-
اصلاح برنج برای تحمل به خشکی نیازمند ارزیابی صحیح تنوع موجود در جمعیت های اصلاحی و تجزیه ژنتیکی شاخص های مرتبط با تحمل به خشکی است. به منظور بررسی شاخص های تحمل به تنش و شناسایی ژنوتیپ های متحمل به شرایط تنش خشکی، 59 ژنوتیپ برنج در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در دو شرایط غرقاب و تنش خشکی در سال زراعی 92 مورد آزمایش قرار گرفتند. در این تحقیق ارتباط بین شاخص ها و نشانگر های مولکولی در برنج با استفاده از 10 شاخص و 189 مکان ژنی حاصل از 36 جفت نشانگر SSR و 144 مکان ژنی حاصل از 10 جفت نشانگر ISSRبر روی 59 ژنوتیپ برنج در شرایط غرقاب و تنش خشکی مورد مطالعه قرار گرفت. تحلیل همبستگی بین عملکرد در شرایط غرقاب و تنش خشکی و شاخص تحمل به خشکی نشان داد که شاخص های SSI، STI، MP، GMP، HMو YIرا به عنوان شاخص هایی برتر در هر دو شرایط غرقاب و تنش خشکی که قادرند ژنوتیپ های مقاوم با عملکرد بالا را نشان دهند انتخاب نمود. براساس تجزیه رگرسیون گام به گام داده های مولکولی ریزماهواره و بین ریزماهواره با شاخص ها، در مجموع به ترتیب 57 و 44 نشانگر آگاهی بخش با شاخص ها شناسایی شد. بیشترین توجیه تغییرات بر اساس داده های ریزماهواره مربوط به شاخص تحمل به تنش (STI) با 541/0 توسط مکان های ژنیRM5424-E ،RM462-B ،RM549-E ،RM8206-C ،RM7118-B ،RM5424-D ، RM3294-B، RM6324-B، RM5780-Gتبین شد و بیشترین توجیه تغییرات براساس داده های بین ریزماهواره مربوط به شاخص عملکرد (YI) با 469/0 توسط مکان های ژنیISSR3-1، ISSR1-6، ISSR2-8،ISSR9-1، ISSR10-8، ISSR10-10 بود. از نتایج این تحقیق در تامین اطلاعات اولیه برای انتخاب غیر مستقیم صفات مفید از طریق نشانگر های مولکولی می باشد.کلید واژگان: برنج, رگرسیون گام به گام, شاخص ها تحمل به تش, SSR, ISSRBreeding of rice for drought tolerance requires proper evaluation and analysis of genetic diversity in breeding populations related to drought tolerance. In order to identify indices for tolerant and sensitive rice genotypes to drought stress, an experiment with 59 genotypes of rice was conducted based of a complete block design with three replications in non-stressed (flooding) and stressed conditions in 2013. Analysis of correlations between the performance of flooding and drought stress tolerance index showed that the indices SSI, STI, MP, GMP, HM and YI as are superior indices for both flooding and drought conditions. Stepwise regression analysis between microsatellite and microsatellite molecular data with indices, a total of 57 and 44, informative markers were identified respectively. The most variations based on microsatellite data on stress tolerance index (STI) was explained with 0.541 by gene loci of RM5424-E, RM462-B, RM549-E, RM8206-C, RM7118-B, RM5424-D, RM3294-B, RM6324-B, RM5780-G and the most variations between microsatellite data based on the performance index (YI) was explained with 0.469 by gene loci of ISSR3-1, ISSR1-6, ISSR2- 8, ISSR9-1, ISSR10-8, ISSR10-10. Results of present study provided a few preliminary data for indirect selection of useful traits using molecular markers.Keywords: ISSR, Rice, Stepwise regression, SSR, Tolerance Indices
-
به منظور یافتن ارقام متحمل به خشکی، انتخاب ارقام دارای عملکرد بالا و همچنین یافتن شاخص های مناسب جهت ارزیابی تحمل به خشکی در آفتابگردان، آزمایشی با شش ژنوتیپ (آذرگل ، آلستار، هیبرید مهر، رکورد، CMS 19*R256 وCMS 60/52*R82) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار از سال 1381 به مدت دو سال در ایستگاه اسلام آباد غرب اجرا شد. ژنوتیپ ها در قالب دو طرح جداگانه و مجاور هم کاشته شدند. در یکی از قطعات آبیاری معمول و در قطعه دیگر آبیاری در مراحل کاشت، غنچه دهی و گلدهی انجام شد. نتایج نشان داد که تنش خشکی سبب کاهش شدید شاخص سطح برگ، عملکرد دانه، عملکرد روغن، قطر ساقه، ارتفاع بوته و قطر طبق می شود. در شرایط آبیاری کامل رقم های مهر و رکورد به ترتیب با 3908 و 3901 کیلوگرم و در شرایط تنش رقم های آذرگل و رکورد به ترتیب با 2850 و 2634 کیلوگرم در هکتار دارای بیشترین عملکرد دانه بودند. در این بررسی شاخص های GMP و STI بهترین شاخص ها برای ارزیابی تحمل به تنش خشکی ژنوتیپ ها در آفتابگردان تشخیص داده شدند.کلید واژگان: آفتابگردان, ژنوتیپ ها, تنش خشکی, شاخص های تحمل به خشکیTo determine the genotypes with high yield and tolerance to drought stress and find the best drought stress indices, a field experiment was carried out in a randomized complete block design with three replications. In this experiment six genotypes of sunflower Azargol, Allstar, Record, Mehr, CMS60/52*R82 and CMS19*R256 were evaluated at Islamabad Research Station in 2002-2003. Genotypes were planted in two separate experiments, one with normal irrigation and the other with three irrigations in planting, buding and flowering stages. Results showed that drought stress caused a severe reduction in leaf area index, grain and oil yield, stem diameter and plant height. Under normal irrigation condition the highest grain yield obtained from Mehr and Record with 3908 and 3901 kgha-1, respectively. In drought stress conditions, the highest grain yield obtained from Azargol and Record with 2850 and 2634 kgha-1, respectively. It appeared that stress tolerance index (STI) and geometrical mean (GMP) might be the best indices to evaluate the genotypes for drought stress toleranceKeywords: Sunflower, genotypes, Drought Stress, stress tolerance indices
-
کاهش چشمگیر تنوع ژنتیکی در بسیاری از گونه های زراعی، توجه جهانی را به منشا اولیه ژن های جدید که اغلب در توده های بومی نهفته است و می تواند ژن های ارزشمندی برای تحمل به تنش های زنده و غیر زنده و صفات مطلوب اقتصادی باشد، جلب کرده است. در تحقیق حاضر به منظور ارزیابی واکنش توده های بومی جو زراعی در برابر خشکی و بررسی صفات مرتبط با تحمل تنش و درک روابط بین آنها، 25 ژنوتیپ بومی اقلیم های خشک و نیمه خشک کشور از کلکسیون جو اهلی در بانک ژن گیاهی ملی ایران، به همراه سه رقم زراعی در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در دو وضعیت آبیاری نرمال و قطع آبیاری (تنش خشکی) در مزرعه تحقیقاتی موسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر ارزیابی شدند. صفات ارزیابی شده شامل صفات فنولوژیک، فیزیولوژیک و آگرونومیک بود. شاخص های تحمل و حساسیت به تنش نیز برای ژنوتیپ ها محاسبه شد. با توجه به ضرایب همبستگی، شاخص STI بهترین شاخص برای گزینش ژنوتیپ های متحمل به خشکی در گیاه جو شناخته شد. براساس این شاخص، ژنوتیپ های شماره 25 (6711TN)، 26 (رقم نصرت)، 24 (2/6652TN) و 16 (6436TN)، به ترتیب پرمحصول ترین ژنوتیپ ها در وضعیت نرمال و تنش خشکی شناسایی شدند. رگرسیون گام به گام بین شاخص تحمل تنش و صفات تحت ارزیابی، اهمیت فراوان صفات سطح ویژه برگ پرچم، تعداد سنبلچه در سنبله، سطح برگ و تعداد روز تا گلدهی را در وضعیت تنش خشکی نشان داد. تنها صفتی که در وضعیت رطوبتی نرمال با شاخص تحمل به تنش ارتباط نزدیکی داشت، صفت وزن صددانه بود.
کلید واژگان: تحمل, جو, خشکی, ژرم پلاسم, شاخصTo evaluate the effects of water deficit stress in barley germplasm collection of National Gene Bank of Iran، 25 genotypes collected from arid and semi arid provinces of Iran and 3 sample cultivars were studied in two environments including: non-stressed and water deficit stress. Agronomical، phenological and morphological traits were measured. Stress indices were calculated to determine tolerant genotypes. Based on correlation coeficiences، STI were better indicator of drought stress tolerance than the other indices. Based on STI، morphotypes number 16، 24، 25 and 26 shown better stress tolerance potential than the other morphotypes. Stepwise regression between stress tolerance index (STI) and quantitave traits indicates the important role of leaf area and specific leaf area of flag leaf under drought stress condition، in acclimation to drought conditions. It is also concluded that the 100 grain weight is the only trait under normal condition witch shows a close relation with stress tolerance index.Keywords: barley, drought stress, germplasm, index, tolerance -
خشکی یکی از مهم ترین عوامل کاهش دهنده عملکرد دانه گیاهان در مناطق خشک و نیمه خشک دنیا از جمله ایران است. برای ارزیابی عملکرد و شاخص های تحمل به خشکی در بیست رقم و لاین سویا، سه آزمایش جداگانه در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در دو سال 1389 و 1390 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گرگان با سه تکرار اجرا شد. زمان آبیاری در آزمایش اول (شاهد) براساس 50 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A و در شرایط تنش متوسط و شدید به ترتیب براساس100 و 150 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر در نظر گرفته شد. میانگین عملکرد دانه ژنوتیپ های مورد مطالعه در شرایط بدون تنش 1989 کیلوگرم در هکتار و در شرایط تنش خشکی شدید 1242 کیلوگرم در هکتار بود. در شرایط بدون تنش ژنوتیپ HT2 با 2569 کیلوگرم در هکتار، در شرایط تنش متوسط ژنوتیپ PE10 با 2222 کیلوگرم در هکتار و در شرایط تنش شدید رطوبتی ژنوتیپ WE6 با 1688 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه را تولید کردند. با توجه به شاخص های STI، MP و GMP، تحمل به تنش خشکی در ژنوتیپ های PE10 و HT2 بیشتر از سایر ژنوتیپ ها بود. محاسبه شاخص SSI نشان داد که از نظر تحمل به خشکی، ژنوتیپ L504 متحمل ترین و ژنوتیپ M9 دارای کمترین تحمل بود. به همین ترتیب محاسبه شاخص TOL نشان داد که از نظر تحمل به خشکی، ژنوتیپ SG20 متحمل ترین و L17 دارای کمترین تحمل بود. ژنوتیپ های برتر می توانند پس از اجرای طرح های تحقیقاتی تکمیلی جهت کشت در شرایط مختلف استان توصیه شده و همچنین در برنامه های تحقیقاتی به نژادی مورد استفاده قرار گیرند.
کلید واژگان: سویا, تنش خشکی, شاخص های تحمل, عملکرد دانهDrought stress is the most important factor decreasing crop yield in dry and semi dry areas of the world، such as Iran. To investigate seed yield and drought stress tolerance indices of twenty soybean lines and cultivars، three experiments were conducted، each in a randomized complete block design with there replications، at Agricultural Research Station of Gorgan in 2010 and 2011. In the first experiment، all soybean genotypes were irrigated based on 50 mm and in the second and third experiments، the irrigation was based on 100 and 150 mm evaporation from evaporation pan، respectively. The mean seed yield of soybean genotypes in non-stress and stress conditions was 1989 and 1242 kgha-1، respectively lines. HT2 in non-stress conditions (2569 kgha-1)، PE10 in moderate stress conditions (2222 kgha-1) and WE6 in severe stress conditions (1688 kgha-1) had the highest seed yield، respectively. With regard to GMP، MP and STI indices، drought stress tolerance of PE10 and HT2 genotypes were more than those of other genotypes. Based on SSI index، genotypes L504 and M9 had the highest and the lowest tolerance to drought stress، respectively، while according to TOL index genotypes SG20 and L17 were the most and the least tolerant genotypes، respectively. The superior genotypes can be recommended for further breeding programs.Keywords: Soybean, drought stress, tolerance indices, seed yield -
در این آزمایش20 لاین پیشرفته جو و دو رقم شاهد (سرارود 1 و جو محلی) در سه شرایط دیم، یک بار آبیاری (در زمان کاشت) و دو بار آبیاری (در زمان کاشت و در اوایل گلدهی) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در ایستگاه سرارود کرمانشاه به مدت سه سال زراعی (84-1381) ارزیابی شدند. بررسی ژنوتیپ ها از لحاظ واکنش به تنش خشکی با استفاده از میانگین عملکرد در شرایط دیم و دو بار آبیاری و محاسبه شاخص های حساسیت/تحمل به تنش خشکی صورت گرفت. واکنش ژنوتیپ ها به تنش بر اساس رتبه دهی به ژنوتیپ ها برای دو دسته شاخص های تحمل تنش و شاخص های حساسیت به تنش (که در آن مجموع رتبه هر ژنوتیپ برای تمام شاخص ها محاسبه شد) صورت گرفت. ژنوتیپ هایی که بیشترین مقدار شاخص تحمل به تنش را داشتند، در مرحله اول مشخص و سپس آنهایی که دارای کمترین رتبه حساسیت به تنش خشکی بودند، گزینش شدند. با استفاده از داده های سه نوع آزمایش، ارزیابی پایداری ژنوتیپ ها به روش ابرهارت و راسل صورت گرفت. با در نظر گرفتن میزان عملکرد در شرایط تنش و بدون تنش، پایداری نسبی عملکرد و معیارهای ارزیابی تحمل به تنش، به ترتیب ژنوتیپ شماره 11 (Lignee 131/3/4679/105//YEA168.4-1) با عملکرد بالا در هر دو شرایط دیم و آبی، ژنوتیپ شماره 2 (Roho//Alger/Ceres 362-1-1/3/Alpha/Durra) با عملکرد بالا در هر دو شرایط تنش و بدون تنش، حساسیت کم به تنش خشکی، ژنوتیپ شماره 9 (4679/105//Yea168.4/3/Lignee 131/Arabi Abiad) با عملکرد بالا در شرایط آبیاری تکمیلی، تحمل به تنش بالا، حساسیت به تنش متوسط، و ژنوتیپ های شماره 12 (Lignee 131/3/4679/105//YEA168.4-2)،13 (CWB117-77-9-7/3/Roho//Alger/Ceres 362-1-1)، 21 (شاهد محلی) و 22 (شاهد سرارود-1) با عملکرد بالا در شرایط آبیاری تکمیلی شناسائی و برای شرایط مشابه آزمایش حاضر قابل توصیه می باشند.
کلید واژگان: جو, پایداری عملکرد دانه, تحمل تنش خشکی و عملکرد دانهTwenty advanced barley lines, and two checks (Sararood-1, and local variety) were evaluated under three moisture regimes, i.e. rainfed, one irrigation at sowing, and two irrigations at sowing and flowering time. Three experiments were performed in randomized complete block design with four replications, for three years (2002-2005), at Sararood field station, Kermanshah, Iran. The barley genotypes were evaluated for drought stress tolerance by measuring different stress susceptibility/tolerance indices, using yield performances under rainfed and two irrigations conditions. Screening of tolerant genotypes for drought tolerance was carried out in two steps, first by selecting genotypes with highest sum for ranks of stress tolerance indices, and then eliminating ofthose with higher stress susceptibility indices. Grain yield stability analysis was also performed using Eberhart and Russel’s method. Considering grain yield under stress and non stress conditions, grain yield stability parameters, and values of stress tolerance/susceptibility indices, genotypes 11, 2, 9, 12, 13 along with the checksshowed outstanding performances that could be used in barley breeding programs as well as furher tested in onfarm trials.
-
پیش تیمار خشکی، یعنی آبیاری با تکرار کم و با فواصل طولانی، که به منظور گسترش سیستم ریشه ای و کاهش خسارت خشکی در گیاهان استفاده می شود. در پژوهش حاضر، اثر پیش تیمار خشکی به مدت 30 روز در افزایش تحمل به خشکی دو گونه چمن بنت گراس خزنده و فستوکای پابلند ارزیابی شد. گیاهان پیش تیمارشده و شاهد سپس به مدت 50 روز در معرض تنش خشکی با سطوح مختلف نیروی مکش خاک (20 23، 40 43، 50 53 و 70 73 سانتی بار) قرار گرفتند و در پایان، به منظور رشد مجدد، رطوبت خاک به مدت 15 روز در حد ظرفیت زراعی حفظ شد. نتایج نشان داد که پیش تیمار خشکی سبب افزایش نسبت طول ریشه به شاخساره در دو گونه چمن شد. در پایان 50 روز تنش خشکی، میزان فعالیت آنزیم های پراکسیداز، سوپراکسید دیسموتاز، آسکوربات پراکسیداز و کاتالاز در گیاهان پیش تیمارشده در مقایسه با گیاهان شاهد بالاتر بود. در مرحله رشد مجدد، گیاهان پیش تیمارشده در بنت گراس خزنده بر خلاف فستوکای پابلند، فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی بالاتری از شاهد نشان دادند. در مجموع پیش تیمار خشکی با افزایش نسبت ریشه به شاخساره و تقویت سیستم آنتی اکسیدانی، تحمل به خشکی را در هر دو گونه چمن افزایش داد.
کلید واژگان: تحمل به خشکی, رشد مجدد, مقاوم سازی, نسبت ریشه به شاخسارهDrought preconditioning، which is irrigation with low frequency and longer duration، could be used for extending root system and suppressing drought damage in plants. In the present study، the effect of drought preconditioning for 30 days on increasing tolerance to drought stress in two turfgrass species، creeping bentgrass (Agrostis stolonifera cv. Palustris) and tall fescue (Festuca arundinacea cv. Greystone) was investigated. Drought preconditioning and control plants were irrigated for 50 days with different levels of soil suction (20-23،40-43، 50-53 and 70-73 centibar)، and finally، plants were watered up to field capacity point for 15 days، in order to recovery. The results showed that drought preconditioning increased root to shoot length ratio in both grass species. Preconditioning in both species also showed the higher leaf peroxidase، superoxide dismutase، ascorbat peroxidase and catalase activity than control plants at the end of 50 days of drought stress treatments. At recovery stage، activity of antioxidant enzymes was higher only in preconditioned creeping bent grass compared to control plants. Overall، drought preconditioning could increase drought stress tolerance in both turfgrass species by increasing root to shoot ratio and improving enzymatic antioxidant systems.Keywords: Drought tolerance, Hardening, Recovery, Root to shoot ratio, water stress -
به منظور ارزیابی واکنش 20 ژنوتیپ سویا به تنش خشکی آزمایشی در طی دو سال 1390 و 1391 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گرگان انجام شد. به این منظور دو آزمایش جداگانه در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار به اجرا درآمد. زمان آبیاری در آزمایش اول بر اساس 50 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A و در شرایط تنش بر اساس 120 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر در نظر گرفته شد. نتایج این مطالعه دو ساله نشان داد که کاهش رطوبت خاک و ایجاد شرایط تنش خشکی توانست سبب کاهش معنی دار عملکرد دانه در ژنوتیپ های مورد مطالعه شود، اگرچه شدت این کاهش در ژنوتیپ های مختلف متفاوت بود. بیشترین عملکرد دانه، تحت شرایط شاهد مربوط به ژنوتیپ DPX×Fora (1) با میانگین 2615 و تحت شرایط تنش مربوط به ژنوتیپ DPX×Sepideh (10) با میانگین 2294 کیلوگرم در هکتار مشاهده شد. با توجه به شاخص های STI و MP تحمل به تنش در ژنوتیپ های DPX×Sepideh (5)، DPX×K778 (10) و DPX×Fora (1) بیشتر از سایر ژنوتیپ ها بود. شاخص های SSI و TOL نیز نشان دادند که از نظر تحمل به خشکی، ژنوتیپ Fora×Epps (1) متحمل ترین ژنوتیپ می باشد. ژنوتیپ های برتر می توانند پس از اجرای طرح های تحقیقاتی تکمیلی برای کشت در شرایط مختلف استان توصیه شده و نیز در برنامه های تحقیقاتی به نژادی نیز مورد استفاده قرار گیرند.کلید واژگان: سویا, شاخص های تحمل به تنش خشکی, ژنوتیپ, عملکرد دانهIn order to evaluate the response of 20 lines and cultivars of soybean to water deficit stress, an experiment was conducted at Agricultural Research Station of Gorgan in 2011 and 2012. For this Purpose, 2 separate experiments was conducted, each one in randomized complete block design, with 3 replications. In first experiment, all soybean genotypes were irrigated based on 50 mm evaporation from evaporation pan, but in second experiment, the irrigation was conducted based on 120 mm evaporation from evaporation pan. The results showed that, low soil moisture and induced drought conditions decreased seed yield in the studied genotypes, although the amount of decreasing was different. DPX×Fora (1) (2615 kg/ha) and DPX×Sepideh (10) (2294 kg/ha) had the highest seed yield under control and stress conditions, respectively. According to MP and STI tolerance indices, drought stress tolerance of DPX×Sepideh (5), DPX×K778 (10) and DPX×Fora (1) genotypes were more than that of other genotypes. The SSI and TOL indices showed that Fora×Epps (1) had the highest tolerance to drought stress. The superior genotypes can be recommended in different conditions of the Golestan province after complementally projects and breeding research programs.Keywords: Drought tolerance indices, Genotype, Seed yield, Soybean
-
سازوکار تحمل تنش خشکی پایه GF677، هیبرید هلو و بادام (Prunus persica × Prunus amygdalus) در شرایط درون شیشه ای بررسی شد. گیاهچه های پایه GF677 به محیط کشت پرآوری جامد موراشیگ و اسکوگ[1] (MS) حاوی 1 میلی گرم در لیتر بنزیل آدنین (BA) و 1/ 0 میلی گرم در لیتر نفتالین استیک اسید (NAA) در چهار سطح خشکی صفر (شاهد)، 10، 20 و 30 گرم بر لیتر پلی اتیلن گلیکول 6000 (به ترتیب، معادل پتانسیل اسمزی صفر، 2/ 0-، 4/ 0- و 6/ 0- مگاپاسکال) واکشت شد. بعد از گذشت شش هفته نتایج نشان داد تنش خشکی القاشده اثر معناداری بر پارامترهای اندازه گیری شده داشت. با افزایش سطوح خشکی در محیط کشت، فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانت (کاتالاز و پراکسیداز)، مقدار پروتئین کل و مقدار پرولین به طور معناداری افزایش یافت، در حالی که قندهای محلول افزایش غیرمعناداری در سطوح مختلف خشکی داشتند. از نتایج حاصل می توان چنین استنباط کرد که مهم ترین سازوکار تحمل به تنش خشکی پایه GF677 در شرایط درون شیشه ای، به کارگیری سیستم دفاع آنتی اکسیدانتی، افزایش سنتز پروتئین (افزایش بیان ژن ها) و تجمع پرولین است. تنظیم اسمزی با قندهای محلول اهمیت کمتری دارد.
کلید واژگان: آنزیم های آنتی اکسیدانت, پروتئین کل, پرولین, تنظیم اسمزی, قندهای محلولMechanisms of drought stress tolerance of GF677 rootstock, peach and almond hybrid, (Prunus persica × Prunus amygdalus) were studied under in vitro conditions. Plantlets of GF677 rootstock were subcultured into the Murashige and Skoog (MS) solid proliferation medium containing 1 mg/l BA (6-Benzyladenine) and 0.1 mg/l NAA (naphthaline acetic acid) in four drought stress levels 0 (control), 10, 20 and 30 g/l polyethylene glycol 6000 (corresponding to osmotic potentials 0, -0.2, -0.4 and -0.6 Mpa, respectively). After six weeks results showed that induced drought stress had a significant effect on measured parameters. By increasing drought levels in the culture medium, antioxidant enzymes activity (catalase and peroxidase), total protein content and proline content significantly increased; meanwhile soluble sugars had non-significant increasing in the different levels of drought. According to the results it can be concluded that, the most important mechanisms of drought tolerance of GF677 rootstock under in vitro conditions are the use of antioxidant defense system, increasing protein synthesis (enhancing genes expression) and proline accumulation and osmoregulation by soluble sugars had less important.Keywords: Antioxidant enzymes, Osmoregulation, Proline, Soluble sugars, Total protein -
به منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی و تاثیر تنش خشکی بر عملکرد دانه گندم، 56 ژنوتیپ گندم از نظر تحمل به تنش خشکی انتهای فصل در شرایط مزرعهای در کرمانشاه طی فصل زراعی 90-1389 مورد ارزیابی قرار گرفتند. این آزمایش در پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی با استفاده از طرح آلفا-لاتیس با دو تکرار در دو رژیم مختلف آبی شامل بدون تنش (آبیاری نرمال در تمام مراحل رشد) و تنش خشکی (انتهای فصل پس از گلدهی) انجام شد. چندین شاخص جدید تحمل به تنش مورد ارزیابی قرار گرفتند. به طوری که 10 شاخص تحمل به خشکی شامل شاخص تحمل تنش (STI ،(شاخص خشکی نسبی (RDI ،(شاخص عملکرد (YI ،(شاخص پایداری عملکرد (YSI ،(شاخص مقاومت به خشکی (DI ،(شاخص تحمل غیرزنده (ATI ،(شاخص درصد حساسیت به تنش (SSPI ،(شاخص حساسیت به خشکی (SDI ،(شاخص تحمل تنش اصلاح شده در آبیاری نرمال (K1STI (و شاخص تحمل تنش اصلاح شده در تنش (K2STI (بر اساس عملکرد دانه در شرایط تنش (GYs (و آبیاری (GYp (برآورد شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اختلاف معنیداری بین ژنوتیپها از نظر صفت عملکرد دانه وجود دارد. به طور کلی، تنش خشکی انتهای فصل سبب کاهش 2/27 درصدی عملکرد دانه شد. ژنوتیپهای شیرودی، رسول، داراب-2 ،مرودشت، ارگ و شیراز بیشترین کاهش عملکرد دانه (1/61 ،3/51 ،4/48، ،7/0 ،4/7 ،4/1) دانه عملکرد کاهش کمترین الموت و مهدوی، 330 ،گوهر، 318 ژنوتیپهای همچنین و) درصد 43/0 و 43/1 ،44/1 5/7 و 2/10 درصد) را در اثر تنش خشکی داشتند. بعلاوه، نتایج نشان داد که میتوان ژنوتیپهای گندم را با استفاده از تجزیه و تحلیل خوشهای در شرایط نرمال و تنش طبقهبندی کرد. تجزیه و تحلیل همبستگی بین عملکرد دانه در شرایط بدون تنش و تنش خشکی با شاخصهای مختلف تحمل به خشکی نشان داد که شاخصهای STI ،YI ،K1STI و K2STI شاخصهای مناسبی برای شناسایی ژنوتیپهای با عملکرد دانه بالا بودند. بر اساس این شاخصها، ژنوتیپهای مغان-1 ،گلستان، نوید، 330 ،داراب-2 و بهار در هر دو شرایط آزمایشی بیشترین عملکرد دانه را داشتند. بنابراین، این ژنوتیپهای گندم برای کشت در مناطق مدیترانهای که در پایان فصل رشد دائما با تنش خشکی مواجه هستند و در مناطقی با شرایط آب و هوایی مشابه، مناسب هستند. همچنین، توصیه میشود از آنها بعنوان والدین برای بهبود تحمل به خشکی در سایر ژنوتیپهای گندم استفاده شود.
کلید واژگان: عملکرد دانه, تنوع ژنتیکی, تنش کمبود آب, گندم, شاخصهای تحمل تنشTo evaluate the genetic diversity and the effect of drought stress on grain yield of wheat, 56 wheat genotypes were evaluated for terminal drought stress tolerance in field environments in the Kermanshah of Iran during the 2010-2011 cropping season. The experiments were conducted at the Campus of Agriculture and Natural Resources, Razi University using alpha-lattice design with two replicates under two different water regimes included non-stress (normal irrigation at all stages of growth) and drought stress (end-season after flowering stage) conditions. Several new stress tolerance indices were evaluated. So that, ten drought tolerance indices including stress tolerance index (STI), relative drought index (RDI), yield index (YI), yield stability index (YSI), drought resistance index (DI), abiotic tolerance index (ATI), stress susceptibility percentage index (SSPI), sensitive drought index (SDI), modified stress tolerance index in normal irrigation (K1STI), and modified stress tolerance index in stress irrigation (K2STI) were calculated based on grain yield under drought (GYs) and irrigated (GYp) conditions. The result of analysis of variance indicated high significant differences among genotypes for grain yield trait. In general, terminal drought stress reduced 27.2% of grain yield. The Shiroudi, Rassoul, Darab-2, Marvdasht, Argh, and Shiraz genotypes which are high reduction of grain yield (61.1, 51.3, 48.4, 44.1, 43.1, and 43.0%, respectively) and also genotypes 318, Ghohar, 330, Mahdavi, and Alamout which are low reduction of grain yield with drought stress (4.1, 4.7, 7.0, 7.5, and 10.2%, respectively). Furthermore, results showed that wheat genotypes can be classified as normal and stress situations using cluster analysis. The correlation analysis among grain yield under non-stress and drought stress conditions with different drought tolerance indices showed that STI, YI, K1STI, and K2STI indices were appropriate indicators to identify the high grain yield genotypes. Based on these indicators, Mughan-1, Golestan, Navid, 330, Darab-2, and Bahar genotypes had the highest grain yield under both experimental conditions. Therefore, these wheat genotypes are suitable for cultivation in Mediterranean regions that are constantly exposed to drought stress at the end of the growing season, and areas with similar climatic conditions. Also, they are recommended to be used as parents for the improvement of drought tolerance in other wheat genotypes.
Keywords: Grain yield, Genetic variations, Water deficit stress, Wheat, Stress tolerance indices -
ارزیابی ژنوتیپ های سورگوم از نظر قابلیت تحمل تنش خشکی در مراحل رشدی و شدت های مختلف تنش و واکنش آنها به این دوره ها در برنامه های اصلاحی این محصول حائز اهمیت است. در این مطالعه تعداد 13 ژنوتیپ سورگوم دانه ای در ایستگاه تحقیقاتی طرق مشهد در سال زراعی 83-84 در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار و در 3 محیط آزمایشی شامل شرایط معمول، تنش در مرحله رشد رویشی و تنش در مرحله رشد زایشی مورد مقایسه قرار گرفتند. گروه بندی ژنوتیپ ها بر اساس شاخص های تحمل و حساسیت به خشکی با استفاده از روش تجزیه خوش های مورد بررسی قرار گرفت. همبستگی مثبت و معنی دار بین عملکرد دانه در شرایط معمول و شرایط تنش در مراحل رشد رویشی و زایشی با شاخص های تحمل نشان داد که شاخص های مطلوبی برای مطالعه و ارزیابی واکنش ژنوتیپ های سورگوم در شرایط تنش خشکی می باشند. در خوشه MP و GMP، STI با توجه به بالا بودن عملکرد دانه در شرایط تنش و بدون تنش و قرار گرفتن در یک گروه، M و لاین امید بخش 2 B بندی ژنوتیپ ها، ژنوتیپ 26 به عنوان مناس بترین ژنوتیپ و لاین شناسایی شدند.
Evaluation of drought stress tolerance in sorghum genotypes at different growth stages and severity of stress and their reaction is very important in breeding programs. This study was conducted with the 13 grain sorghum genotypes in 3 different environmental conditions including normal condition and two water deficit conditions at vegetative and reproductive stages using randomized complete block design with 3 replications. Genotypes grouping were performed based on tolerance and sensitivity indices by cluster analysis. There was a positive and significant correlation between grain yield with tolerance indices (MP, GMP and STI) and sensitivity indices (SSI and TOL) in both normal and two water deficit conditions. The results showed that STI, GMP and MP indices were the best indices for evaluation of genotypes response in drought stress conditions. Cluster analysis showed that B26 genotype and M2 promising line had the most grain yield and higher values of STI، GMP and MP indices in both normal and stress conditions and they grouped in the same cluster.
-
از آنجا که گزینه «جستجوی دقیق» غیرفعال است همه کلمات به تنهایی جستجو و سپس با الگوهای استاندارد، رتبهای بر حسب کلمات مورد نظر شما به هر نتیجه اختصاص داده شدهاست.
- نتایج بر اساس میزان ارتباط مرتب شدهاند و انتظار میرود نتایج اولیه به موضوع مورد نظر شما بیشتر نزدیک باشند. تغییر ترتیب نمایش به تاریخ در جستجوی چندکلمه چندان کاربردی نیست!
- جستجوی عادی ابزار سادهای است تا با درج هر کلمه یا عبارت، مرتبط ترین مطلب به شما نمایش دادهشود. اگر هر شرطی برای جستجوی خود در نظر دارید لازم است از جستجوی پیشرفته استفاده کنید. برای نمونه اگر به دنبال نوشتههای نویسنده خاصی هستید، یا میخواهید کلمات فقط در عنوان مطلب جستجو شود یا دوره زمانی خاصی مدنظر شماست حتما از جستجوی پیشرفته استفاده کنید تا نتایج مطلوب را ببینید.
* ممکن است برخی از فیلترهای زیر دربردارنده هیچ نتیجهای نباشند.
-
معتبرحذف فیلتر