-
فصلنامه پژوهش حقوق کیفری، پیاپی 32 (پاییز 1399)، صص 213 -244
در پی تحولات اجتماعی، رویکرد سیاست گذاران کیفری به پیش بینی جرایم برخاسته از نفرت و حمایت از بزه دیدگان آسیب پذیر در قالب سیاست کیفری بزه دیده مدار متمایل است. باوجوداینکه در تدوین سیاست کیفری بزه دیده مدار حمایت از بزه دیدگان آسیب پذیر به ویژه قربانیان جرایم ناشی از نفرت مورد تاکید است اما در برخی نظام های حقوقی ازجمله نظام کیفری ایران قانون گذار صرفا به طور پراکنده به حمایت از بزه دیدگان پرداخته است و نگاه ویژه ای به قربانیان رفتارهای ناشی از نفرت ندارد. پرسش اساسی آن است که با توجه به بسترهای سیاست کیفری بزه دیده مدار حمایت از قربانیان رفتارهای ناشی از نفرت چه جایگاهی در سیاست کیفری دارد. این چالش در قالب بایسته های سیاست کیفری بزه دیده مدار ازجمله قانون گذاری متناسب، بزه دیده محور بودن سازوکارهای حمایتی و مشارکتی بودن رویکردهای بزه دیده محور قابل تبیین است. این نوشتار ضمن تحلیل ابعاد بزه دیدگی قربانیان جرایم تنفرآمیز در گستره بایسته های سیاست کیفری بزه دیده مدار، حمایت از بزه دیدگان جرایم ناشی از نفرت در قالب حمایت کیفری تشدیدی و افتراقی را تایید می کند. در این خصوص ترسیم سازوکارهای حمایت افتراقی از بزه دیدگان جرایم ناشی از نفرت بر پایه نوعی نظام حمایتی مبتنی بر ساختار مشارکتی مورد تاکید است.
کلید واژگان: جرم ناشی از نفرت, سیاست کیفری, بزه دیده, اقلیت, پیش داوریFollowing social developments, the approach of policymakers is to determine hate crimes and to protect vulnerable victims in the form of victim-oriented penal policy. Although victim-oriented penal policy emphasizes the protection of vulnerable victims in the light of the doctrine of hate crimes, in some legal systems, including the Iranian criminal system, the legislature has scattered support for victims and does not pay special attention to the victims of hateful behaviors. Therefore, based on the context of victim-oriented penal policy, what is the place of supporting hate crime victims in penal policy? This challenge can be analyzed in terms of the requirements of criminal policy, including appropriate legislation, victim-oriented support mechanisms, and participatory victim-centered approaches. This paper confirms supporting hate crime victims in the form of aggravated and discriminatory criminal support based on analyzing the dimensions of victimization and requirements of the victim-oriented penal policy. In this regard, the creation of differentiated support mechanisms for victims of hate crimes based on a participatory support system is emphasized.
Keywords: hate crime, Criminal policy, victim, minority, prejudice -
The main question: Have victims and witness the rights in international criminal tribunals? The Rights of victims and witnesses in the international criminal tribunals is attended accompany with this kind of rights in the international and internal aspects. In the primary international criminal tribunals and after World War II, victims and witnesses were considered as missing link of criminal justice. After it and affected of victims movement and restorative justice theory, for the first time in the Statutes of ICTY and ICTR was passed the decisions for the protection of victims and witnesses. Main protection is Observable about three axes: Establishment of victims and witnesses unit, decisions about the Nondisclosure of victims and witnesses Identities, and redress of victims. Yet victims dont have right to Participate in trial and ICTY and ICTR refer the redress to national tribunals. International criminal court(ICC)has developed rules about the protection of victims and witnesses and has considered right of direct Presence in the trial for the victims and their representatives, and also has passed the decision for redress of them. Findings: we conclude that the rights of victims and witnesses in the international criminal tribunals have traversed an evolutionary processKeywords: Rights of victims, witnesses, international criminal tribunals, non, disclosure of the identity, Redress, Compensation to victims, participate in trial
-
بزه دیده از جرم در تعقیب کیفری نقش مهم و اساسی را برعهده دارد. در جرایم قابل گذشت، تعقیب کیفری بدون خواست و اراده وی امکان پذیر نیست و در جرایم غیرقابل گذشت نیز وی می تواند نقش مهم و فعالی را در تعقیب کیفری داشته باشد. در این تحقیق با موضوع «مشارکت بزه دیده در فرایند دادرسی: مبانی، چالش ها و راهکارها» با روش توصیفی و تحلیلی نتایج ذیل حاصل شد. مشارکت بزه دیده در تعقیب کیفری با دو دسته از چالش ها روبه روست. چالش های شخصی که مرتبط با خود بزه دیده است و در این بین ترس بزه دیده، شرم و حیای بزه دیده، ملاحظات خانوادگی و دوستی، عدم آگاهی بزه دیده و ناتوانی بزه دیده از مهم ترین علل عدم مشارکت بزه دیده در شروع تعقیب هستند. چالش های ساختاری که مرتبط با ساختار نظام عدالت کیفری بوده که در این بین عدم ارتباط مناسب بین بزه دیده و مقام تعقیب و واسطه قرار گرفتن ضابطان و کارکنان و دفاتر خدمات قضایی، حاکمیت اقتدار مقام تعقیب، سری بودن و غیرترافعی بودن برخی مراحل دادرسی و اطاله امر تعقیب از مهم ترین چالش های ساختاری هستند. نظام دادرسی کیفری ایران در حوزه چالش های ساختاری سعی در افزایش مشارکت بزه دیده در دادرسی کیفری داشته است، لیکن درخصوص چالش های شخصی مرتبط با بزه دیده، از وضعیت مطلوبی برخوردار نیست. ازبین بردن زمینه های ترس و شرم در بزه دیده، اجازه دادن به بزه دیده در عدم تعقیب، کمک به حفظ هویت و آبروی بزه دیده، حذف واسطه های بین بزه دیده و مقامات دادرسی کیفری و ارتقای دانش حقوقی ضابطان و کارکنان می تواند به مشارکت بیشتر بزه دیده در فرایند دادرسی کیفری منجر شود.کلید واژگان: بزه دیده, تعقیب کیفری, مشارکت, دادستان, دادرسی کیفریThe victim of crime plays an important and essential role in criminal prosecution. In forgivable crimes, criminal prosecution will not be possible without his will and in such crimes, the victim can play an important and active role in criminal prosecution. In the present research, "Participation of the victim in the judicial process: basics, challenges and solutions" the following results were obtained with the descriptive and analytical method. Victim participation faces two types of challenges in criminal prosecution. Personal challenges related to the victim himself and in between, victimized fear, shame of the victim, family and friendship considerations, the victim's lack of awareness and the victim's inability are among the most important reasons for the victim's non-participation in prosecution. Structural challenges related to the structure of the criminal justice system, including the lack of proper communication between the victim and the authorities and mediation of officers and employees and judicial service offices, the authority of the prosecuting authority, secrecy and non-arbitrary nature of some of the proceedings and prolongation of the prosecution are among the most important structural challenges. Iran's criminal justice system in the field of structural challenges has tried to increase the victim's participation in criminal proceedings, but regarding the personal challenges related to the victim, this system doesn’t enjoy a desirable situation. Eliminating the grounds of fear and shame in the victim, allowing the victim not to be pursued, helping to preserve the identity of the victim, the removal of intermediaries between the victim and the criminal justice authorities, and the improvement of the legal knowledge of officers and employees can contribute to most of the victims involved in the criminal proceedings.Keywords: Victim, Criminal Prosecution, Participation, Prosecutor, criminal proceedings
-
این نوشتار درپی آن است تا مدل های توانبخشی در پرتو رویکردی افتراقی نسبت به بزه دیدگان مبتلا به ناتوانی و با تامل بر خصیصه آسیب پذیری آنان را بررسی نماید. مادامی که مدل های توانبخشی از منظر مطالعه ای میان رشته ای و به منظور بازتوانی ناتوانان بزه دیده مورد بازاندیشی قرار نگیرند، بهبود وضعیت این بزه دیدگان آسیب پذیر نه امکان پذیر خواهد بود و نه موفق. بدین سان، نگارنده بر آن است تا از رهگذر ارائه ی قرائتی بزه دیده مدار از مدل های اجتماعی، اقتصادی و پزشکی توان بخشی، آسیب شناسی آنها و با اجتناب از یکسویه نگری، جهت گیری این مدل ها را به سمت ارتقای جایگاه ناتوانان بزه دیده نماید. بی تردید، جلوگیری از به محاق گراییدن جایگاه ناتوانان بزه دیده جز از رهگذر توانمندسازی آنان در پرتو تمهیدات توانبخشی در راستای ترمیم لطمات وارده به ناتوانانی که در پی تجربه بزه دیدگی، متحمل آسیب مضاعفی گردیده اند و چه بسا نیازمند حمایت مضاعفی نیز می باشد، میسر نخواهد بود. از این رو، در این نوشتار کوشش گردیده تا الگویی جدید از تفکر در خصوص مدل های توانبخشی در چارچوبی قانونمند و با تاکید بر حمایت خاص از ناتوانان بزه دیده ترسیم گردد.
کلید واژگان: ناتوانان بزه دیده, توانبخشی اجتماعی, توانبخشی پزشکی, توانبخشی اقتصادی, رویکرد بزه دیده مدار, نظریه برابری فرصت ها, بزه دیدگان آسیب پذیرThe authors in this article try to study models of rehabilitation by means of a differentiated approach regarding the crime victims who have a disability and their vulnerability features. Improving these vulnerable victims’ status will neither be possible nor successful as long as models of rehabilitation are not revised from an interdisciplinary study perspective to rehabilitate the disabled victims. Therefore، the authors attempt to present the social، economic and medical models of rehabilitation in a victim–based method and to pay attention to the disabled victims’ vulnerability and to avoid thinking of these models in just one way. The authors’ aim is to promote the disabled victims’ status. Doubtless، it is impossible to prevent warning the disabled victims’ status except by rehabilitating them through measures of rehabilitation to redress the harms inflicted on victims who tolerated a great lot of injury and need to protect more than other victims. Therefore، the authors attempt to depict a new paradigm of thought regarding models of rehabilitation in a lawful framework and with emphasis on special protection from the disabled victims.Keywords: Disabled victims, social rehabilitation, medical rehabilitation, economic rehabilitation, victim–based approach, equal opportunity theory, vulnerable victims -
تعیین قربانی در حقوق بین الملل کیفری دارای اهمیت زیادی است. این امر در ارتباط تنگاتنگ با جرم و تعیین جبرانی است که باید انجام شود. در معنای ساده قربانی، شخصی اعم از حقیقی و حقوقی است که به خاطر ارتکاب جرایم و جنایات بین المللی متحمل زیان و خسارت شده است. قربانی می تواند مستقیم یا غیرمستقیم باشد؛ در این معنا خانواده و خویشان یک شخص نیز ممکن است به عنوان قربانی شناسایی شوند. متعاقب همین امر، زیان وارده به شخص نیز می تواند دارای انواع مختلفی مثل جسمانی، معنوی، عاطفی، مالی و از این قبیل باشد. جرایم در حقوق بین الملل کیفری معاصر و با توجه به اسناد بین المللی موجود در چارچوب حقوق بشردوستانه بین الملل، جرایم معاهده ای و اساسنامه های دیوان ها و محاکم کیفری بین المللی به طور رسمی دارای دو دسته از قربانیان قلمداد می شوند. دسته اول، اشخاص حقیقی که عمده قربانیان جرایم و جنایات بین المللی را تشکیل می دهند و دسته دوم، نهادها، سازمان ها و به طور خاص اموال فرهنگی هستند. البته، در این میان با توجه به تجارب تاریخی در دو جنگ جهانی و سپس مخاصمات مسلحانه متعدد پس از آن، جامعه بین المللی نیز در سطحی بالاتر همواره به عنوان یک قربانی ضمنی در تمامی جرایم بین المللی قابل توجه است. با این تفسیر به نظر می رسد می توان گفت که در همه جرایم باید زیان وارده به قربانیان جبران شود. به این ترتیب، حتی جرایمی که دارای قربانی نیستند قابل جبران در حق جامعه بین المللی خواهند بود.کلید واژگان: قربانی, حقوق بین الملل کیفری, جنایات بین المللی, جرایم فراملیDefining the concept of victim in international criminal law has a considerable significance in terms of its tight relations with crime and reparation that must be paid to victim. In simple meaning, victim is a person - natural or legal - suffered from perpetration of international crimes. Persons could be victimized both directly and indirectly; in this sense, family and relatives of a direct victim also could be known as victims. Subsequent to this, suffered incurred could be physical, psychological, mental, emotional, financial and etc. According to instruments in humanitarian law and statute of international criminal court and other international criminal tribunal, there are two categories of victims; first, natural persons that they are the main victims of international crimes and second, institutions, organizations and sometimes cultural properties. Of course, international community as history shown also can be introduced as a permanent victim in every international crime. Thus, any kind of damage incurred to any of these victims must be repaired when an international crime committed against them. Generally speaking, it could be said that damages could be repaired even in situations that there is no direct victims because there is always an international community.Keywords: victim, International Crime, Natural Person, Legal Person, International Community
-
در حمایت از بزه دیدگان جرایم تروریستی، اصل بر جبران خسارت های مادی و معنوی قربانیان از طریق نهادهای حقوق داخلی همچون مراجع خاص و بودجه عمومی کشورهاست. اما هنوز تعداد قابل توجهی از کشورها به دلایل گوناگون، مقررات حقوق بین الملل را به صورت کامل وارد حیطه کاربردی سیاست جنایی خود نکرده اند. به همین دلیل حمایت کافی از قربانیان بعمل نمی آید. با جهانی شدن تروریسم، حمایت های موجود از بزه دیدگان جرایم تروریستی نیز لاجرم به سمت جهانی شدن توسعه می یابد. علاوه بر تلاشهای داخلی، در سطوح منطقه ای و بین المللی، کنوانسیون اروپایی پرداخت غرامت به بزه دیدگان جرم های خشونت بار 1983، اعلامیه اصول بنیادین عدالت در مورد بزه دیدگان جرم و قربانیان سوء استفاده از قدرت 1985(قطعنامه شماره 40/34 مجمع عمومی)، اصول و رهنمودهای حق جبران برای بزه دیدگان نقض های فاحش حقوق بشر و حقوق بشر دوستانه 2005، اساسنامه دیوان بین المللی کیفری و برخی دیگر از اسناد بین المللی عمدتا به بیان حمایت مادی و اقتصادی از بزه دیدگان تروریسم، پذیرش حق جبران خسارت بزه دیده و نیز راهکارهای جبران پرداخته اند. علاوه بر حمایت مادی که در اسناد فوق مورد اشاره قرار گرفته، حمایت های بین المللی همچون حمایت کیفری، پزشکی و روان پزشکی، پلیسی و امنیتی، قضایی و فرهنگی از بزه دیدگان تروریسم شکل گرفته است. با این حال، نیاز به حمایتهای موثر و بیشتر ضروری می نماید.کلید واژگان: حقوق بین الملل, جهانی شدن, تروریسم, روش های حمایت از بزه دید گانIn protection of victims of terrorism, the rule is to compensate the material and moral damages of the victims through the mechanisms provided for in the national legal systems including by the specific private institutions and State funds. Globalization of the phenomenon of terrorism is leading to globalization of the norms and mechanisms for protection of the victims. There are now a number of regional and international documents protecting victims in general and victims of the acts of terrorism in particular. For example, the 1983 European Convention on the Compensation of Victims of Violent Crimes, the 1985 GA Declaration of Basic Principles of Justice for Victims of Crime and Abuse of Power, the 2005 Basic Principles and Guidelines on the Right to a Remedy and Reparation for Victims of Gross Violations of International Human Rights Law and Serious Violations of International Humanitarian Law and the Statute of the International Criminal Court are of importance. They recognize the rights of the victims of terrorism to restitution, material and economic compensation, criminal protection, medical, psychological and psychiatric aids, police and security assistance and legal and cultural protections. However, more effective protective measures are required.Keywords: International Law, Globalization, Terrorism, Protection of Victims, National Law
-
مجله حقوقی دادگستری، پیاپی 93 (بهار 1395)، صص 217 -242با آنکه جرم انگاری اغلب به لحاظ رعایت مصالح بزه دیدگان صورت می گیرد، عدم مراعات برخی کیفیات در جرم انگاری ممکن است در عمل به زیان بزه دیده باشد. این مقاله توضیح می دهد که مصالح بزه دیده باید در مرحله جرم انگاری مورد توجه قرارگیرد و پس از عبور جرم انگاری از صافی مصالح بزه دیده در مقام تعیین چند و چون جرم انگاری نیز انواع مصالح بزه دیده مورد توجه قرار گیرد. مصالح بزه دیده در مواردی ایجاب می نماید که سرنوشت دعوای کیفری به لحاظ شروع تعقیب و یا گذشت به دست خود بزه دیده باشد تا او با ملاحظه مصلحت خود در این باره تصمیم بگیرد. کیفیات جرم انگاری همچنین باید با توجه به صیانت از حریم خصوصی بزه دیده و حفظ اسرار او باشد. مصالح و حریم خصوصی دسته های گوناگون بزه دیدگان مانند کودکان و ناتوانایان ذهنی به لحاظ نوع حمایتی که باید از آنها به عمل بیاید یکسان نیست. این نوشتار با اشاره به پاره ای از این تفاوت ها توضیح می دهد که مصالح گروه های مختلف بزه دیدگان را باید به طور خاص مورد توجه قرار داد. همچنین با اشاره به برخی کاستی های نظری درباره نظام قانونی ایران، پیشنهادهایی برای بهبود وضعیت موجود ارائه شده است.کلید واژگان: جرم انگاری, کیفیات جرم انگاری, مصالح بزه دیده, جرایم قابل گذشتIn many cases the main aim of criminalization is to protect the interests of the victims. Ignoring some qualifications in criminalization, however, may result in harm to the victims. This article argues that every single case of criminalization should pass through the filter of the victims interest and expediency. Moreover, in the qualifications of criminalization the victims interest should be observed. The victims best interest in some cases requires that the lodging of a complaint and its remission to be the victims decision and in his/her hand. The qualification of criminalization should also protect the privacy of the victim and his/her confidentiality. The benefits of different kinds of victims, like children and the mentally ills, are not necessarily identical and therefore they may need different types of protection. Refereeing to some kinds of these differences and diversities, the article suggests that the benefits of different classes of victims should be observed in detail and precisely. The article also mentions some defects of the Iranian criminal law system along with some suggestions for improvement of the situation.Keywords: Criminalization_Qualification of Criminalization_Benefits of the Victim_Crimes Indictable upon a Complaint
-
در حقوق داخلی به آسیب هایی که جرم قتل عمدی به خانواده بزه دیده وارد می آورد،توجه خاصی نشده است و بزهکار یا جامعه تعهدی نسبت به بازماندگان مقتول ندارند. این در حالی است که از دست دادن عضوی از خانواده اعضای دیگر را با بحران های گوناگون مواجه کرده و زمینه بروز مشکلات متعدد را در خانواده و جامعه فراهم می نماید به ویژه اگر عضو از دست رفته سرپرست خانواده باشد. در این مقاله نتیجه گیری می شود که جرم قتل عمدی علاوه بر بزه دیده مستقیم ، دارای بزه دیده غیر مستقیم(مانند اولیاء دم و افراد تحت تکفل مقتول) نیز می باشد که در گام اول باید توسط اجتماع به رسمیت شناخته شوند و در گام بعدی مورد حمایت های لازم از سوی قانونگذار و جامعه حقوقی قرار گیرند.در این راستا با بررسی حقوق داخلی مشخص می شود که تعریف بزه دیده شامل بستگان و افراد تحت تکفل مقتول می باشد و براساس مبانی مختلف از جمله قانونی،شرعی و منطقی باید از آنها هم حمایت نمود در اسناد بین المللی مختلف نیز صراحتا از عنوان بزه دیده بر بازماندگان مقتول استفاده شده و کشورهای عضو ملزم به حمایت از این گروه از بزه دیدگان شده اند.
کلید واژگان: بزه دیده مستقیم, بزه دیده غیرمستقیم, بزه دیده ثانویه, بزه دیده پنهان, قتل عمدیIn the domestic law, the damage to the murdered family as a result to the deliberate killing of the murdered family has not paid special attention and the offender or community has no obligation to survive the victim’s survivors. However, the loss of a member of the family faces other members of the pupulation with various crises and provides a source for many deviations and problems in the family and society, especially if the lost member is a family leader. In this article concluded that the crime of internation murder in addition to the direct victim (victim) has an indirect victim ( such as a parent and victimized) in the first step and in the next step, be supported by the legislator and the community. In this way , it is clear from the examination of domestic law that the definition of victim includes relatives and victims of the victim and on the basis of various legal, religious and rational principles, it should be supported in various international documents as well. Victim survivors have been used and member states have been required to support this group of victims.
Keywords: diret victim, indirect victim, second victim, hidden victim, deliberate murder -
Governments face important challenges in providing services and assistance to international victims. Although growth in tourism and international communications could be an indication of economic, social and cultural development of countries, but it would lead to extreme consequences particularly increase in crime and victimization. Countries which are targets of migration, tourism and even terrorist activities face victims who are not their nationals. It entails problems and negative aftermaths for both governments and victims. Indeed, such victims not only suffered direct and indirect victimization impacts but also they have to overcome with other problems including not accountability of host national authorities, deprivation of their family members’ protection and so on.The article focuses on the importance of assistance to international victims including certain child victims, tourist victims and victims of terrorism, and explores problems which they face to utilize the services.
-
هدف سیاست جنایی مشارکتی واکنشی یا ثانویه، دخالت دادن مردم و نهادهای غیردولتی در فرایند کیفری، پس از وقوع جرم است. بزه دیدهشناسی ثانویه ضمن مطالعه جایگاه بزه دیده در فرایند کیفری، او را شایسته حمایت انگاشته و حمایت از او را، درگرو رفتار منصفانه جهت دسترسی به عدالت میداند. حساسیت موضوع حمایت از بزه دیده و ارتباط تنگاتنگ آن با فرایند کیفری، ضرورت توجه به نقش و جایگاه بزه دیده در این فرایند و تحقق سیاست حمایت از بزه دیده را نمایان میسازد. چرا که ارتکاب جرم و رخداد بزه دیدگی در واقع منجر به مراجعه بزه دیده به دستگاه عدالت کیفری می شود و بدینسان، بزه دیده بهعنوان دیگر کنشگر اصلی پدیده مجرمانه وارد فرایند کیفری میگردد. از این رو این پرسش اساسی مطرح میگردد که توجه به نقش و جایگاه بزه دیده تاثیراتی بر حقوق بزه دیدگی ثانویه در نظام کیفری ایران داشته است. در پاسخ فرضیه پژوهش بر این موضوع تاکید داشته است که توجه به نقش و جایگاه بزه دیده میتواند موجبات پیشگیری از بزه دیدگی ثانوی قربانیان جرم را فراهم سازد. در ایران به دلیل تقسیمبندی جرایم به قابل گذشت و غیر قابل گذشت، بسترهای مناسبتری برای دخالت بزه دیده در تعیین و نحوه اجرای مجازات مشاهده میشود. هر چند مشارکت بزه دیدگان در تعیین و نحوه اجرای مجازات در مواردی مثل قصاص، ممکن است منجر به تشفی خاطر آنان شود.
کلید واژگان: بزه دیدهشناسی ثانویه, نظام کیفری ایران, بزه دیده, عدالت کیفری, مشارکت مدنیThe purpose of each term is to identify the people and institutions of both parties, regardless of their type. The victim's knowledge that the victim was in the hospital, took him / her and gave him / her time to walk in the distance. When the victim dies, the victim is treated every time he or she visits the victim, and indeed, the victim enters the hospital at any time. Hence, the fundamental question is whether there is any evidence that he has ever committed a crime in the Iranian penal system. In fact, it is said that any event that gives attention to energy and energy will provide a warming effect on the body. In Iran, due to the fact that they are still alive and well, there are clear grounds for the victim to interfere in the affairs of the country. Each time the victims were in and out of the airwaves, the firefighters were them.
Keywords: Secondary victimology, Iranian penal system, victim, criminal justice, civil participation
-
از آنجا که گزینه «جستجوی دقیق» غیرفعال است همه کلمات به تنهایی جستجو و سپس با الگوهای استاندارد، رتبه‌ای بر حسب کلمات مورد نظر شما به هر نتیجه اختصاص داده شده‌است.
- نتایج بر اساس میزان ارتباط مرتب شده‌اند و انتظار می‌رود نتایج اولیه به موضوع مورد نظر شما بیشتر نزدیک باشند. تغییر ترتیب نمایش به تاریخ در جستجوی چندکلمه چندان کاربردی نیست!
- جستجوی عادی ابزار ساده‌ای است تا با درج هر کلمه یا عبارت، مرتبط ترین مطلب به شما نمایش داده‌شود. اگر هر شرطی برای جستجوی خود در نظر دارید لازم است از جستجوی پیشرفته استفاده کنید. برای نمونه اگر به دنبال نوشته‌های نویسنده خاصی هستید، یا می‌خواهید کلمات فقط در عنوان مطلب جستجو شود یا دوره زمانی خاصی مدنظر شماست حتما از جستجوی پیشرفته استفاده کنید تا نتایج مطلوب را ببینید.
- 3650
- 55
-
علمی3705
- 3688
- 17
نتایج را در یکی از موضوعات زیر محدود کنید.
©2000-2025 magiran.com All Rights Reserved.