-
یکی از ویژگی های عظیم ساسانیان، به کارگیری شیوه های انتقال آب با پشتوانه ی سیاسی، اداری و فنی قوی است که سرزمین خشک و نیمه خشک فلات ایران را، به مکانی امن برای زندگی مستمر و طولانی تبدیل کرد. دشت فیروزآباد (اردشیرخوره / گور) نمونه ای از نظام منسجم و دقیق بهره برداری از منابع آب، از شکل گیری تا شکوفایی در مناطق نیمه خشک فلات ایران است که تا 18 قرن پس از اردشیر، بنیان گذار شاهنشاهی ساسانی، به عنوان شاه رگی حیاتی، دشت فیروزآباد را برای سکونت اجتماع های انسانی زنده نگه داشته است. دشت فیروزآباد سرشار است از بناهای بزرگ و یادمانی، از بنیان گذار شاهنشاهی ساسانی به هم راه استقرارهای پیرامونی آن ها، که تا کنون به مطالعه الگوی استقراری، شیوه های انتقال آب آن ها در دشت فیروزآباد، در دوره های ساسانی و اسلامی پرداخته نشده است. این که چه تدابیری برای مدیریت منابع و انتقال آب به اردشیرخوره (گور) در دوران ساسانی و اسلامی در نظرگرفته شده بود؟ میزان انطباق مطالعات باستان شناختی با روایات تاریخی تا چه حدی است؟ مسائلی است که در این تحقیق در پی پاسخ به آن ها هستیم. این پژوهش، با رویکردی تاریخی- تطبیقی و با استفاده از مطالعات میدانی و کتابخانه ای و تطبیق آن ها با یکدیگر به بررسی نقش آب در شکل گیری بناهای اوایل دوره ی ساسانی و شیوه های انتقال آب، به شهر اردشیر خوره (گور) در طول 16 قرن حیات آن می پردازد. مطالعات باستان شناختی نگارندگان، روشن ساخت که آن چه در منابع دوران ساسانی و اسلامی در مورد شیوه های انتقال آب به شهر اردشیرخوره آمده است، قابل اثبات بوده و رودخانه فیروزآباد نقشی اساسی در شکل گیری بناهای اوایل دوره ی ساسانی داشته است؛ بنابراین نوشتار حاضر در پی آن است که، به مدد یافته های باستان شناختی، شیوه های انتقال آب اردشیرخوره را در دوره های استقراری آن مشخص کند.
کلید واژگان: اردشیرخوره, دشت فیروزآباد, تنگاب, آب راه, قناتOne of the characteristics of Sassanian is that they use to methods of Water transferring with policy Fund، administrative and important technology، which turn dry and semiarid land of Iran to a suitable place for long and continuum life. Firuzabad Plain (Gur- Ardeshir khore) is a sample of coherent system and exact operation of water sources، from existence in region sub-arid Iran which 18 century after Ardeshir، the founder of Sassanid imperial، recognize the Firuzabad plain as vital area staying the society of Sassanid kingdom. Firuzabad plain is full of huge buildings and memorial from the founder of Sasanian Imperial dynasty along with surrounding settlements، Who has studied settlemen pattern، Water transition practices in Firuzabad plain، Sassanid and Islamic periods unmentioned. Several questions about the sources and modes of transmission of the city of Ardashir khore (Gur) periods the Sassanid and Islamic، remained unclear and they are the aims of the current study. The research methods employed all the available resources to identify and evaluate the role of water shaping Firuzabad plain by the Early Sassanid architecture and ways of carring water to the city of Ardashir khore (Gur) during the 16th century، the life of it. Archaeological studies of the writers revealed that was in surces of Sasanian and Islamics period about different methods of carrying water to Ardeshir khore city has been demonstrable and Firuzabad river has had a main role informing building of early Sassanid period. The most important monuments of the early Sassanid period are the Qale’h Dokhtar، Ardeshir Palace and the Gur city; all of these buildings have raised up by Ardeshir، founder of the Sasanian Empire. Firuzabad Plain settlement largest of Ardashir khore (Gur) city، which is located in the eastern part of the river. According to surveys conducted around the river Firuzabad only source of water for the northern، eastern and south of Gur، a distance of several kilometers. Historical Sources of Water Supply Project for the length of six kilometers to the grave of the story moved to the middle of the city takes a certain height. The river water is not accessible to the middle of the city. After matching the historical and archaeological evidence، it is understood that Sassanid water pond in front of the North Portico of the palace of Ardeshir in the form enclosed and buried in the basement of the town have moved. After the collapse of the Sassanid Empire by the introduction of Eslamic period and early and Middle Ages of the three sources of water for the water supply to the city was buried، These changes are somehow related to political developments in the province and the failure of Siraf port flourished in the Late 4th century (A. H) is. Evidence suggests that the Sasanian have a thorough knowledge of geography and strategic location Firuzabad plain، That consequently the implementation of a systematic and coherent transfer of water to support the political، economic، administrative، technical and strong، Firuzabad plain to bloom in business، industry، agriculture and the arts has، Until after the collapse of the Sassanid Empire in the 4th century (A. H); Has retained its position as an ideal city. But after that، the commercial life of plain Firuzabad plain، the boom fell، maintaining full control of all modes of transport are Firuzabad plain water. The rapid development of urbanization، the construction of more than 2،000 agricultural wells، with the implementation of the agrarian reform law in 1340 decade (A. D) The Sassanid precious relic was forgotten.Keywords: Ardashir Khowarah, Firuzabad Plain, Tangab, Water Transition, Aqueduct -
فصلنامه اثر، پیاپی 93 (تابستان 1400)، صص 118 -137
فناوری انتقال آب نقش مهمی در شکل گیری و تداوم حیات مراکز شهرنشینی در دوره های مختلف داشته است. یکی از ویژگی های این فناوری، نظام دفع آب است که تاکنون چنان که باید و شاید بدان پرداخته نشده است. به نظر می رسد ساسانیان در این زمینه، بسیار تلاش کرده و نشان داده اند که این شیوه به عنوان یک زیرساخت، به چه میزان، تعیین کننده، موثر و حایز اهمیت برای دیگر شیوه های انتقال آب بوده است. بر همین اساس نگارندگان با توجه به بررسی های میدانی و پژوهش روی شیوه های انتقال آب در دشت فیروزآباد، با پرسش هایی روبه رو شدند. اینکه با توجه به ویژگی های جغرافیایی و زیست محیطی دشت فیروزآباد، چه تدابیری برای دفع آب های سطحی و زیرزمینی در دوران ساسانی و اسلامی در نظر گرفته شده بود؟ اجرای این نظام منسجم، چه تاثیری در شکل گیری و استمرار سکونت گاه ها و اقتصاد دشت فیروزآباد داشته است؟ رویکرد پژوهش تاریخی- توصیفی - تحلیلی است و با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و میدانی انجام شده است. مطالعه میدانی، گستره دشت فیروزآباد به مساحت 276 کیلومترمربع را شامل می شود. در این گستره، تاسیسات آبی شامل رودخانه، چشمه، آبراه، قنات، پل بند، سیل بند، مسیل و بارش های سالانه بررسی و مطالعه شده است. این مطالعات روشن می کند که در دوره ساسانی نظام دفع آب یکی از عوامل بسیار مهم و تعیین کننده در شکل گیری زیرساخت و توسعه شهرنشینی و دیگر نظام ها و فناوری های انتقال آب در دشت فیروزآباد بوده است. سیاست های دقیق اتخاذ شده توسط ساکنان دشت تا قرن حاضر نگهداری و بهره برداری شده است. علاوه بر این نام های بومی که در این راستا به کار برده شده، بسیار مهم و قابل توجه است. مهم تر آنکه به دلایل شکل گیری شهر اردشیرخوره در بخش شرقی رودخانه پرداخته شده است. پژوهش حاضر به مدد یافته های باستان شناختی و مردم شناسی، شیوه های دفع آب این دشت را شناسایی و مزایای به کارگیری آن ها را معرفی کرده است.
کلید واژگان: انتقال آب, دشت فیروزآباد, دوره ساسانی, قنات, نظام دفع آبAthar Journal, Volume:42 Issue: 93, 2021, PP 118 -137Water transfer technology has played an essential role in forming and survival of urban centers in different periods. One of the features of this technology is the water disposal system, which has not been addressed as it should be. It seems that the Sassanids have worked hard in this regard and have shown to what extent, as an infrastructure, it has been decisive, effective, and important for other methods of water transfer. Questions were raised after field studies and literature review on water transfer methods in Firuzabad plain. 1- According to the geographical and environmental features of Firuzabad plain, what strategies were considered for the disposal of surface and groundwater during the Sassanid and Islamic Periods? 2- What effect has made the implementation of this coherent system on the formation and continuity of settlements and the economy of Firuzabad plain? The research approach is historical-descriptive-analytical and has been done using library and field studies. The field study covers the extent of Firuzabad plain with an area of 276 square kilometers. In this area, the water facilities, including river, spring, waterway, qanat, bridge dam, flood dam, and annual rainfall, were studied. These studies clarify that in the Sassanid period, the water disposal system was one of the most important and determining factors in the formation of infrastructure and urban development and other systems and technologies of water transfer in Firuzabad plain. The exact policies adopted have been maintained and exploited by the inhabitants of the plain until the present century. Also, the native names used in this regard are very important and significant. More importantly, it deals with the reasons for the formation of Ardeshir Khowarah in the eastern part of the river. Using archaeological and anthropological findings, this research identifies the water disposal methods of this plain and introduces the advantages of using them.
Keywords: Water transition, Firuzabad plain, Sasanian period, Qanat, Water disposal system -
براساس مطالعه ای که بر روی بیماران فنیل کتونوری (PKU) استان کرمانشاه انجام گرفت، حداقل 10 بیمار در بخش فیروزآباد این استان شناسایی گردیدند. فراوانی بیماری و فراوانی ناقلین بیماری در جمعیت روستای مستعلی، از توابع بخش فیروزآباد، به ترتیب یک در 80 و یک در هر 5 نفر برآورد گردید. این فراوانی یکی از بالاترین فراوانی های گزارش شده در مورد PKU می باشد. یافته های این مطالعه، روستای مستعلی را به عنوان یک ناحیه کوچک که در خطر بالای تولد نوزادان دارای PKU است معرفی می کند. به نظر می رسد عامل اصلی تاثیرگذار، ازدواج های خویشاوندی بوده باشد.
According to the study conducted on phenylketonuria (PKU) patients in Kermanshah province, there were at least 10 PKU patients in Firuzabad district. The prevalence of the disease and frequency of carriers among the population of Mast-e Ali village, a village in Firuzabad district, were calculated to be 1 in 80 and 1 in 5, respectively. This is one of the highest frequencies reported for the prevalence of PKU to date. These findings introduce Mast-e Ali village as a small region in the high risk of birth defects with PKU. It seems that consanguinity has had a major impact on these findings.Keywords: phenylketonuria, Kermanshah province, Firuzabad district -
سازند آسماری توالی ضخیم کربناته ای در حوضه فورلند زاگرس می باشد که در زمان الیگوسن میوسن پیشین نهشته شده است. به منظور تفسیر محیط رسوبی و چینه نگاری سکانسی، برش فیروزآباد با 4 برش از سازند آسماری در حوضه زاگرس مورد مقایسه قرار گرفته است. بررسی ریزخساره های موجود نشان دهنده چهار زیرمحیط رسوبی مختلف شامل پهنه جزرومدی، لاگون، پشته و دریای باز در سازند آسماری می باشد. این محیطهای رسوبی قابل تطابق با بخشهای رمپ داخلی، میانی و خارجی هستند. در برش فیروزآباد دو سکانس رسوبی درجه 3 بر اساس الگوهای عمیق و کم عمق شدگی ریزرخساره ها و الگوهای پراکندگی روزن داران الیگوسن تشخیص داده شد. این سکانسها با سکانسهای شناسایی شده در برشهای دهلران، معمولان، دیل و تنگ آب جهرم تطابق داده شدند.
کلید واژگان: الیگوسن, میوسن پیشن, چینه نگاری سکانسی, سازند آسماری, حوضه فورلند زاگرسSedimentray Facies, Volume:7 Issue: 1, 2014, PP 107 -124The Asmari Formation is a thick carbonate sequence in Zagros foreland basin. It was deposited during Oligocene – Early Miocene ages. In order to interpret the depositional environment and sequence stratigraphy، Firuzabad section were compared with 4 sections of Asmari Formation in the Zagros basin. Four different sub environments were identified in the Asmari Formation based on microfacies analysis including tidal flat، lagoon، shoal، open marine. These depositional environments correspond to inner، middle and outer ramp. Two third-order sequences have been recognized in the Firuzabad section، on the basis of deepening and shallowing patterns in the microfacies and the distribution of the Oligocene foraminifers. These sequences were correlated with the identified sequences of Dehluran، Mamulan، Dill and Tange-Ab Jahrum sections.
Keywords: Asmari Formation, Oligocene, Early Miocene, Zagros foreland basin, sequence stratigraphy -
سازند آسماری به سن الیگومیوسن یکی از مهم ترین مخازن هیدروکربوری در خاورمیانه است. به منظور تعیین مشخصات بیواستراتیگرافی، انواع رخساره ها و محیط های رسوبی دو برش چینه شناسی در ناحیه فارس داخلی (برش فیروزآباد) با ضخامت 270 متر و ناحیه فارس ساحلی (برش بستک) با ضخامت 286 متر انتخاب شد. در هر دو برش سازند آسماری به طور عمده از سنگ آهک و سنگ آهک مارنی تشکیل شده است. بر اساس فرامینیفرهای بنتیک 4 بیوزون با سن الیگوسن (روپلین- چاتین) تا میوسن (آکیتانین) تعیین شدند. تجزیه و تحلیل رخساره ها منجر به شناسایی 12 رخساره متعلق به گروه های رخساره ای رمپ داخلی (پهنه جزرو مدی و لاگون)، رمپ میانی (شول) و رمپ بیرونی (دریای باز) شد که در یک رمپ کربناته هموکلینال با شیب ملایم مربوط به محدوده زمانی روپلین تا آکیتانین نهشته شده اند. ارزیابی فراوانی رخساره ها نشان می دهد که گروه رخساره ای رمپ بیرونی بیش ترین فراوانی را در برش فیروزآباد دارد و گروه رخساره ای رمپ داخلی بیش ترین گسترش را در برش بستک دارا می باشد. نتایج نشان می دهد که در زمان نهشته شدن سازند آسماری عمق حوضه از فارس داخلی (برش فیروزآباد) به سمت فارس ساحلی (برش بستک) عمیق تر شده است.کلید واژگان: الیگومیوسن, ریزرخساره, زیست چینه نگاری, سازند آسماریThe Oligo-Miocene Asmari Formation is one of the main petroleum reservoir in the Middle East. To determine the biostratigraphy characteristics, facies types and sedimentary environments two stratigraphic sections in the internal Fars (Firouzabad section) with 270 meters thick and in the costal Fars (Bastak section) with 286 meters are collected. In both sections, Asmari Formation is largely composed of limestone and marly limestone. Based on distribution of benthic foraminifera four biozones with ages Oligocene (Rupelian to Chattian) to Miocene (Aquitanian) are distinguished. Facies analysis let to identification 12 microfacies belonging to inner (tidal flat and lagoon), middle (shoal) and outer ramp (open marine) facies groups that have been deposited in a homoclinal ramp with gentle slope during Rupelian to Aquitanian age. Frequency evaluation of facies indicates that outer ramp facies group shows most frequency in Firuzabad section and inner ramp facies group (specially lagoon subenvironment) is most aboundant facies group of Bastak section. Results shows that during Asmari Formation deposition, the Basin depth of internal Fars (Firuzabad section) has been deeper than costal Fars (Bastak section).Keywords: Oligo-Miocene, microfacies, Biostratigraphy, Asmari Formation
-
فارسی فیروزآبادی، از گروه گویشهای جنوب غربی است که تاکنون تحقیقی درباره آن انجام نگرفته است و اثری نوشتاری از آن موجود نیست و امکان فراموشی آن به علل مختلف وجود دارد.
ساختار فعل در فارسی فیروزآبادی همانند فارسی معیار است و وجه اختلاف آن در تفاوت آوایی، واژگانی و شناسه های برخی از افعال به ویژه گذشته نقلی است. در مقاله حاضر، فعل در فارسی فیروزآبادی از دیدگاه های زیر بررسی شده است : 1.ستاک حال و گذشته، 2.ساختار مصدر، 3. ساختار اسم مفعول، 4. وندهای تصریفی، 5. فعل از نظر زمان، 6. فعل از نظر جهت، 7. فعل های کمکی، 8.. فعل از نظر معلوم و مجهول، 9. فعل اسنادی،10. افعال پی بستی، 11. فعل از نظر ساخت .کلید واژگان: گویش, گویش های جنوب غربی, فعل, گویش فیروزآبادیThe Firuzabadi dialect is spoken by inhabitants of Firuzabad , a town located in Fars province. In this paper, the verb, structure, tense, conjugation, subjunctive, and imperative, etc. have been described and other subjects of this dialect need more investigations. This study has showed there are some differences in the verb (words, sound change, ending and affixation) between Firuzabadi and Persian dialects.Keywords: Firuzabadi Dialect, South West Iranian Dialect, Grammer, Verb -
غندیجان یکی از شهرهای باستانی ایران بوده که بقایای آن در محدوده ای به وسعت تقریبی ششصد هکتار در نزدیکی روستایی به نام سرمشهد در حوزه دهستان دادین در بخش جنوب غربی استان فارس واقع شده است. قدمت این شهر باستانی به دوران شاهنشاهی ساسانیان می رسد و در دوران اسلامی نیز حیات آن ادامه داشته است. از این شهر معتبر باستانی هم اکنون ویرانه هایی بر جای مانده که در بررسی نگارندگان، بقایای فضاهایی شامل تل خندق، کاروان سرای بهرام، قیزقلعه، تل نقاره خانه و بنای تاق منفرد، که در نقاط مختلف شهر پراکنده اند، شناسایی شده است. با وجود اهمیت این محوطه باستانی و گستره زیاد مواد فرهنگی در عرصه آن، تاکنون درخصوص شکل و عملکرد و همچنین سازمان فضایی این شهر، مطالعات جامع و دقیقی انجام نگرفته است. در پژوهش حاضر تلاش شده تا دلیل شکل یابی غندیجان در دوران ساسانی و همچنین اهمیت آن در دوران اسلامی بررسی شود. همچنین به پرسش هایی درباره ویژگی صنایع و تولیدات، موقعیت راه های ارتباطی باستانی، قدمت و کاربری آثار باستانی این شهر پاسخ داده شود. در نتیجه پژوهش مشخص شد شکل شهر غندیجان با پلان مستطیلی (هیپودامیان) از دوران ساسانی بوده که عمدتا عملکرد دفاعی، راهبردی، صنعتی داشته است. تحلیل توزیع زمانی و مکانی داده های منقول در تعیین قدمت، روشن ساخت که حیات این شهر در دوران اسلامی از دوره خلفای راشدین تا خوارزمشاهیان و اتابکان فارس ادامه داشته است.کلید واژگان: شهر غندیجان, سرمشهد, شهرهای ساسانی, شهرهای دوران اسلامی, معماری ساسانی, معماری دوران اسلامیIranian Studies, Volume:12 Issue: 2, 2023, PP 229 -246Ghandijan is an archaic city from Sassanian era to the early Islamic period.Its remains are located in an area of approximately 600 hectares near a village called Sarmashhad in Dadin district in the southwestern part of Fars province. The ruins of this prestigious ancient city which are identified in the authors' investigation, includes Tell Khandaq, Bahram Caravanserai, Qizqala, Tell Naqarakhane and the single arched building, which are scattered in different parts of the city.Despite the importance of this ancient site and the wide range of cultural materials in its area, comprehensive and detailed studies have not been carried out regarding the shape and function as well as the spatial organization of this city.In this research, an attempt has been made to investigate the reason of Ghandijan formation in the Sassanid era and also its importance in the Islamic era. Also, questions about the characteristics of industries and productions, the state of ancient communication routes, the antiquity and use of ancient artifacts of this city must be answered.The analysis of the temporal and spatial distribution of movable data in determining its antiquity, made it clear that the life of this city continued in the Islamic era from the era of the Rashidin Caliphs to the Khwarezmshahs and Atabakans of Fars.The old name of the city probably was “Kandigān” but another hypothesis is “Pandegān”. The early Islamic historians mentioned the name of Ghandejan as a city in Fars state. The context of the city located in the south of Iranian plateau near the coast of Persian Gulf. Sassanid cities were founded on specific styles. Firuzabad was the first City that was built by Sassanian kings in 224 C.E as The first capital of empire. Firuzabad is in rounded shape with regular and symmetrical circle and central core that consist a brick watch tower. The other style based on the ancient Roman cities modeling, The Hippodamus city planning. In Hippodamus style, city was built with four gates rectangular shape and two crossroads(Decumanus maximus, Cardo maximus). Inside the south west of Fars plain near the ruins of ancient city of Sarmashhad rounded moat remains from pre- Islamic period just like the Sassanid city style. The archaeological remains of Sarmashhad present an immigration in early Islamic period. The reason of abondanment is not clarified yet. The reason of Fundament of Ghandijan was spatial situation and connection link of the plain between Bishapur, Darabgerd and Firuzabad to The Persian Gulf. The old roads of Ghandijan has shown the importance of tradeway to Sirāf port in coastline of the Persian Gulf. Sherds of pottery remained on surface of hills in plain. Analysis of pottery style and radiocarbon dating and petrography can represent chronology of the city. In our current studies, we consider all parts of archaeological evidence on the field. Sherds of potteries, mounds, architectural remains and satelite and aerial veiw considered to more provision evidence about the foundation of the city. The key research question is why Sassanian authorities chose this plain for construction of a new city?Keywords: Ghandijan city, Sarmashhad, Sassanian cities, Islamic era cities, Sasanian architecture, Islamic era architecture. Spatial organization, Functional cities, Fars province
-
BackgroundOne of the important aspects of the epidemiologic study of suicide and its related behaviors is the identification of suicide methods. This study aimed to investigate the geographical epidemiology of suicide and suicide attempts in Fars Province located in Southwestern Iran during the years 2010-2013.Materials And MethodsThe present study was conducted on 17,342 suicide and suicide attempt cases in Fars Province. To collect the data, the monthly suicide prevention program checklist was used. Data were analyzed using the SPSS software, R software, and ArcGIS software. Using Bayesian hierarchical models, the standardized mortality ratios (SMRs) were prepared and calculated according to the common suicide and suicide attempt methods.ResultsOn average, the suicide rate in Fars Province was 3.85 in one hundred thousand people per year. The geographic pattern of suicide in the mentioned province showed that the highest rates of hanging were reported in the cities of Firuzabad, Farashband, and Larestan, Iran, and the highest rates of self-immolation were reported in cities of Mamasani, Shiraz, and Firuzabad, Iran.ConclusionsDespite the low rate of suicide in the cities of Fars Province, the rate of suicide-related behaviors, including suicide attempt and suicide by violent and deadly methods, was high in some areas of the province. Therefore, restricting access to lethal means and methods of suicide and planning to identify areas with high risk for suicide in the province is necessary.Keywords: Epidemiology, Suicide, Suicide attempt, Iran
-
در تاریخ هنر ایران برای نخستین بار در نقش برجسته های ساسانی، ایزد اورمزد با پیکره انسانی کامل و درحال دیهیم بخشی به پادشاه نقش شده است. شمایل نگاری اورمزد پدیده نوظهوری نیست و پیش تر در کوشان و کوماژن، تصاویر قطعی از این ایزد با بهره گیری از الگوهای یونانی- رومی به نمایش درآمده است، اما در نقوش برجسته ساسانی، اورمزد با شمایلی متفاوت دیده می شود. در این دوره، وی دارای ظاهری کاملا منطبق با ویژگی های هنر ایرانی است و جالب آن که در برخی از این صحنه ها، برسمی در دست دارد که از ملزومات روحانیان زردشتی در خلال مراسم مذهبی است. بر این اساس، معدودی از پژوهشگران و به ویژه زردشتیان، برآن اند که این پیکره نه از آن اورمزد که متعلق به موبدان موبد است و این ایزد هیچگاه تجسمی انسانی نیافته است. هدف این نوشتار آگاهی از خاستگاه و الگوهای هنری شمایل نگاری اورمزد در نقش برجسته های ساسانی است. پژوهش حاضر به روش تاریخی و توصیفی-تحلیلی انجام گرفته است و کوشش شده که به دو پرسش اصلی پاسخ داده شود؛ نخست آن که، با توجه پیشینه شمایل نگاری اورمزد، آیا پیوندی میان این نقوش با تصاویر وی در نقش برجسته های ساسانی بوده است و یا پیکرنگاری این ایزد در نقش برجسته ها الگوی هنری متفاوتی داشته است؟ و دیگر آن که، آیا سنت دینی زردشتی در شمایل نگاری اورمزد در هنر ساسانی تاثیرگذار بوده است؟ به این منظور، متون دینی زردشتی و شواهد باستان شناختی در ارتباط با جایگاه و شمایل نگاری اورمزد در ایران (پیش از ساسانی) و مناطق دیگر مورد مطالعه و بازبینی قرار گرفتند. نتایج بیانگر آن است که شمایل نگاری اورمزد عمدتا برگرفته از هنر سلطنتی و شخص شاه و درواقع به عنوان یکی از ابزار مشروعیت به پادشاهی الهی او به شمار می رود. در عین حال در کتاب مقدس زردشتیان، اوستا اشارات و توصیفاتی وجود دارد که نشان می دهد برسم ازسوی ایزدان زردشتی، ازجمله اورمزد نیز مورداستفاده قرار می گرفته و برسم به دست گرفتن تنها مختص روحانیون نبوده است؛ همچنین اشارات برخی متون فارسی میانه دلالت بر آن دارد که اورمزد نه تنها در مینو مقابل زردشت تجسم انسانی داشته است، بلکه در گیتی نیز دارای مظهر انسانی و آن هم به شکل «مرد پارسا» و یا «دین مرد زردشتی» است و از این رو احتمال دارد هنرمند ساسانی آگاهانه این موضوع را برای نقش کردن برسم در دست اورمزد در شماری از نقش برجسته های این دوره مدنظر قرار داده باشد.
کلید واژگان: اورمزد, نقش برجسته های ساسانی, شمایل سلطنتی, دین مرد زردشتی, متون دینی زردشتیWith the foundation of Sasanian dynasty, the first fully anthropomorphic representations of Ohrmazd appeared in ancient Iranian art. He was depicted in eight rock reliefs at Firuzabad, Naqsh-i Rajab (2 scenes), Naqsh-i Rustam, Tang-i Chugan (2 scenes) and Taq-i Bustan (2 scenes) while investing a beribboned diadem to the Sasanian king. The iconography of Ohrmazd was not a new one and before Sasanian period in Commagene and Bactria, the image of Ohrmazd had mainly created by imitating Greek-Roman prototypes. But the iconography of Ohrmazd in Sasanian rock reliefs was different. He was completely depicted in Iranian artistic fashion, and in some scenes, he carried bundles of barsam. Barsam is an implement carry by priests in ceremonial rituals. However, Avesta reveals that barsam was not only use by priests, but also hold by some deities including Ohrmazd. In Aban Yasht, Ahura Mazda (Middle Persian Ohrmazd) praises Aredvi Sura Anahita with the barsam. There are still questions about the figure of Ohrmazd and the sources of his iconography in Sasanian rock reliefs. So it is significant to review Zoroastrian texts again and study whether they affect the iconography of Ohrmazd or not. By analyzing and comparing the characteristics and details of iconographical elements of Sasanian rock reliefs and also regarding Zoroastrian written sources, the authors try to find the origin of these artistic models and the reason why Ohrmazd carries a bundle of Barsam at Firuzabad, Naqsh-i Rajab, Naqsh-i Rustam and Taq-i Bustan investiture scenes. The results show that the iconography of Ohrmazd was especially modeled after the royal art and the king himself. Furthermore, Some Zoroastrian texts reveal that Ohrmazd incarnate in Gētīg (material world) as an Ahlaw man or a priest and probably Sasanian artists consciously depicting him while carrying barsam in his hand(s).
Keywords: Ohrmazd, Sasanian Rock Reliefs, Royal Appearance, Zoroastrian Priest, Zoroastrian Texts -
سد تنگاب در فاصله 90 کیلومتری جنوب شیراز و 12 کیلومتری شمال غربی شهر فیروزآباد بر روی رودخانه فیروزآباد احداث شده است. این سد در زون زاگرس و بر روی تاقدیس آهکی پودنو قرار دارد. محاسبات بیلان نشان داده است که در این سد احتمال فرار آب از مخزن و تکیه گاه های وجود دارد. در این پژوهش تحلیل اکتشافی-مکانی داده ها شامل بررسی نقشه های موقعیت مکانی، پارامترهای آماری، نمودار فراوانی و تغییرنما بر روی متغیرهای شاخص کیفیت سنگ، لوژان و متغیرسیمان خوری صورت گرفته است و جهت شناسایی زون های تراوا از روش های شبیه سازی زمین آماری استفاده شده است. متغیرهای مذکور در ترازهای ارتفاعی مختلف، تغییرات زیادی داشته است. پیوستگی مکانی سیمانخوری بر مبنای تغییرنمای بدون جهت، 100 متر بدست آمده است. در حالیکه این پیوستگی در متغیرهای شاخص کیفیت سنگ و لوژان بر اساس تغییرنمای جهت دار، به ترتیب بین 400-200 و 160-40 متر متغیر است. درنهایت با توجه به نقشه های شبیه سازی سه متغیر لوژان، شاخص کیفیت سنگ و سیمان خوری و تجزیه و تحلیل نقشه های احتمال و عدم قطعیت متغیرهای مذکور در منطقه موردمطالعه، مشاهده شد در دو محل واقع در مرکز مخزن و شمال غربی سد، مناطقی با نفوذپذیری بالا وجود دارد. لذا پتانسیل فرار آب نیز در این مکان ها بیشتراست. بررسی گسل های منطقه موردمطالعه نیز نشان داد تراکم گسل ها بیشتر در جناح راست سد بوده و این می تواند سبب افزایش نفوذپذیری در این منطقه باشد.
کلید واژگان: سیمان خوری, شاخص کیفیت سنگ, لوژان, مدل سازی زمین آمارTangab Dam is located 90 km south of Shiraz city and 12 km northwest of Firuzabad city on the Firuzabad river. This dam is constructed in the Zagros zone on the Podenow limestone anticline. Evidence shows that there is a possibility of water escaping from the reservoir and abutments. In this research, the exploratory data analysis includes: distribution maps, histogram, statistical parameters, and variogram was performed on the variables of RQD, Lugeon and cementing. Moreover, geostatistical modeling is used to recognize the permeable zones. These variables have high variation in the different elevations. According to omnidirection variograms, the spatial continuity of cementing estimated 100 m while pursuant to idirection variograms for RQD and Lugeon it ranged between 200-400 and 40-160 respectively. Finally, according to the simulation and uncertainty maps of the variables of Lugeon, RQD and cementing it observed that there are areas with high permeability in two locations in the center of the reservoir and northwest of the dam. Therefore, the potential of escaping is higher in these places. The study of faults in the study area showed that the density of faults is higher on the right abutment of the dam and this can increase the permeability.
Keywords: Cementing, Geostatistical modeling, Lugeon, RQD
-
از آنجا که گزینه «جستجوی دقیق» غیرفعال است همه کلمات به تنهایی جستجو و سپس با الگوهای استاندارد، رتبهای بر حسب کلمات مورد نظر شما به هر نتیجه اختصاص داده شدهاست.
- نتایج بر اساس میزان ارتباط مرتب شدهاند و انتظار میرود نتایج اولیه به موضوع مورد نظر شما بیشتر نزدیک باشند. تغییر ترتیب نمایش به تاریخ در جستجوی چندکلمه چندان کاربردی نیست!
- جستجوی عادی ابزار سادهای است تا با درج هر کلمه یا عبارت، مرتبط ترین مطلب به شما نمایش دادهشود. اگر هر شرطی برای جستجوی خود در نظر دارید لازم است از جستجوی پیشرفته استفاده کنید. برای نمونه اگر به دنبال نوشتههای نویسنده خاصی هستید، یا میخواهید کلمات فقط در عنوان مطلب جستجو شود یا دوره زمانی خاصی مدنظر شماست حتما از جستجوی پیشرفته استفاده کنید تا نتایج مطلوب را ببینید.
-
همراه با متن61
-
علمی61
-
معتبرحذف فیلتر
نتایج را در یکی از موضوعات زیر محدود کنید.