-
میرزا حبیب اصفهانی (1312/1311-1251ه. ق) در ترجمه سرگذشت حاجی بابای اصفهانی، میراث نویسندگی سنتی فارسی را به داستان نویسی جدید انتقال داده است. شیوه نگارش میرزا حبیب در این ترجمه -که متن های گوناگون در آن حضور دارند - به گونه ای است که گویی متن های گذشته در این آخرین شعله نثر سنتی، با هم همنوایی بزرگی را بر پا کرده اند. در این میان آثار سعدی به ویژه گلستان، حضوری چشمگیرتر دارد. از این رو، نگارندگان به بررسی روابط بینامتنی این اثر با گلستان سعدی بر مبنای نظریه «ترامتنیت» «ژرار ژنت» در سه سطح بینامتنیت صریح، بینامتنیت پنهان(غیرصریح) و بینامتنیت ضمنی و هم چنین بیش متنیت پرداخته اند. میزان ارجاعات ترجمه سرگذشت حاجی بابا به گلستان و وام گیری-های میرزاحبیب از این اثر، نقش زبان و اسلوب بیانی سعدی را در شکل گیری شیوه نگارش و طرز بیان میرزا حبیب آشکار می سازد. این نگرش در حقیقت پاسخ به این فرضیه است که می توان نثر معاصر را دنباله نثر سنتی دانست و پیوندهای زبانی و بیانی متون کلاسیک را با متون معاصر مشخص کرد.
کلید واژگان: ترجمه سرگذشت حاجی بابای اصفهانی, گلستان سعدی, بینامتنیت, میرزا حبیب اصفهانیIn the translation of Adventures of Haji Baba of Ispahan، Mirza Habib Isfahani has transferred the heritage of traditional Persian writing to the modern fiction writing. Mirza Habib method in this translation in which different texts are present is as if previous texts are playing in an orchestra in this last flame of traditional prose. Amongst such texts، Sa’di’s works، especailly Gulistan، have a prominent presence. Thus، the authors of this article aim to explore intertextual relations of this work with Gulistan on the basis of Gerard Genette theory of transtextuality in three levels of explicit intertextualit، covert intertextuality (implicit) and connotative intertextuality as well as hypertextuality. The references of this translation to Gulistan and Mirza Habib’s borrowings from this work reveal the role of Sa’di’s language and expressive style in the formation of Mirza Habib’s method of writing and style. Such an attitude is، indeed، a response to the hypothesis that whether contemporary prose can be considered as the sequence of traditional prose and linguistic and expressive links of classic texts with contemporary texts can be identified or not.Keywords: the translation of Adventures of Haji Baba of Ispahan, Sadi's Gulistan, intertextuality, Mirza Habib Isfahani -
مقاله حاضر به بررسی تطبیقی رمان «حاجی بابای اصفهانی» ومجموعه «یکی بود یکی نبود» با تکیه بر دیدگاه های ادوارد سعید که شامل گفتمان های مرکز مدارانه شرق شناسی وتقابل های استعاری آن است، می پردازد. رمان «حاجی بابای اصفهانی» و مجموعه «یکی بود یکی نبود» با تاسی از گفتمان های یک سویه و مرکز مدارانه شرق شناسی، توصیفی به ظاهر واقعی از پدیده های اجتماعی، سیاسی، فرهنگی ارائه می دهند و با نادیده گرفتن نقاط مثبت زندگی ایرانیان و با بی توجهی به شان وتمدن تاریخی ایرانیان، در توصیفات بدبینانه خود از شخصیت های ایرانی تصاویر باور پذیری ازخلق وخوی مردم ایرانی وشرقی ارائه می دهند. در واقع این دواثرازنظرشگردهای روایت، دیدگاه های خاصی از واقعیت را به نمایش می گذارندکه ازلحاظ محتوا، ذهنیت و بافت،گرایش شدیدی به گفتمان های منفی انگارانه و کل نگرانه شرق شناسی دارد. نقدسیاست، فرهنگ، اجتماع و به طور مشخص اخلاق ایرانی، مهمترین مضامینی است که در محتوای این دو کتاب جلوه گر شده است. سبک و تفکر محوری در هر دو کتاب به یک نحو است و روش ها و نمودهایی که برای تحقیر شرقی ها به طور عام و ایرانی ها به طور خاص استفاده شده با نظام بندی خاصی که متاثر از روایت های شرق شناسانه است، ارائه شده است.کلید واژگان: ادبیات تطبیقی, شرق شناسی, یکی بود یکی نبود, حاجی بابای اصفهانیThe present article is a comparative study of the Adventures of Hajji Baba of Ispahan and Once Upon a Time Based on Edward Saeids views, which consist of center-oriented discourses of orientalism and its metaphoric contrasts. The novel the Adventures of Hajji Baba of Ispahan and the short story collection Once upon a time following the unidirectional and center-oriented discourses of orientalism present an apparently realistic description of social, political, and cultural phenomena and by ignoring the positive aspects of Iranians life and disregarding the dignity and the ancient civilization of Iranians, present believable images of the ethics of people in Iran and the East, in their pessimistic descriptions of Iranian characters . In fact, these two works show special views of reality in terms of narrative techniques, which have strong tendency towards the negative and holistic discourses of orientalism in terms of content, thought, and context. . The main themes of these works include the critique of politics, culture, society and in particular the Iranian ethics. Also, both works share the same style and main thought, and the methods and symbols which have been used to marginalize the eastern people in general and the Iranians in particular have been provided in a special system influenced by the orientalist narratives.Keywords: Comparative literature_Orientalism_Once Upon a Time_The Adventures of Hajji Baba of Ispahan
-
Namaeh Farhangistan, Volume:13 Issue: 4, 2014, PP 107 -140There is increasing interest in the “sociology of translation”, agents of translation, and the agency of translators in Translation Studies. But more research is needed on the actual people involved in the production, distribution, and reception of translation, and also on the factors affecting these inter-relations. In this article, the focus is on the role of intermediaries involved in the process of the Persian translation and circulation of James Morier’s picaresque novel, The Adventures of Hajji Baba of Ispahan (1824). Drawing on the political, social and cultural milieu of the 19th century Persia, the researcher contextualizes both the English and the Persian texts and shows how Mirza Habib Isfahani, the exiled interpreter, has intervened in the text in order to exercise his exilic agency. The translator’s interventions in the text show that for him the ethics of political progress was more important than the ethics of fidelity to the foreign text. The article also examines the agency of other translation agents: the English Major in charge of the editing and publication of the Persian translation in Calcutta; and a Persian dissident and copyist whose tragic death transformed his posthumous agency from a cross border copyist to a misidentified translator for more than 50 years.Keywords: agency, translation agents, 19th century Persia, The Adventures of Hajji Baba of Ispahan, intercultural transfers -
رمان سرگذشت حاجی بابای اصفهانی جیمز موریه از جمله آثاری است که ردپای موج جدید استعمار در آغاز سده نوزدهم در آن به خوبی آشکار است، استعماری که به یاری گفتمان نوپای شرق شناسی، متون ادبی را همچون ابزاری برای گستراندن و مستحکم ساختن آمریت و اقتدار غرب بر شرق به کار گرفت. در این نوشته، تلاش بر این است که با بررسی مناسبات سیاسی ایران و انگلستان در دهه های آغازین سده نوزدهم و تشریح نقش موریه در این مناسبات و نیز با ارائه گزارشی کوتاه از روند شکل گیری و پیشرفت گفتمان شرق شناسی و جایگاه موریه و کتاب اش در این روند، نشان داده شود که چگونه رمان حاجی بابا، به مثابه جزئی از پیکره گفتمانی ادبی- استعماری، ساختارهای سلطه گری و برتری جویی غرب را درونی کرده و به تکرار و تقویت آنها پرداخته است.
کلید واژگان: استعمار, موریه, شرق شناسی, حاجی بابا, ادبیات استعماریJames Morier’s The Adventures of Hajji Baba of Ispahan is among works in which traces of the new wave of Colonialism at the beginning of the 19th century are clearly evident, a Colonialism which, fortified by the newly-established discourse of Orientalism, employed literary texts as building blocks to expand and buttress authority and dominance of the West over the East. This paper attempts to show how Hajji Baba, as a constituent of a literary- colonial discourse, has internalized, reproduced, and reinforced the structures of Western hegemony. The discussion will be based an a study of Anglo- Persian relations of the first decades of the 19th century. In this investigation, Mories's role will be delineated and a short account of the process of gestation and development of orientalism, and Morier's place in this process will be discussed. -
رمان حاجیبابای اصفهانی نخسیتن رمان فارسی است که در آن از آداب و رسوم مردم ایران بحث میشود. نویسنده سرگذشت حاجیبابا را شرح میدهد که ازسویی به اصول اخلاقی باور دارد و ازسوی دیگر، این اصول را مانعی برای پیشرفت خود میبیند. درواقع این رمان رفتارهای اجتماعی و اخلاقی و فرهنگی مردم و مفاسد اداری دوره قاجار را به تصویر میکشد. این پژوهش ضمن بازخوانی رمان حاجیبابای اصفهانی، کجرویهای اخلاقی و رفتارها و گفتارهای دوگانه مردم را تشریح میکند که در موقعیتهای مختلف بهعلت تعارض درونی رخ میدهد. پژوهش بهشیوه توصیفی تحلیلی انجام شده است. مهمترین هدف این مقاله نشاندادن نقش بسیار مهم و تاثیرگذار مفاسد اخلاقی و دوگانههای رفتاری در شخصیتپردازی قهرمان اصلی داستان است. براساس نتایج پژوهش، ناهنجاریهای اخلاقی با مقاصد منفعتجویی، نجات جان، رهایی از بند و دفع شر انجام میشود. در سرگذشت حاجیبابای اصفهانی اخلاقگرایی، رویکردی دنیاطلبانه دارد و ارزش فضیلتها نسبی است. بیشتر این رفتارها دراصل نشانه انحطاط اخلاقی و فرورفتن در مفاسد است؛ اما این رفتارها در این رمان توجیه دیگری نیز دارد. داستان حاجیبابا به داستانهای پیکارسک شبیه است و ازآنجاکه هجو اجتماع و مردم زمانه از ویژگیهای مهم این نوع داستانهاست، توصیف جنبههای منفی و رفتارهای غیراخلاقی شخصیتها در این سرگذشت برجسته شده است. درواقع تمرکز نویسنده بر جنبههای داستانی، تلاش او برای جذابیت بیشتر داستان و اغراق عامدانه در توصیف صفات منفی شخصیتها میتواند از عوامل عمده در بیان رفتارهای ناهنجار باشد. رمان حاجی بابای اصفهانی، رفتارهای ناهنجار، انحطاط اخلاقی
کلید واژگان: رمان حاجی بابای اصفهانی, رفتارهای ناهنجار, انحطاط اخلاقیThe Adventures of Hajji Baba of Ispahan, written by James Justinian Morier and translated by Mirza Habib Isfahani, is the first Persian novel that deals with Iranian tradition. The author narrates the story of Hajibaba, who on one hand believes in moral principles and on the other sees these principles as an obstacle to his progress. In fact, it depicts socail, ethical and cultural conduct, as well as politiocal corruption of the country under Qajarite dynasty. The present study analyzes ethical misconducts and double standards in the public. It specifially highlights the fact that moral corruption and hypocritical behaviors significantly affect characterization of the protagonists. Results reveal that ethical misconducts are done for gaining personal interests, survival, getting away from prison, and detterance of evil. In The Adventures of Hajji Baba of Ispahan, ethics is in the service of mundane affairs and values are relative. This is an indication of corruption and amoral behavior. Hajibaba's story is similar to picaresque stories, and since the satire of society and the people is an important feature of this type of story, the description of the negative aspects and immoral behaviors of the characters is highlighted in this story. However, the author's exaggeration of negative traits and attempts to make the plot more appealing contribute to portraying these paranormal behaviors.
Keywords: Haji Baba Isfahani novel, abnormal behaviors, moral corruption -
مایه اصلی رمان پیکارسک «سرگذشت حاجی بابای اصفهانی» به احتمال قریب به یقین نوشته یک ایرانی است نه جیمز موریه. تاریخ نگارش آن به قبل از سال 1195ش. برمیگردد. بعد از آن، دومین اثر داستانی منعکس کننده اوضاع اجتماعی ایران «ستارگان فریبخورده» (تاریخ نشر 1253ش.) نوشته میرزافتحعلی آخوندزاده است . در این مقاله تفاوتها و تشابهات این دو نویسنده را از نظر آبشخورهای فکری و جهانبینی و نحوه نگاه به ایران و همچنین تفاوتها و تشابهات این دو اثر را از نظر چگونگی انعکاس اوضاع اجتماعی و فرهنگی و اعتقادی ایرانیان بررسی کردهایم. روش بررسی دقت در جزییات داستانها و تحلیل آن ها و استنباط مفاهیم مرتبط با آن هاست. نتیجه این بررسی این است که نویسنده «سرگذشت حاجی بابا» از جزییات زندگی و فرهنگ و ادب ایرانیان شناخت نسبتا جامعی داشته است . او نه تنها از دستگاه حاکم بلکه از تعدادی از قشرهای مردمی دل خوشی نداشته و ناگزیر ترک وطن کرده و با استفاده از طنز و مبالغه تعدادی از عیوب و نقایص اجتماعی ایرانیان را برجسته کرده است . آخوندزاده با مقایسه ایران با ممالک صنعتی کمبودهای علمی و اجتماعی و رفاهی ایران را یادآوری کرده اما به با فاصله زیاد، بسیار کمتر از نویسنده «سرگذشت حاجی بابا» از جزییات زندگی ایرانیان اطلاع داشته است . این نوشته برای مطالعات داستاننویسی و جامعهشناسی ادبیات فارسی می تواند مفید باشد.کلید واژگان: سرگذشت, حاجی, موریه, ستارگان, آخوندزاده1.IntroductionAlthough the title name of "Adventures of Hajji Baba of Ispahan" juxtaposes with the name of James Morier, the original work belongs to an Iranian. Imitating the westerns, an Iranian immigrant had created his memoirs abroad and handed it in to Morier "to be published in the West" (Modarres Sadeghi, 2001, pp. 11-12). He had likely not added his name on the work to secure his life from the regime.
Mirza Fathali Akhoundzadeh lived in Iran until his 15, then moved to Kafkaz, and all his life tried to inform the Iranian about the globe through literary narration.
These two authors had some similarities and differences. The first was the thought school. The author of "The Adventures of Hajji Baba"was acquainted with the social and political life of Istanbule’s population and the Western nations and at the same time the cultural and civilization patterns of Iran. Akhoundzadeh; however, was under the influence of Russian poets, writers, and intellectuals and learned about the Western opinions through Russian language. He was not familiar with cultural and civilization patterns of the Iranian as much as the author of "The Adventures of Hajji Baba". Second, both of them believed in a change in the intellectualism of the Iranian despite they saw it from a different angle and gave different suggestions since they looked at Iran from different perspectives. Third, they both preferred humor and fiction to other styles in creating a change in Iran. And forth, for both of them the King is more of a nature than nurture; that is: a social premise at the head of an organization.
2.MethodologyIn this article, I have surveyed the similarities and differences between the two authors in thought, perspective, and the way of looking at Iran as well as reflecting the method of social, cultural, and religious situation in the nation. The methodology of surveying focuses on the details of the novels, analyzing them, and inferring the related conceptualizations.
3.DiscussionIn spite of differences, there are some typical similarities between the two works. Some of the most outstanding similarities are: 1. The description of the King: the Author of the Adventures of Hajji Baba looks at King from the perspective of ruling the nation, piety, and ethics. The king appeals to religion as a means to conserve the power. He considers for himself a position of divinity and suggests the lives and properties of his people his own belongings (see. Morier, 2001, PP. 130, 133-137, 139, 229-233, 263, 340, 349). Akhoundzadeh; however, does not realizes the king as much as the author of The Adventures of Hajji Baba; he only condemns the king’s divinity by describing him in clothing and the palace (see. Akhoundzadeh, 1977, PP. 426, 438). 2. Both of the authors give a variety of samples to illustrate the incompetency of government agents (see. Morier, 2001, PP. 20, 21, 25, 52, 188, 302-303, 340, 342; Akhoundzadeh, 1977, PP. 413-415, 445-446). 3. The authors both complain about the negligence of the law by the religious and state intellectuals. 4. Both of the authors realize maltreatment of religion and kinship ruling as the result of the king’s dictatorship and incompetency of his relatives (see. Morier, 2001, pp. 93, 355; Akhoundzadeh 1977; pp. 416, 450). Abusing the religion to accomplish nonreligious goals has been mentioned, in a bitter humor, several times in The Adventures of Hajji Baba. The author does not take religion as a social realm; he has rather a feeling for it and sympathizes for the real religious values. It is the same in the Deceived Stars; the real religious and conscientious people have no way to power pyramid. On the contrary, people who are aware of the position of religion in the community with the least knowledge may take the most advantages of it in achieving property and power. 5. For both of the authors, ethics diminishes as a result of dictatorship. They both have represented the downfall of ethical values because of widespread pretend, flattery, and libel. The frequency of ethical downfalls in the Deceived Stars is lesser than The Adventures of Hajji Baba. 6. Prevalence superstitions: in The Adventures of Hajji Baba, the regime’s members are negligent of their negligence. They do not expect developing schools as useful for the regime, and in religious learning they know nothing important except reading Koran. Medical science is only limited to which doctors. The Deceived Stars is mainly founded on a misbelief and then it is condemned. 7. Among the various traditions in Iran, both of the authors mention "Payandaz" (welcome reward) and condemn it (see. Morier, 2001, PP. 130, 140; Akhoundzadeh, 1977, p. 414). 8. Overcharging people: the author of The Adventures of Hajji Baba directly demonstrates samples of people’s oppression; in the Deceived Stars the samples are not presented as directly as The Adventures of Hajji Baba. The reader is to infer oppressions from the expressions and covert behaviors. 9. Portraying the women’s terrible condition: the author of The Adventures of Hajji Baba illustrates some examples of female conditions such as bigamy, involuntary marriage, purchasing and selling as servants, exchanging with stock, and opening Seegheh Khaneh (religious sex houses). To portray these terrible conditions, the Deceived Stars mentions involuntary marriage and divorce for women (see. Akhoundzadeh, 1977, pp. 429-430). 10. Both authors repeatedly talk about the people’s addiction to coffee, hubble bubble, and drugs (see. Morier, 2001, pp. 256, 277, 308, …; Akhoundzadeh, 1977, pp. 58, 433, 440).
Regardless of the similarities between the two works, there are some cultural affairs and traditions in The Adventures of Hajji Baba attributed to Iranians through humor and exaggeration that are not stated in Deceived Stars. A few of them are being discussed as follows:
the general prevalence of betrayal and lies: among every social class, there are people who are great liars and are quick at raising properties belonging to others.
2.Fear and supplication: when facing with regime’s officers unreasonably reprimanding them, people usually have no choice except for supplication.
Habit of discrimination: discrimination is so widespread among occupation communities that even a barber can discriminate among his customers.
4.Status appreciation: people appreciate status. They give big titles to those who occupy the position by stealing and lying and then bend in front of them accordingly.
5.Extortion, bargaining, false swearing, theft and fainting in goods: exaggerating the price of the items and then discounting several times above the real price, swearing to deceive the customer, stealing and cheating in dealing are social habits in the community (see. Morier, 2001, pp. 89-90).
On the contrary, there are details in the Deceived Stars that are not present in The Adventures of Hajji Baba such as 1. the welfare needs of the community: constructing streets, bridges, caravanserai, hospital, school, well, welfare for the widow and orphans; 2. Economical, ethical, and scientific needs: distinguishing the knowledgeable from the pretending flattering knowledgeable, stopping the unreasonable interference of the custodians in religious affairs in the lives of the people, providing tuition fees for religious students, developing competent courts, providing support centers for the poor, closing the unlawful ways of extorting money from people, the necessity of employing Sadats (Children of the Prophet) in decent jobs to keep the face of the prophet’s children, focusing on capability in appointments, setting correct and transparent rules for the Court expenses, setting rules for tax collection, timely payment of the Army salaries, prohibiting usury, and so on.
4.Conclusion
The author of "The Adventures of Hajji Baba" is most likely an Iranian, not Morier. This author has a relatively comprehensive knowledge of Iranian intellectual conditions and customs, culture, beliefs, psychological needs, occupations, economic situation, history, literature, relations of government institutions with the people, social oppression, lack of law and the like. He also became acquainted with the social life of the people of Istanbul and Europe, and especially their Pekarsk novels such as Gilles Blass. Comparing Iran, Istanbul, and Europe, he has written a Pekarsk novel, using humor and exaggeration to identify the flaws in the lives of Iranians. Akhundzadeh did not know as much about Iran as he did. Therefore, the works of these two have similarities and differences with each other, including: both identify incompetency of employees, kinship ruling in the power system, lack of law, lack of will to legislate the country in the ruling system, astonishing abuses of the glory of religion in society, prevalence of pretense , flattery, slander to others, superstitions, all kinds of injustices to the general public, addiction to Bang and vice versa, lack of production and will to change the status quo and lack of effort for public awareness and development of the country as the reasons for the differences between Iran and other countries . The author of "The Adventures of Hajji Baba" believes that there are magicians in Iran who penetrate the minds and psyche of the public and conquer their intellect. These magicians intensify vices such as betrayal, lies, fear of those in power, discrimination, etc., and worse, they prevent public awakening and, as a result, perpetuate the tyrannical system. Therefore, changing the current situation is a difficult task. This thinking has caused the satire of "The adventures of Hajji Baba" to be sharp and exaggerated, but Akhundzadeh is not so aware of Iranian society.Keywords: Adventures, Hajji, Morier, Sttars, Akhoundzadeh -
روایت انگلیسی «ماجراهای حاجی بابای اصفهانی» به لحاظ برانگیختن تمایلات انتقادی- اجتماعی خوانندگان ایرانی یکی از پرمناقشه ترین متون ادبی ایران به شمار می رود. این مقاله بر سر آن نیست که با محک زنی اعتبار گزاره های این گونه تفاسیر آنها را ابطال و یا اثبات کند و یا تفسیر بدیلی ارائه دهد، بلکه درصدد آن است با جایابی این تفاسیر در یک چشم انداز وسیعتر، نشان بدهد که در چه شرایط و چگونه این متن واحد می تواند مقدمات ظهور تفاسیر جدیدتر و هماهنگ تر با افق معاصر واقعیاتهای امروزین را فراهم آورد. روش تحقیق متن، نظریه «معنای اضافی» پل ریکور است و از طریق آن نشان داده شده که «جهان متن» چگونه و تحت چه شرایطی ظرفیت ارائه قرائتهای متعدد را از خود نشان می دهد. در مرحله بعد «جهان خواننده» و رابطه دیالکتیکی آن با «جهان متن»کنش خواندن را به مثابه یک فرایند «تامل در خود» تعالی می بخشد.
کلید واژگان: تامل در خود, جهان متن, خود یکتا انگار, خود یکسان انگار, متن, هرمنوتیک, پدیدارشناسیThe English narrative of "the adventure of Hajji Baba of Ispahan"[1] seems to be one of the controversial literal texts for the Iranian readership with social criticism interest. This paper intends, not to refute or redeem the validity claims of this historical actualized reading or to offer an alternative, but, to put it into perspective of a spectrum of possibilities and to show how and under what contingencies, the text can actualize some other rival and salient interpretations that reverberate our contemporary horizons of social reality. Using the Ricoeurian theories of literature by applying his theory of "surplus of meaning" on the text we suggest how "The World of Text " has the potential to have different readings and in the next step, by analyzing "The World of Reader" and its dialectical relations with the world of text, we exhibit the important role of "reading" as the act of Self Reflection.
Keywords: Text, World of Text, World of Reader, Ipse, Idem, Self-Reflection, Phenomenology, Hermeneutics -
رمان ماجراهای حاجی بابا اصفهانی (The Adventures of Hajji Baba of Ispahan) اثر جیمز موریه (James Morier) تجلی آشکاری از شرق ساخته شده(Orientalism) ذهن اروپاییان است. نویسندگان سعی دارند تا ردپای مستشرقین را در این رمان شناسایی نمایند و نشان دهند که چگونه تمایلات و اهداف شرقشناسانه، خود را در لابلای سطور پنهان نموده است و به چه سان در یک رمان، بازنمایی شرق و فرهنگ شرقی، همگام با اهداف امپریالیستی پیش می رود. به خصوص درنویسنده ای نظیر موریه، که دو عنصر دیپلماسی و نویسندگی برای اهداف استعماری تلفیق یافته و منجر به شکل گیری گفتمانی سلطه گرایانه(Colonial Discourse) شده که شرقی ها را را دون مایه و حاشیه ای جلوه می دهد. در این مقاله به شیوه نگرش غرب به شرق و به تحلیل مبحث اسلام در شرق پرداخته می شود. همچنین به سوالاتی نظیر این که شرق و شرقیان با چه تصاویر و گفتمانی نشان داده شده اند؟ آیا شرقیان و مسلمانان به عنوان دیگری شناخته می شوند؟ و چه رابطه ای می توان بین امپریالیسم و ماجراهای حاجی بابا اصفهانی تعریف نمود، پاسخ داده می شود. شرق همواره خویشتن دیگر (Otherness) غرب بوده است و غربی ها همواره شرق را به گونه خویشتن غریب خود پنداشته است. و متذکر می شود که چگونه غربی ها خود را از منظر مبحث دو ارزشی(Binary Opposition) شرق- غرب تعریف کرده اند. در پایان نتیجه گیری می شود که در حقیقت این رمان قرن نوزدهمی بستر تبعیضات و تحریم های قرن بیستم جهان سوم را فرآهم می آورد. و در نهایت به عوامل پیدایش این تضاد دو گانه و پیشنهاد راهکارهای فرهنگی- اجتماعی پرداخته می شود.
کلید واژگان: شرق شناسی, بازنمایی, شرق, غرب, اسلام, گفتمان استعماری, موریه, رمان ماجراهای حاجی بابا اصفهانیThe adventures of Hajji Baba of Ispahan by James Morier is a representation of the colonized Orient. The researchers have endeavored to trace the Orientalist intentions which lie beneath the text. It reveals how the representation of the Orient and Oriental culture goes hand in hand with Imperialism in the novel. In Morier، particularly، two factors of diplomacy and writing have been integrated in one activity aiming at colonialism، which leads to the emergence of the colonial discourse concerning the inferiority and marginalization of the Orient. The present article is also an attempt to study the Occidentals’ views about the Orient as well as analyze the question of Islam. Furthermore، the following questions are explored: Through what images and discourse are the Orient and the Orientals represented? Are the Orientals and Muslims represented as the “Other”? What is the possible relationship between Hajji Baba and Imperialism? As a result، Westerners through a kind of Binary Opposition define themselves as the superior center in the world. Finally، it unveils how a nineteenth- century novel serves the discrimination in the twentieth century. Moreover، the reasons and foundations of Orientalism are highlighted and a number of cultural-social solutions are dedicated.Keywords: Orientalism, Representation, the Orient, the Occident, Islam, Colonial discourse, Morier, The adventures of Hajji Baba of Ispahan -
ترجمه رمان «سرگذشت حاجی بابا اصفهانی» در تاریخ ادبیات منثور فارسی و تاریخ ترجمه به زبان فارسی، یک نقطه عطف محسوب می شود؛ درباره این رمان پژوهش های بسیاری انجام گرفته است. ابهاماتی درباره این رمان و ترجمه فارسی اش مطرح بوده و موردتحقیق قرار گرفته است؛ ازجمله این که آیا متن اصلی را جیمز موریه انگلیسی نوشته و یا او برپایه یک متن فارسی، رمان را شرح و گسترش داده است؟ و آیا مترجم اصلی میرزاحبیب اصفهانی است و یا کسان دیگر و یا ترجمه ای است مشترک؟ در این نوشته با احصا و بررسی نشانه هایی در اثر و ترجمه آن، سعی شده درباره این دو ابهام مهم، نکته های تازه ای ارایه شود؛ این پژوهش، با توجه به یافته های کنونی، وجود یک متن فارسی به عنوان متن اصلی را بسیار محتمل تر از نویسنده اصلی بودن جیمز موریه می داند و درباره ابهام دوم، با یاری نشانه های نویافته سبکی و معنایی، ضمن تاکید بر مترجم اصلی بودن میرزاحبیب، سهم قابل توجهی برای روحی و میرزاآقاخان قایل است و تلاش می کند تاثیرات تفکر و سبک نگارش این نویسندگان را در بخش هایی از ترجمه نشان دهد.کلید واژگان: سرگذشت حاجی بابا اصفهانی, میرزاحبیب اصفهانی, جیمز موریه, میرزاآقاخان کرمانی, شیخ احمد روحیThe translation of the novel "The Adventures of Hajji Baba Isfahani" is a turning point in the history of Persian prose literature and the history of translation into Persian; much research has been done on this novel. Ambiguities about this novel and its Persian translation have been raised and investigated, including whether the original text was written by James Murrier or did he expand the novel on the basis of a Persian text and is "Mirza Habib Isfahani" the main translator, or is it Sheikh Ahmad Rouhi as written in the First publish of this novel? This paper has attempted to make new points by relying on intra-textual cues, comparing the translation with the original text, stylistic features, and so on. This study considers the existence of a Persian text as the main text more probable. And about the second ambiguity, this article emphasizes that Mirza Habib is the main translator of the novel, also determining the contribution of Sheikh Ahmad Rouhi and Mirza Agha Khan Kermani in the translation of the novel.Keywords: The Adventures of Hajji Baba Isfahani, Mirza Habib Esfahani, James Murrier, Mirza Agha Khan Kermani, Sheikh Ahmad Rouhi
-
جمالزاده در بازنشر سرگذشت حاجی بابای اصفهانی چنان تغییراتی در اثر ایجاد کرد که زبان، بیان، لحن و شیوه نویسندگی میرزاحبیب اصفهانی دگرگون شد. تجدیدنظر جمالزاده در «پاره ای عبارات کهنه» و «صرف و نحو جملات» این اثر، واکنش جامعه ادبی آن زمان را برانگیخت. برخلاف حفظ چارچوب اصلی اثر، روش کار او درقالب هیچ یک از اصطلاحات فنی تصحیح انتقادی متون جای نمی گیرد. در پژوهش حاضر، برای درک چرایی و چگونگی روش کار جمالزاده در بازنشر سرگذشت حاجی بابای اصفهانی، به بررسی مقایسه ای و تحلیلی سه اثر پرداخته شده است: دست نویس میرزاحبیب اصفهانی، نسخه چاپ فیلات، و بازنشر جمالزاده. بیست درصد از حجم کتاب شامل دیباچه مولف و پانزده گفتار (پنج گفتار از آغاز، میانه و پایان اثر) انتخاب شده است. طبق نتایج بررسی، تغییرات ایجادشده در متن را در سه دسته می توان گنجاند: 1. کاهش ازطریق حذف یا جایگزینی؛ 2. افزایش و معادل سازی؛ 3. جابه جایی اجزای کلام. بیشترین حجم تغییرات در متن با افزایش و معادل سازی واژه ها، عبارات و جمله ها و جابه جایی اجزای کلام ایجاد شده است و کمترین آن ازطریق حذف و جایگزینی. این تغییرات دو هدف را دنبال می کند: 1. تقویت عناصر داستانی اثر؛ 2. نزدیک کردن داستان به فهم عوام با استفاده از ظرفیت های زبان عامه، در ادامه نهضت ساده نویسی عصر قاجار. بااین حال، جمالزاده ضربات جبران ناپذیری بر بلاغت نثر ترجمه میرزاحبیب وارد کرده است.
کلید واژگان: تصحیح, تغییر سبک, سرگذشت حاجی بابای اصفهانی, میرزاحبیب اصفهانی, جمالزادهIn the republishing of the Adventures of Hajji Baba of Ispahan, Jamalzadeh made changes so that the language, expression, tone and writing style of Mirza Habib Isfahani were altered. His changes in the “fragments of old phrases” and “morphology and syntax of sentences” aroused the reaction of the literary community of that time. While Jamalzadeh retained the main framework of the book, his method does not correspond to any of the technical terms for critical correction of texts. In order to understand the whys and wherefores of his method for republishing the book, the present study compared and analyzed three works: Mirza Habib Isfahani’s manuscript, Phillott’s edition, and Jamalzadeh’s reprint. Twenty percent of the volume of the book was selected for analysis: the author’s preface and fifteen chapters (five chapters from the beginning, middle and end of the work). The results indicate that the changes can be subsumed under three categories: 1. reduction through deletion or replacement; 2. expansion and finding equivalents; 3. transposition of parts of speech. The largest volume of changes in the text were created by expansions and finding equivalents for words, phrases and sentences and transpositions of parts of speech while deletions and replacements were used the least. These changes serve two main purposes 1. strengthening the fictional elements of the book and 2. bringing the story closer to the understanding of the common people based on the capabilities of the popular language, in the continuation of the simple writing movement of the Qajar era. However, Jamalzadeh inflicted irreparable blows on the prose rhetoric of Mirza Habib’s translation.
Keywords: Correction, Alteration of Style, The Adventures of Hajji Baba of Ispahan, Mirza Habib Isfahani, Jamalzadeh
-
از آنجا که گزینه «جستجوی دقیق» غیرفعال است همه کلمات به تنهایی جستجو و سپس با الگوهای استاندارد، رتبهای بر حسب کلمات مورد نظر شما به هر نتیجه اختصاص داده شدهاست.
- نتایج بر اساس میزان ارتباط مرتب شدهاند و انتظار میرود نتایج اولیه به موضوع مورد نظر شما بیشتر نزدیک باشند. تغییر ترتیب نمایش به تاریخ در جستجوی چندکلمه چندان کاربردی نیست!
- جستجوی عادی ابزار سادهای است تا با درج هر کلمه یا عبارت، مرتبط ترین مطلب به شما نمایش دادهشود. اگر هر شرطی برای جستجوی خود در نظر دارید لازم است از جستجوی پیشرفته استفاده کنید. برای نمونه اگر به دنبال نوشتههای نویسنده خاصی هستید، یا میخواهید کلمات فقط در عنوان مطلب جستجو شود یا دوره زمانی خاصی مدنظر شماست حتما از جستجوی پیشرفته استفاده کنید تا نتایج مطلوب را ببینید.
* ممکن است برخی از فیلترهای زیر دربردارنده هیچ نتیجهای نباشند.
-
معتبرحذف فیلتر