یک کتاب راهنما برای حج گزاران هندی است که این مسئله، آن را به اثری مهم تبدیل کرده است. کارکرد این اثر به عنوان راهنمای حج گزاران، عاملی بوده تا در برخی از نسخه های خطی آن، نگاره های هنری زیبا و نفیسی از نقشه های شهرهای واقع در طول مسیر و نیز مناسک حج و کاروان های حج ملت های مسلمان ترسیم شود. نتیجه این پژوهش نشان می دهد که انیس الحجاج اثری است که به عنوان راهنمای مصور سفر دریایی حج از هند و البته تقریبا مخصوص دربار، پدید آمده است.
    کلید واژگان: حج گزاری, حرمین شریفین, سفرهای دریایی, هند, جزیره العرب, انیس الحجاج, صفی بن ولی قزوینی, نسخه های خطی, نگارگری, هنر اسلامی
    Ahmad Khamehyar *
    Safi bin Vali Ghazvini was an Iranian writer in the Aurangzeb Gurkani court. Due to the request of Aurangzeb’s daughter, Zieb al-Nesa Baygum, Safi wrote a book in Persian called Anis al-Hajjaj, a commentary on his Hajj journey in 1087 A.H. Anis al-Hajjaj is probably the only text available from the Middle Ages and probably the oldest Persian text in the description of the Hajj journey from India through the sea route; therefore, it has a special historical value in the history of the Indian Muslims’ Hajj journey. More than a travelogue in which the author’s notes and memoirs with regard to his Hajj journey are recorded, this book is a guidebook for Indian pilgrims; a feature that makes it an important work. The function of this work as a guidebook for the pilgrims led some of its manuscripts to include the beautiful artistic illustrated pictures of the maps of the cities located along the route, as well as the rites of pilgrimage and Hajj caravans of Muslim nations. The result of this research is that Anis al-Hajjaj is a work created as a guide to the pilgrimage of Hajj from India, and it was almost certainly written for the court.
    Keywords: performing Hajj, Holy Shrines (al-Haramayn al-Sharifayn), marine journeys, India, Arabian Peninsula, Anis al-Hajjaj, Safi bin Vali Ghazvini, manuscripts, Illustration, Islamic art
  • مهدی ساجدی، محمدرسول آهنگران*

    مشهور فقهای امامیه معتقدند به جاآوردن تقصیر و اعمال مکه در شب عید قربان برای بانوان حج گزاری که از پیشامد قاعدگی بیمناک اند، مجاز است. عمده فقهای متقدم و متاخر درباره حکم سایر بانوان و جواز یا عدم جواز تقصیر شبانه و سپس به جاآوردن اعمال مکه توسط آنان در شب عید قربان، سخنی به میان نیاورده اند. از فتوای مذکور چنین برداشت می شود که تقصیر زودتر از موعد و انجام اعمال مکه، فقط به بانوان معذور اختصاص دارد. برخی از فقهای معاصر نیز به این مطلب تصریح یا دست کم دراین باره احتیاط کرده اند و برخی دیگر از فقهای معاصر بر این باورند که مستفاد از روایات این است که بانوان حج گزاری که وظیفه شان قربانی است مجازند پس از وکیل گرفتن برای انجام قربانی در روز عید، شبانه تقصیر کنند و برای ادای شبانه اعمال مکه راهی مسجدالحرام شوند. نتیجه این پژوهش که به صورت اسنادی و کتابخانه ای و به روش تحلیل محتوا صورت گرفته حاکی از این است که روایات، که عمده سند شرعی برای این حکم محسوب می شوند به وضوح بر قول اخیر دلالت دارند و ادله مستند دال بر قول عدم جواز از قوت لازم برخوردار نیست.

    کلید واژگان: تقصیر, عید قربان, ذبح, اعمال مکه, وکالت در قربانی
    Mahdi Sajedi, MohammadRasoul Ahangaran *

    The famous Imamia jurists believe that performing Taqsir (cutting the hair and nails) and the rites of Mecca on the night of Eid al-Adha (the Feast of Sacrifice) is permissible for female pilgrims who fear from menstruation. Most of the earlier and later jurists have not dealt with the precept of other women and the permission or impermissibility of night Taqsir and then their performance of Mecca rites on the night of Eid al-Adha. It is understood from the above said fatwa that premature Taqsir and performing the rites of Mecca are restricted to the excused women. Some contemporary jurists have also clarified or at least been cautious about this matter and some other contemporary jurists maintain that it is understood from narrations that female pilgrims whose duty is to sacrifice are allowed, after appointing an agent for performing the sacrifice on the day of Eid, to perform Taqsir at night and to go to Masjid al-Haram to perform the rites of Mecca at night.The results of this research, which has been done through documentary and library and content-analyzing method, show that the narrations, as the main religious proof of this precept, clearly signify the latter opinion and reliable proofs indicating impermissibility are not strong enough.

    Keywords: TAGHSIR, Eid al-Adha, Slaughter, the Rites of Mecca, Agency in Sacrificing
  • جواد محدثی
    نگاه و پیروی از اسوه و الگو، آدمی را زودتر به هدف می رساند.
    پیامبر خدا(صلی الله علیه وآله) و امامان(علیهم السلام) و اولیای دین، سرمشق مسلمانان اند و آشنایی با سیره اخلاقی و عبادی آنان، برای بهتر پیمودن این مسیر بسیار مفید است.
    از این رو، توجه به سیره پیامبر خدا(صلی الله علیه وآله) در عبادت، به ویژه در انجام مناسک حج و حضور در این شعائر ابراهیمی، برای امت او کارساز است.
    آنچه می خوانید، نمونه هایی است از شیوه حج گزاری آن حضرت، که در منابع تاریخی و حدیثی آمده است، باشد که آن «اسوه حق» را در همه ابعاد زندگی الگوی عمل قرار دهیم، تا زودتر و درست تر به مقصود برسیم.
  • مجتبی ذهابی، اکرم کرم علی*
    حج، از فروع اسلام و از مهمترین عرصه های دینی، سیاسی و فرهنگی مسلمانان بوده است. در دوران سلجوقی تغییر و تحولاتی در این عرصه ایجاد شد. از آن جاکه حج ایرانیان پیش از سلجوقیان با مشکلات زیادی رو به رو بوده است؛ تا آن جا که کاروان های ایران از اوایل سده پنجم هجری، کمتر موفق به حج گزاری می شدند. سلجوقیان در راستای مشروعیت دینی و سیاسی  حکومت خود به حمایت از خلافت عباسی و حرمین شریفین و انجام دادن اقدامات سیاسی، نظامی و عمرانی، جهت گسیل داشتن همه ساله کاروان های حج و فراهم کردن امنیت و رفاه حاجیان بسیار کوشیدند. اگرچه مشکلاتی بر سفر حج تاثیر می گذاشت و سبب اختلال آن می شد؛ اما حج ایرانیان از اوایل نیمه دوم سده پنجم هجری تا پیش از حمله مغولان، کم وبیش همه ساله پابرجا و استوار بود. این مقاله در صدد است با روش  تاریخی بر اساس منابع به بررسی نقش سلجوقیان در رقابت سیاسی در مورد حج میان خلافت عباسی و فاطمیان و  اقداماتی که در دوران سلجوقیان برای فریضه حج صورت گرفته است، بپردازد.
    کلید واژگان: سلجوقیان, حج, فاطمیان, عباسیان, ملکشاه
    Mojtaba Zahabi, Akram Karamali*
    Hajj is one of the forts of Islam and has been one of the most important religious, political and cultural arenas of Muslims. During the Seljuk period, changes were made in this field. Because Hajj before the Seljuqs has faced a lot of problems, until the caravans of Iran from the early fifth century AH were less successful in Hajj. In accordance with the religious and political legitimacy of their government to support the Abbasid caliphate and the Holy Shrines and to carry out political, military and civilian measures, the Seljukis made great efforts to deliver Hajj caravans annually and to provide the security and well-being of the Hajjis. Though there were problems affecting Hajj's journey, it caused disruption, but Hajj Iranians remained firmly established over the course of the second half of the fifth century until the Mongol invasion. This article tries to study the role of the Seljuk in the political competition on Hajj between the Abbasid caliphate and the Fatimids and the actions taken during the Seljuk period for the Hajj hypothesis based on the sources.
    Keywords: Seljuk, Hajj, Fatimid, Abbasian, Maleshah
  • سیدمحمود سامانی
    حج گزاری مسلمانان از اواخر حیات رسول الله9 آغاز گردیده و تا قرن سوم هجری، جز موارد بسیار معدود که بیشتر مربوط به حوادث طبیعی و غیر مترقبه بود، بی وقفه انجام شده است. از این زمان به بعد و با ضعف دستگاه خلافت عباسی و پدید آمدن کانون های متعدد قدرت در جهان اسلام، رقابت ها بر سر سیادت بر حرمین شریفین، به عنوان کانون های مشروعیت زا، شروع شد که گاه به تعطیلی حج مردمان قلمرو رقیب منجر گردید. در بازه زمانی 907 قمری که صفویه در ایران قدرت گرفت تا پیروزی انقلاب اسلامی در ایران (سال 1399ق/ 1357ش) نیز بیشتر بنا به دلایل سیاسی و مذهبی، حج در برخی سال ها تعطیل شد.
    این نوشتار در صدد است تا پس از بررسی علل کلی تعطیلی حج، سال هایی را که ادای این فریضه الهی مدتی برای برخی مردمان سرزمین های اسلامی میسر نشده است، مطرح کند.
    پرسش اصلی مقاله این است که علل تعطیلی حج در بازه زمانی از صفویه تا انقلاب اسلامی چه بوده و چه سال هایی و چرا حج تعطیل شده است.
    کلید واژگان: تعطیلی حج, صفویان, قاجاریه, امنیت, عثمانی, آل سعود, رقابت
  • سیدمحمود سامانی*
    ایران و هند دو همسایه بزرگ با تاریخ طولانی، دارای ریشه های نژادی و تاریخی مشترکی هستند که مناسبات آنها از عصر باستان تا کنون غالبا حسنه بوده است. این روابط در عصر حکومت صفویان بر ایران و به ویژه در دوره تکوین و استقرار دولت صفوی و همچنین حکومت اخلاف امیرتیمور گورکانی در هند، گسترش چشم گیری داشت. این دو سلسله در بیشتر این مدت روابط دوستانه و نزدیکی داشتند که از عوامل موثر خارجی آن، دشمن مشترکی به نام ازبکان در مجاورت آنها به مرکزیت سمرقند بود که بر تحولات سیاسی دولت های مزبور تاثیرگذاری داشت. پناهندگی همایون شاه از هند به ایران و نیز اختلافات مرزی بر سر شهر قندهار نیز در فراز و فرود مناسبات صفویان با گورکانیان هند نقش داشت. اما حج گزاری ایرانیان از طریق هند می تواند یکی از عرصه های تعامل و روابط با هند تلقی شود. هدف این مقاله، شناسایی و بررسی عوامل موثر بر روابط صفویان با گورکانیان در ابعاد سیاسی، و سیر مناسبات این دو دولت در مقطع یادشده است. فرضیه تحقیق حاضر این است که خطر ازبکان برای هر دو کشور و نیز تلاش ایران و هند برای تسلط بر شهر استراتژیک قندهار از عوامل مهم در فراز و فرود روابط میان گورکانیان و صفویان بوده و بر امر حج گزاری نیز تاثیر داشته است. برآیند تحقیق حاکی از آن است که به رغم وجود موانعی در توسعه مناسبات ایران و هند، با توجه به حضور بسیاری از ایرانیان در هند و روابط خصمانه دولت عثمانی با ایران، زائران ایرانی ناچار از طریق هند رهسپار سفر حج می شدند.
    کلید واژگان: روابط سیاسی, هند, صفویه, گورکانیان, ازبکان, قندهار, ایرانیان, حجگزاری
    Seyyed Mahmud Samani *
    Abstract Iran and India are two big neighbors with a long-standing history and common ethnic and historical origins, whose relations have often been friendly since ancient times. These relations developed significantly in the era of the Safavid reign in Iran, especially during the period of the establishment of the Safavid dynasty as well as the reign of the descendants of Amir Timur Gurkani in India. These two dynasties had friendly and close relations in most of this time. One of the most influential external factors in this regard was the presence of a common enemy called Uzbek in their vicinity, in Samarkand which influenced the political developments of these two states. Taking refuge of Iran by Homayoun Shah and border disputes over the city of Kandahar also played a role in the rise and fall of the Safavids relations with Indian Gurkhanids. But performing the Haij by Iranians through India can be considered as one of the areas of interaction and relations with this country. The purpose of the present paper is to identify and investigate the factors affecting the Safavids relations with the Gurkanids in the political dimensions, and the history of the relations between these two states in the mentioned period. The hypothesis of the present research is that the danger of Uzbeks for both countries as well as the efforts of Iran and India to dominate the strategic city of Kandahar were important factors in the ups and downs of the relations between the Gurkanids and Safavids which also influenced performing the Hajj. The study concluded that, despite the obstacles in developing the relations between Iran and India, Iranian pilgrims had to go Hajj through India due to the presence of many Iranians in India and the hostile relations of the Ottoman government with Iran.
    Keywords: Political Relations, India, Safavids, Gurkanids, Uzbakan, Kandahar, Iranians, performing the Hajj
  • احمد خامه یار*
    گواهی نامه های حج اسنادی بوده اند که در گذشته با هدف تصدیق و گواهی حج گزاری و ادای مناسک مختلف آن، برای برخی اشخاص صادر می شده اند. این گواهی نامه ها معمولا به شکل طومارهایی حاوی نقاشی ها و نگاره هایی از مساجد و اماکن مقدس حرمین شریفین بوده اند که نمونه های کهنی از آنها باقی مانده است. از مشهورترین و جالب ترین این طومارها، نمونه موجود در موزه بریتانیا از سده نهم هجری است که با کتیبه ها و نقاشی های زیبایی تزیین یافته است. در این نوشتار به معرفی و توصیف دقیق طومار و کتیبه ها و نقاشی های به کار رفته در آن پرداخته شده است. بر اساس این بررسی می توان گفت که طومار مورد نظر، سند تاریخی مهمی است که در آن، اماکن مقدس مرتبط با حج و حرمین شریفین، گاه با واقع گرایی نسبی، و گاه به صورت نمادین، نمایش داده شده است.
    کلید واژگان: گواهینامه های حج, طومارهای خطی, حج گزاری, هنر اسلامی, حرمین شریفین, موزه بریتانیا
  • محمد رضایی *

    در پی گسترش اسلام در ایران و توجه به حج به عنوان یکی از مهم ترین آیین های دینی، اعزام کاروان های متعددی از سرزمین های شرق خلافت با عنوان رکب الخراسان به حرمین شریفین رواج یافت. این سفر دینی که در مسیری طولانی صورت می گرفت، گاه به دلیل مشکلات و خطرات مسیر متوقف می ماند. پس از افول دستگاه خلافت عباسی (132-656 ه.ق.) و تجزیه سرزمین های زیر سلطه ایشان و افزایش درگیری های داخلی و خارجی سلسله های ایرانی بر سر تصاحب تاج و تخت و توسعه قلمرو، دوره ای طولانی از ناامنی های مقطعی در مسیرهای منتهی به عراق و حجاز ایجاد شد که در نتیجه آن، نه تنها امکان فعالیت های عمرانی و خدمات بهتر برای قافله ها میسر نگردید، بلکه با افزایش درگیری های فرقه ای، ظهور گروه های تندرو و رواج راهزنی قبایل عرب، قافله های حج در برخی دوره ها از سفر بازماندند. پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی و با تکیه بر منابع کتاب خانه ای در پی مطالعه تاثیر ناامنی به عنوان متغیری مستقل بر روند حج گزاری خراسانیان در ابتدای قرن سوم تا میانه قرن پنجم هجری است.

    کلید واژگان: حج‌, مسیر حج, خراسان, حجاز, ناامنی
    Mohammad Rezaee *

    Following the propagation of Islam in Iran and considering hadj being considered as the most important religious traditions, the dispatching of numerous caravans from the eastern lands of caliphates as the Rakab ol- Khorasan towards holy shrines got prevalent. This religious trip stopped at times due to the difficulties and hazards of long pathway. After the collapse of Abbasid caliphate (132-656 A. H) and the division of the lands under their domination as well as the increase of the internal and external disputes among the Iranian dynasties in order to achieve authority and to develop territory led to long lasting unsafety on the ways towards Hejaz and Iraq so that, the possibility of constructive activities and better services in favor of caravans was not possible. Moreover, the increase of disputes among the sects, the advent of radical groups and the prevalence of rubbery among Arab tribes led to the occasional stoppage of hadj caravans. Following the descriptive- analytical and the library research method, the present research is to consider the effect of unsafety as an independent variable on the trend of pilgrimage to Mecca by the people from Khorasan from the beginning of the third century to the middle of the fifth century.

    Keywords: hadj, path of hadj, Khorasan, Hejaz, unsafety
نکته:
  • از آنجا که گزینه «جستجوی دقیق» غیرفعال است همه کلمات به تنهایی جستجو و سپس با الگوهای استاندارد، رتبه‌ای بر حسب کلمات مورد نظر شما به هر نتیجه اختصاص داده شده‌است‌.
  • نتایج بر اساس میزان ارتباط مرتب شده‌اند و انتظار می‌رود نتایج اولیه به موضوع مورد نظر شما بیشتر نزدیک باشند. تغییر ترتیب نمایش به تاریخ در جستجوی چندکلمه چندان کاربردی نیست!
  • جستجوی عادی ابزار ساده‌ای است تا با درج هر کلمه یا عبارت، مرتبط ترین مطلب به شما نمایش داده‌شود. اگر هر شرطی برای جستجوی خود در نظر دارید لازم است از جستجوی پیشرفته استفاده کنید. برای نمونه اگر به دنبال نوشته‌های نویسنده خاصی هستید، یا می‌خواهید کلمات فقط در عنوان مطلب جستجو شود یا دوره زمانی خاصی مدنظر شماست حتما از جستجوی پیشرفته استفاده کنید تا نتایج مطلوب را ببینید.
در صورت تمایل نتایج را فیلتر کنید:
متن مطلب
نوع نشریه
  • علمی
    1217
اعتبار نشریه
زبان مطلب
موضوعات گروه نشریات علمی
نتایج را در یکی از موضوعات زیر محدود کنید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال