-
تربیت عقلانی پرورش نیروی عقل است. عقل در قدرت استدلال و تجزیه و تحلیل و ترکیب امور در نظام تعلیم وتربیت نقش مهمی ایفا می کند؛ ازاین رو هدف مقاله حاضر، شناسایی و تبیین مولفه های موانع تربیت عقلانی ازمنظر ابن سینا و بیان راهکارهای تربیتی در مواجهه با آن ها برای بهره گیری در نظام تعلیم وتربیت است. روش پژوهش، روش کیفی است که به شیوه تحلیل دادهها از مدل کلایزی بهره گرفته است. جامعه تحلیل، مجموعه کتاب ها و شرحها و مقالات نگاشته شده درزمینه آراء ابن سینا است. به اعتقاد ابن سینا تربیت عقلانی، به معنای پرورش قوه عقلانی جهت رسیدن به قرب الهی است که با شناخت موانع و عبور از آن ها میتوان عقل متربی را بالنده کرد. یافته های مقاله در بخش موانع در سه محور شناختی و نگرشی و مهارتی شناسایی شد. در محور شناختی مولفه های وهم، ستیزه جویی با حقیقت، اختلال در حواس، طغیانهای نفسانی، در محور نگرشی مولفه های عدم تمایز میان خوبیها و بدی ها (فضائل و رذائل)، خشم و غضب، عدم خلوص نیت، وابستگی به امور دنیوی، و در محور عملی مولفه های سرکشی دربرابر فرامین الهی، تحریکات شیطانی، افزون خواهی (حرص)، شهوت رانی بررسی شد و به همراه شرح هر مولفه به تبیین راهکارهای جدید تربیتی در مواجهه با موانع تربیت عقلانی پرداخته شد.کلید واژگان: ابن سینا, تربیت عقلانی, موانع شناختی, موانع عملی, موانع نگرشیIntellectual education cultivates the power of reason. Intellect plays a crucial role in reasoning, analysis, and combining information within the education system. Therefore, this article aims to identify and explain the obstacles to rational education from Ibn Sina's perspective, proposing educational solutions to address them within the education system. The research employs a qualitative method with the Claysey model for data analysis. Data collection involved analyzing books, descriptions, and articles on Avicenna's views. Ibn Sina defines intellectual education as cultivating the intellectual power to reach divine proximity. By understanding and overcoming obstacles, this approach strengthens the educated mind. The article identifies these obstacles within three axes: cognitive, attitudinal, and practical. The cognitive axis includes elements like illusion, conflict with truth, sensory disorder, and emotional outbursts. The attitudinal axis encompasses components such as difficulty distinguishing good from bad (virtues and vices), anger, rage, lack of pure intention, and dependence on worldly affairs. Finally, the practical axis includes elements like disobeying God's commandments, satanic temptations, excessive desires (greed), and lust. Following the description of each element, the article proposes new educational solutions to address these obstacles to rational education.Keywords: Rational Education, Cognitive Obstacles, Attitudinal Obstacles, Practical Obstacles, Ibn Sina
-
یکی از مهم ترین عوامل موثر در تعلیم و تربیت، پرورش و تقویت نیروی عقل است؛ به سبب آنکه عقل در تعدیل و کنترل تمایلات نفسانی و دعوت به اعمال نیک و تقید به مکارم اخلاقی نقش مهمی ایفا می کند. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی، در پی بررسی عوامل و موانع تربیت عقلانی بر مبنای دیدگاه های شهید مطهری و تبیین تربیت عقلانی در عرصه تربیت اسلامی است. نتایج مقاله حاضر مبین آن است که از منظر شهید مطهری، موانع تربیت عقل را می توان وابسته به علل اخلاقی و عاطفی (پیروی از نفس اماره، مرعوبیت و...)، علل فرهنگی، اجتماعی و سیاسی (فرهنگ و جبر حاکم بر جامعه، پیروی از عادات اجتماعی و...) و علل جسمانی (عدم استفاده صحیح حواس، آثار ناشی از اعتیاد) دانست.
کلید واژگان: تربیت اسلامی, شهید مطهری, تربیت عقلانی, موانع تربیت عقلانیMarifat, Volume:22 Issue: 11, 2014, PP 101 -114One of the most important factors which is influential in education is developing and strengthening the power of intellect, because intellect has an important role in moderating and controlling animated inclinations and calling to good acts and commitment to noble dispositions. Using a descriptive-analytical method, the present paper seeks to investigate the factors and obstacles of intellectual cultivation based on martyr Motahhari's views, and elaborate on intellectual cultivation in the field of Islamic education. The research findings indicate that obstacles of cultivation of intellect, in martyr Motahhari's view, can be attributed to moral and affective causes (for example, following appetitive soul, intimidation, etc), cultural, social and political causes (for example, culture and compulsion governing the society, following social habits, etc) and physical causes (for example improper use of senses, use of beverages and drugs).Keywords: Islamic education, martyr Motahhari, intellectual cultivation, obstacles of intellectual cultivation -
نشریه پژوهش های فلسفی، پیاپی 40 (پاییز 1401)، صص 521 -539هدف اصلی این پژوهش تحلیل موانع تربیت عقلی از دیدگاه هگل است. پژوهش حاضر از نوع پژوهش های کیفی و روش تحقیق به کاررفته، روش تحلیل محتوای کیفی است. نتایج این پژوهش نشان داد که موانع فردی تربیت عقلانی از دیدگاه هگل عبارتند از: خودمحوری، ترس، تجریدگرایی، شکاکیت سلبی، ریاضت کشی و موانع اجتماعی تربیت عقلانی عبارتند از: فایده باوری، جماعت باوری، تظاهر و ریاکاری و ترس از قضاوت منفی. از نگاه هگل موانع تربیت عقلی زمانی آغاز می گردد که فرد به دلیل عدم وجود استقلال شخصی، نبود آزادی اراده و عدم وجود جایگاه متقابل و برابر نسبت به دیگری، نتواند خود را به عنوان موجود مستقل عقلانی فعلیت بخشد و یا زمانی که فعلیت یابد به عنوان موجود مستقل عقلانی فعلیت نیابد؛ بلکه به عنوان ابژه ای در خدمت منافع و مقاصد افراد دیگر قرار گیرد. بااین حال هگل موانع تربیت عقلانی را همچون سایر مراحل ارتقای آگاهی گامی در جهت رشد و ارتقاء شخصیت فرد به حساب می آورد چرا که آگاهی با روبرو شدن با این محدودیت ها و موانع عقلی و رنجی که در این میان متحمل می گردد، می تواند به نابسندگی های خود وقوف یافته که این امر منجر به این می گردد که خود را به مثابه ابژه در مقابل خود نهد و با کندوکاو در خود، خود را به سنجش مجدد فهمش از خود، شناخت چیستی خود و غلبه بر یک جانبه نگری های خود وادارد.کلید واژگان: هگل, موانع عقلی, تربیت عقلانی, آگاهی, ذهنThe main purpose of this study is to analyze the barriers to intellectual education on Hegel's point of view. The present research was qualitative research and the research method used was qualitative content analysis. The results of this study showed that the individual barriers to rational education from Hegel's point of view are: self-centered, fear, abstraction, negative skepticism, austerity and social barriers to rational education are: utilitarianism, collectivism, hypocrisy and fear of judgment. Negative. According to Hegel, obstacles to intellectual education begin when a person, due to lack of personal independence, lack of free will and lack of reciprocal and equal relationship with another, can not act as an independent intellectual being or when actuality It should not act as an independent rational being, but as an object serving the interests and purposes of other people. However, Hegel considers the obstacles of rational training as other stages of raising awareness as a step towards the development and promotion of the individual's personality, because consciousness faces these limitations and the intellectual obstacles and suffering that it suffers in the meantime. Can be aware of his inadequacies, which leads him to put himself in front of himself as an object and by exploring himself, to re-measure his understanding of himself, to know what he is. And it overcomes its one-sidedness.Keywords: Hegel, Rational, barriers, Education, consciousness, mind
-
هدف اصلی این پژوهش تبیین ابعاد اصلی عقلانیت ارتباطی هابرماس و بررسی موانع تربیت عقلانی مبتنی بر این نظریه است. این موانع در چهار سطح 1. کاربست 2. «نوع کنش» 3. کارکردهای مترتب با عقلانیت ارتباطی و 4. موانع موجود در سطح پایه یا زیست جهان تبیین شده اند. برای پاسخ به سوالات پژوهش از روش توصیفی - تحلیلی استفاده شده است. یافته ها نشان دادند موانع موجود در بسط و برقراری تربیت عقلانی مبتنی بر دیدگاه هابرماس را می توان در سطوح چهارگانه ی باورها، رفتارها، کنش ها و ارزش ها دسته بندی کرد. بنابراین تاکید افراطی بر نسبیت معرفت و حقیقت، تاکید بر بازتولید رفتارهای مخدوش کننده عقلانیت ارتباطی و اشاعه کنش های ضد مفاهمه مهم ترین موانع هستند. این موانع نیز بر اثر فقدان مهارت های گفت وگویی، فقدان زمینه مشترک در ارتباط مبنی بر رابطه بین الاذهانی، اعمال باورهای سلطه جویانه، شدت و قوت بیشتری می گیرند. از سوی دیگر تلاش در برقراری مناسبات برابر و تاکید بر موجه سازی و صدق اطلاعات، پرهیز از مستعمره ساختن زیست جهان ارتباطی افراد، تاکید بر اشتراک آزادانه باورها و احساسات نیز ازجمله عواملی هستند که موانع ذکرشده را تعدیل میسازند.
کلید واژگان: کنش ارتباطی, تربیت عقلانی, موانع تربیتی, زیست جهان, عقلانیت ارتباطیThe main goal of this research is to explain the main dimensions of Habermas' communicative rationality and to analyze and investigate the obstacles to rational education based on this theory. The main issue is what are the obstacles to rational education based on the theory of communicative action. This problem is solved with four questions in the form of identifying a (barriers existing at the level of application b) barriers existing at the level of "type of action", c. barriers existing at the level of functions related to communication rationality, and d. barriers existing at the basic level or lifeworld 1- Obstacles arising from the lifeworld; 2- Obstacles regarding the relationship between the lifeworld and the system have been raised. The analytical descriptive method is used to answer the questions. In this regard, firstly, data collection and sampling from reliable sources have been done, and then qualitative data analysis has been done to achieve the research objectives. The findings showed that the existing obstacles in the development and establishment of rational education based on Habermas's point of view can be categorized into the four levels of beliefs, behaviors, actions, and values. In this way, extreme emphasis on the relativity of knowledge and truth, emphasis on the reproduction of behaviors that distort communication rationality, and the spread of anti-understanding actions are the most important obstacles. These obstacles also become stronger due to the lack of conversational skills, the lack of common ground in communication-based on intersubjective relationships, and the application of domineering beliefs. Also, efforts to establish equal relations and emphasis on justification and truthfulness of information, avoiding colonization of people's communication world, and emphasis on the free sharing of beliefs and feelings are among the factors that moderate the mentioned obstacles.
Keywords: Communicative action, rational education, educational obstacles, Lifeworld, communicative rationality -
یکی از مهمترین رسالت های پیامبران الهی و معصومین «علیهم السلام» معرفی عوامل و موانع تربیت است که در این نوشتار تنها به مهمترین آنها اشاره شده است . موانع در درجه اول به دو دسته کلی تقسیم می شوند؛ موانع خارجی و موانع درونی. موانع خارجی عواملی چون محیط، وراثت و مسایل اقتصادی را در بر می گیرد و اهم موانع درونی، کبر، غضب و اهانت است. تربیت دارای ساحت های گوناگونی مانند تربیت عقلانی، اجتماعی، سیاسی، عاطفی، اخلاقی و... است اما در این مقاله تنها به موانع تربیت اخلاقی اشاره و در این خصوص به روایات معتبری از معصومان استناد شده است ، البته حجم روایات در موضوعات یاد شده بسیار زیاد است و چاره ای جزگزینش حداقلی با توجه به نیاز مخاطبان نبوده است .
کلید واژگان: تربیت, رشد و کمال, محیط, وراثت, کبر, غضب, اهانتChief among the missions of divine prophets and their innocent apostles is introducing factors and impediments ahead of training. The present article merely concentrates on the most important ones. The aforesaid impediments are mainly divided into two groups: external and internal impediments. The external impediments include factors such as environment, heredity and economic issues; while the internal ones include pride, anger and insult. Training has various structures such as rational, social, political, emotional, and moral trainings, etc. However, the present article, while concentrating on valid traditions of the prophet’s innocent apostles, just refers to impediments ahead of moral trainings. Therefore, due to the huge volume of traditions quoted, the intention has been selecting some of them, with respect to the need of the addressees.
Keywords: Training, growth, excellence, environment, heredity, pride, anger, insult -
هدف
از اجرای این پژوهش، شناسایی موانع تربیتی عقلانی در سیره صادقین(ع) و آموزه های قرآنی است.
مواد و روش هااز روش تحلیلی توصیفی استفاده شده است.
یافته هابیانگر آن است که موانعی که امامین صادقین(ع) در تربیت عقلانی به دنبال آن بودهاند شامل دوری از اعتدال، عدم تناسب تربیت با سطح فکری متربی، طمع و آزمندی، خشم و... موجب میشود تا تربیت عقلانی متوقف و در برخی موارد تعطیل شود.
نتیجه گیریبا توجه به تربیت عقلانی شیوه های تربیت برگرفته از سیره صادقین(ع)، می توان طمع و آزمندی، خشم، دوری از اعتدال و... به عنوان موانع تربیت عقلانی در نظر گرفت.
کلید واژگان: تربیت عقلانی, موانع, سیره صادقین(ع), امام صادق(ع), امام باقر(ع)PurposeThis study seeks to infer the principles of religious education based on resurrection with emphasis on the Holy Quran.
Materials and MethodsThis research has been done with a qualitative approach and through inferential method with Frankenna reconstructed model. The field of research included the Qur'an, commentaries, and religious texts, as well as research and articles written in the field of resurrection.
FindingsIn this study, after collecting the required research data from the above texts, concepts were first categorized using thematic coding method. Then, based on Frankenna's inferential model, the principles were inferred. In order to be reliable and believable and in order to ensure the results, the ways to achieve the results were regularly analyzed and interpreted under the supervision of expert professors.
ConclusionBased on the results of research, some principles of religious education based on resurrection with emphasis on the Holy Quran are: faithfulness to the covenant, divine piety, faith, righteous deeds, avoiding disbelief in the resurrection, self-calculation and avoiding the air of the soul, Self-preservation and cultivation. Enlightenment, learning lessons, repentance and avoidance of sin, avoidance of worldliness, peace and being, forgiveness to others, avoidance of usury, avoidance of underselling, avoidance of division.
Keywords: Inference, Principles of Religious Education, Resurrection, Holy Quran -
یکی از ابعاد علمی و اخلاقی قرآن شیوه تربیت عبادی آن است.
این نوشتار درصدد است تا با بیان مبانی، ابعاد، اهداف، ویژگی ها و موانع تربیت عبادی مبتنی بر آیات قرآن، تصویری از نحوه و چگونگی تربیت عبادی قرآن را به تصویر بکشد و روش قرآن را در رشد دادن و تربیت انسان ها در مسیر عبودیت و بندگی مطرح سازد؛ از این رو، بعد از مفهوم شناسی عبادت و تربیت به مبانی تربیت عبادی در قرآن همچون خدامحوری، فقر ذاتی انسان، ابعاد تربیت عبادی از قبیل عقلانی، جسمانی و اجتماعی سیاسی بودن عبادت، اهداف تربیت مانند لقاء الله ، ویژگی های تربیت عبادی خاضعانه، خالصانه، عالمانه، عاشقانه و... و نیز موانع و آسیب های تربیت عبادی پرداخته شده است.
کلید واژگان: قرآن, تربیت, عبادت, تربیت عبادی, مبانی تربیتی, اهداف تربیتOne of the scientific and ethical aspects of the Quran is its method of devotional education. The paper deals with the foundations, aspects, objectives, characteristics and challenges of devotional education in the light the Quran. Thus, it depicts the Quranic method on human’s upbringing so that he has to serve his Lord’s will and pleasure. The present author, after giving the etymological description of the related words such as worship and education [pedagogy], cites God-centrism and human existential poverty as the foundations of devotional education. In addition, he discusses various rational, physical and socio-political aspects of devotional education. Then, he asserts that the main and ultimate objective behind pedagogy [education] is visiting Allah. Moreover, the author introduces humility, honesty, love and knowledge as characteristics of the devotional education. Finally, he delves into the challenges and barriers that hinder devotional pedagogy [education].Keywords: the Quran, Education, Worship, Devotional Education, Foundations of education, Objectives of education -
این پژوهش به بررسی آرا و اندیشه های تربیت عقلانی علامه جعفری در زمینه های اهداف، اصول و روش های تربیت عقلانی به منظور بهره گیری در تعلیم و تربیت می پردازد. این تحقیق از نوع تحلیل اسنادی است که با گردآوری اطلاعات از طریق مطالعات کتابخانه ای انجام گرفته است. در این راستا یافته های پژوهش دلالت دارد که علامه، تربیت عقلانی را پرورش قوه تفکر انسان برای انتقال از حیات معمول به حیات معقول می داند. این تربیت عقلانی برخی اهداف، اصول و روش دارد. هدفی غایی تربیت عقلانی از دیدگاه علامه جعفری عبادت و بندگی خدا است. اهداف واسطه ای تربیت عقلانی شامل خودسازی، غلبه عقل بر هوای نفس، تبدیل احساسات خام به احساسات تصعید شده است. اصول تربیت عقلانی از دیدگاه علامه جعفری شامل اصل تعقل برین، اصل توازن عقل و احساس، اصل استمرار و یادگیری، اصل طهارت قلب و روش های تربیت عقلانی از دیدگاه علامه جعفری شامل روش تربیتی اندیشیدن مبتنی بر محتوای وحیانی، روش ارائه تکلیف متناسب، روش تربیتی تمرین و تکرار، روش تربیتی تحریک به حقیقت جویی است.کلید واژگان: دیدگاه تربیتی علامه جعفری, تربیت عقلانی, اصول و اهداف تربیت عقلانی
-
این پژوهش، به بررسی نظریه تربیت عقلانی از منظر علامه جعفری و کانت، در زمینه های اهداف و اصول تربیت عقلانی برای بهره گیری در تعلیم و تربیت می پردازد. علامه جعفری، در مقام متفکری مسلمان، تربیت عقلانی را پرورش قوه تفکر انسان برای انتقال، از حیات معمول به حیات معقول می داند. تربیت عقلانی نیز دارای یک نوع اهداف و اصولی است که دارای یک هدف نهایی و چندین هدف واسطه ای است. هدف نهایی تربیت عقلانی، رساندن انسان به مقام عبودیت و بندگی خدا و اهداف واسطه ای آن شامل خودسازی و غلبه عقل بر هوای نفس و تبدیل احساسات خام، به احساسات تصعید شده است. اصول تربیت عقلانی، عبارتند از: اصل تعقل برین، اصل توازن عقل و احساس، اصل استمرار و یادگیری و اصل طهارت قلب. در مقابل، کانت معتقد است: انسان به دلیل خصیصه خودبنیادی عقل، باید خود را نه تنها در حوزه عقل نظری، بلکه در حوزه عقل عملی نیز متعلق به عالم معقول بداند. اهداف تربیت عقلانی وی، به کمال رساندن همه قوای انسان، پیشرفت مداوم آدمی و کمال انسانی، تبدیل انسان طبیعی به انسان اخلاقی و هدایت آدمی به سوی آزادی راستین است. از نظر وی اصول تربیت عقلانی، رعایت اصول آزادی، انضباط، فعالیت، هماهنگی، تجربه و آینده نگری می باشد. بررسی تفاوت های این دو نظام تربیت عقلانی و تحلیل لوازم معرفتی و تربیتی هریک بر نوع تعلیم و تربیت انسان، از اهداف این نوشتار است.
کلید واژگان: تربیت عقلانی, اهداف, اصول, علامه جعفری و ایمانوئل کانتThis study examines the theory of intellectual education from the perspective of Allameh Ja'fari and Kant in the context of the goals and principles of intellectual education for use in education. Allameh Ja'fari, as a Muslim thinker, views rational education as the cultivation of human thinking to transfer from ordinary life to reasonable life. Intellectual education also has a kind of goals and principles that have one ultimate goal and several intermediate goals. The ultimate goal of rational education is to bring humanity into the worship of God and to serve God as its intermediate goals, including self-realization and the overcoming of reason over the self and the conversion of raw emotions into pure emotions. The principles of rational education are: the principle of supreme reasoning, the principle of the balance of reason and emotion, the principle of continuity and learning and the principle of purity of heart. Kant, on the other hand, holds that, because of the self-fundamental characteristic of reason, one must consider himself not only in the field of theoretical reason but also in the field of practical reason. The goals of his rational education are to perfect all human powers, the continuous development of man and human perfection, the transformation of the natural man into the moral man, and the guiding of man towards true freedom. In his view, the principles of rational education are observing the principles of freedom, discipline, activity, harmony, experience and foresight. The purpose of this article is to investigate the differences between the two systems of rational education and to analyze the epistemic and educational aspects of each on the type of human education.
Keywords: Intellectual Education, Goals, Principles, Allameh Ja'fari, Immanuel Kant -
با وجود اهمیت عقل در فلسفه فارابی، پژوهشی جامع درجهت تبیین اصول تربیت عقلانی باتوجه به آراء و اندیشه های وی انجام نگرفته است، لذا هدف از انجام این پژوهش، تبیین اصول تربیت عقلانی باتوجه به اهداف تربیت عقلانی برمبنای اندیشه فارابی است. در این پژوهش که به روش استنتاجی فرانکنا صورت گرفته است؛ ابتدا مفاهیم مربوط به موضوع تحقیق توصیف شده، در ادامه، مضامین در مقوله های مجزا قرار گرفته و گزاره های واقع نگر فلسفی مربوط به آن مشخص شده است و در آخر به روش استنتاجی فرانکنا اصول تربیت عقلانی ازمنظر فارابی مشخص شده است. نتایج، مبین آن است که اصول تربیت عقلانی در اندیشه فارابی در حیطه عقل نظری عبارتند از: اصل تربیت پذیری (تعلیم)، اصل راهنمایی، اصل لزوم آموزش و اصل تعقل و در حیطه عقل عملی: اصل آمادگی، اصل تربیت پذیری (تادیب)، اصل مسئولیت پذیری (عاملیت فردی)، اصل تعاون و اصل استدراج.کلید واژگان: فارابی, اهداف تربیت عقلانی, اصول تربیت عقلانی, عقل نظری, عقل عملیDespite the significant role of rationality in Farabi’s philosophy, no comprehensive research has been conducted to explain the principles of rational education explaining his ideas. This research is intended to explain the principles of rational education in terms of its objectives according to Farabi’s thought. Employing Franken’s deductive method, the researchers explained the concepts of the research first. Then, they subdivided the themes into distinct categories and identified the realistic philosophical propositions. Finally, the principles of ritual education were identified from Farabi’s point of view. The results revealed that the principles of rational education in the domain of theoretical rationality included training, guidance, the necessity of education, and rationality. In the practical rationality, it included principles of readiness, trainability, responsiveness (individual agents), cooperation and gradualism.Keywords: Farabi, objectives of rational education, principles of rational education, Theoretical Rationality, Practical Rationality
-
از آنجا که گزینه «جستجوی دقیق» غیرفعال است همه کلمات به تنهایی جستجو و سپس با الگوهای استاندارد، رتبهای بر حسب کلمات مورد نظر شما به هر نتیجه اختصاص داده شدهاست.
- نتایج بر اساس میزان ارتباط مرتب شدهاند و انتظار میرود نتایج اولیه به موضوع مورد نظر شما بیشتر نزدیک باشند. تغییر ترتیب نمایش به تاریخ در جستجوی چندکلمه چندان کاربردی نیست!
- جستجوی عادی ابزار سادهای است تا با درج هر کلمه یا عبارت، مرتبط ترین مطلب به شما نمایش دادهشود. اگر هر شرطی برای جستجوی خود در نظر دارید لازم است از جستجوی پیشرفته استفاده کنید. برای نمونه اگر به دنبال نوشتههای نویسنده خاصی هستید، یا میخواهید کلمات فقط در عنوان مطلب جستجو شود یا دوره زمانی خاصی مدنظر شماست حتما از جستجوی پیشرفته استفاده کنید تا نتایج مطلوب را ببینید.
* ممکن است برخی از فیلترهای زیر دربردارنده هیچ نتیجهای نباشند.
-
معتبرحذف فیلتر