فهرست مطالب
نشریه علوم و تکنولوژی محیط زیست
سال بیست و یکم شماره 6 (پیاپی 85، شهریور 1398)
- تاریخ انتشار: 1398/06/01
- تعداد عناوین: 18
-
-
صفحات 1-15زمینه و هدف
در ارزیابی محیط زیستی از روش های مختلفی از جمله روش های ماتریسی شامل لئوپولد، مور، آیکولد مرسوم، آیکولد اصلاح شده و غیره استفاده می شود. از آنجایی که نتایج روش های آیکولد مرسوم و اصلاح شده عمدتا کیفی بوده و تصمیم گیری برای اجرا یا عدم اجرای طرح با این روش مشکل خواهد بود، لذا هدف از انجام این پژوهش، ضمن بررسی و مقایسه ی نتایج حاصل از ارزیابی اثرات محیط زیستی با استفاده از ماتریس های آیکولد و آیکولد اصلاح شده، ارایه ی استراتژی نرمال سازی نتایج ارزیابی آیکولد اصلاح شده جهت قیاس با مبانی تصمیم گیری روش لئوپولد ایرانی است.
روش بررسیبدین منظور، از ارزیابی محیط زیستی در محیط فیزیکی و فقط در مرحله ی ساخت سد خاکی پیغام چای کلیبر به عنوان مطالعه ی موردی استفاده گردید. بررسی اولیه ی دو روش آیکولد مرسوم و اصلاح شده نشان داد که هر چند تعداد اثرات در دو روش به تفکیک مثبت و منفی یکسان است (96+ و 235-)، اما ارزش اثرات دو روش کاملا با یکدیگر متفاوت بوده است.
یافته هاارزش اثرات مثبت به تفکیک دو روش آیکولد مرسوم و اصلاح شده به ترتیب برابر با 156+ و 2/260+ و ارزش اثرات منفی به همین ترتیب بالغ بر 341- و 8/392- بوده است. این مقادیر حاکی از افزایش ارزش اثرات مثبت و منفی به ترتیب بالغ بر 8/66 و 2/15 درصد در روش آیکولد اصلاح شده نسبت به آیکولد مرسوم است. نرمال سازی نتایج روش آیکولد اصلاح شده حاکی است که ارزش نهایی اثرات محیط فیزیکی مورد نظر به تفکیک مثبت و منفی جهت مقایسه با مبانی تصمیم گیری روش لئوپولد ایرانی، بالغ بر 83/0+ و 08/1- بوده است و در این حالت، اجرای پروژه و البته فقط برای محیط فیزیکی با انجام طرح های اصلاحی بلامانع است.
بحث و نتیجه گیریبا استراتژی ارایه شده در این تحقیق (نرمال سازی نتایج روش آیکولد اصلاح شده)، می توان از روش آیکولد اصلاح شده به تنهایی و به نحو موثری استفاده نمود و در این صورت نیازی به استفاده از دو روش هم زمان(روش های تلفیقی)برای ارزیابی نخواهد بود.
کلیدواژگان: ارزیابی اثرات محیط زیستی، سد خاکی پیغام چای کلیبر، ماتریس آیکولد، ماتریس آیکولد اصلاح شده، نرمال سازی نتایج ارزیابی -
صفحات 16-32زمینه و هدفآلودگی صوتی ناشی از تردد وسایل نقلیه از جمله مشکلات مهمی است که در مناطق شهری با گسترش راه ها به وجود آمده است. به دلیل افزایش هزینه های ساخت و نصب دیوارهای صوتی به منظور مقابله با آلودگی صوتی، باید برای مقابله با این مشکل به دنبال روش هایی بود که هزینه های اضافه علاوه بر هزینه های اجرایی راه نداشته باشد. بهبود بافت روسازی یکی از روش های بسیار موثر در کاهش صدای تایر و روسازی و کاهش صدای بازتابی از سطح آسفالت است.روش بررسیبرای ارزیابی مقاومت لغزشی آسفالت از آزمایش پاندول انگلیسی مطابق با استاندارد ASTM E303-74 در شرایط مرطوب بر روی نقاط مختلف آسفالت انجام گردید. از این دستگاه برای بررسی بافت ریز روسازی استفاده می شود.یافته هاعدد اصطکاک روسازی با ضریب منفی1469/0 نسبت عکس با میزان تراز صدا دارد، یعنی با افزایش عدد اصطکاک روسازی میزان تراز صدای ایجاد شده کاهش می یابد. از طرفی عمق بافت روسازی که به صورت اندازه ی مصالح روسازی تعیین شده است با ضریب2810/0، نسبت مستقیم با میزان آلودگی صدای ایجاد شده دارد و هر اندازه از مصالح ریز دانه تری استفاده شود، سبب افزایش میزان تراز صدا خواهد شد.بحث و نتیجه گیریبا توجه به نتایج ضرایب برآورد شده از معادله، می توان به این نتیجه دست یافت که تهیه روسازی هایی با عدد اصطکاک بالا می تواند میزان آلودگی صدای منتشرشده در اثر حرکت وسایل نقلیه را به خصوص در نواحی شهری و مناطق حساس کاهش دهد. بنابراین توصیه می شود در نواحی حساس صوتی، در فرآیند تهیه روسازی ها، ترتیبی اتخاذ شود که علاوه بر حفظ مقاومت مناسب روسازی، از مصالح درشت دانه تری استفاده شود. بدین منظور در این مقاله به بررسی بافت روسازی در میزان صدای ایجاد شده ناشی از اثر متقابل تایر و روسازی پرداخته شده است.کلیدواژگان: بافت، روسازی، آلودگی صوتی، تایر، وسایل نقلیه
-
صفحات 33-44زمینه و هدفخشک سالی یک بلای طبیعی و قابل تکرار بوده که کلیه اقلیم ها را تحت تاثیر قرار می دهد. شرایط اقلیمی خشک و بارندگی ناچیز دشت سیستان سبب گردیده تا عمده منابع آبی آن به صورت جریان سطحی از خارج از مرزهای جغرافیایی کشور تامین شود. در این پژوهش ارتباط خشک سالی هواشناسی و هیدرولوژی در دشت سیستان بررسی گردید.روش بررسیابتدا خشک سالی هواشناسی و هیدرولوژی با استفاده از میانگین متحرک و شاخص های SPI و SDI بررسی، سپس ارتباط بین دو شاخص در یک دوره 45 ساله ارزیابی گردید.یافته هانتایج پژوهش نشان می دهد که در کل دوره مطالعاتی شاخص های خشک سالی هواشناسی و هیدرولوژی با یکدیگر تطابق ندارند، لیکن در دوره خشک سالی رابطه آن ها در سطح 95% معنی دار است. همچنین مشاهده گردید یک دوره خشک سالی از سال 1378 شروع شده و تا سال 1391 ادامه داشته است.بحث و نتیجه گیریبراساس نتایج این تحقیق، وضعیت خشک سالی دشت سیستان را خشک سالی هیدرولوژی به دلیل حجم کم بارش و ضریب تغییرات بالای آن و نقش حیاتی جریان های سطحی در تامین منابع آب دشت، نسبت به خشک سالی هواشناسی بهتر نشان می دهد.کلیدواژگان: خشک سالی هواشناسی، خشک سالی هیدرولوژی، شاخص میانگین متحرک، دشت سیستان
-
صفحات 46-61زمینه و هدفپساب حاصل از صنایع فولاد به عنوان یکی از منابع آلاینده فلزات سنگین نقش به سزایی در آلوده سازی محیط ایفا می نماید. لذا تصفیه بهینه و حذف این آلاینده ها جهت حفظ محیط زیست و رسیدن به استانداردهای تخلیه بسیار اهمیت دارد. در مجتمع فولاد مبارکه طی فرآیند تولید ورق های فولادی گالوانیزه و قلع اندود، پسابی تولید می شود که حاوی غلظت های بالایی از فلزات آهن و کروم می باشد. در این تحقیق به ارزیابی کارآیی فرآیند انعقاد و لخته سازی در حذف این فلزات از پساب تصفیه خانه شیمیایی مجتمع فولاد مبارکه پرداخته می شود.روش بررسیجهت طراحی آزمایش ها از روش طراحی مرکب مرکزی که متداول ترین نوع طراحی در روش رویه پاسخ است، استفاده می شود. متغیرهای مورد بررسی در این تحقیق چهار عامل pH، کدورت ورودی، غلظت منعقدکننده و غلظت کمک منعقدکننده می باشد که هر یک در پنج سطح مورد مطالعه قرار گرفته است. برای هر یک از فلزات مورد بررسی یک مدل رگرسیونی درصد حذف بر حسب عوامل موثر به دست آمده است.یافته هانتایج مرحله مدل سازی نشان می دهد pH تاثیرگذارترین عامل بر غلظت آهن خروجی و کدورت ورودی تاثیرگذارترین عامل بر درصد حذف کروم بوده است. نتایج مرحله ی بهینه سازی نشان می دهد غلظت بهینه منعقدکننده مورد استفاده (کلرور فریک) 397 میلی گرم بر لیتر، غلظت کمک منعقدکننده (پلی الکترولایت) 06/0 میلی گرم بر لیتر، pH بهینه 25/10 و کدورت ورودی بهینه 103 NTU می باشدبحث و نتیجه گیریرویه پاسخ روش موثری در طراحی آزمایش ها است که با ساخت مدل رگرسیونی مرتبه دوم از فرآیند انعقاد ولخته سازی، امکان پیش بینی شرایط مختلف بهره برداری و تاثیر هم زمان عوامل بر پاسخ فراهم می شود.کلیدواژگان: انعقاد و لخته سازی، فلزات سنگین، روش رویه پاسخ، طراحی مرکب مرکزی، بهینه سازی
-
صفحات 61-66زمینه و هدف
از چالش های اساسی در زمینه محیط زیست، افزایش تدریجی غلظت فلزات سنگین در خاک می باشد. در این پژوهش، توانایی گونه چنار برای جذب فلز سنگین جیوه مورد بررسی قرار گرفت.
روش بررسینهال های دو ساله گونه چنار از نهالستان تهیه شد، غلظت های صفر و صد میلی گرم در لیتر محلول کلرید جیوه پس از محاسبه به خاک گل دان های نهال ها اضافه شد و پس از گذشت یک دوره شش ماهه از رشد نهال ها اندام هوایی و ریشه جدا شد سپس میزان غلظت فلزجیوه در نمونه ها تعیین شدو داده ها موردبررسی قرار گرفت.
یافته هانتایج حاصل از آنالیز داده ها نشان داد که بیشترین مقدار انباشت جیوه در اندام هوایی ،95 /64 میلی گرم در کیلوگرم در ریشه 94/117 میلی گرم در کیلوگرم و در خاک33/21 میلی گرم در کیلوگرم تعیین گردید، و مقدار کلروفیل کل و قند به ترتیب مقدار 66/4 میلی گرم بر گرم و 552/0 میلی گرم بر گرم می باشد.
بحث و نتیجه گیریبر اساس نتایج حاصل شده از این پژوهش گونه درختی چنار نسبتا مناسب جهت پالایش خاک های آلوده به فلز جیوه می باشد.
کلیدواژگان: چنار، جیوه، فلزات سنگین، گیاه پالایی -
صفحات 67-80زمینه و هدف
تخلیه فاضلاب های رنگی حاصل از عملکرد صنایع رنگ رزی به آب های پذیرنده، به دلیل پایداری در محیط زیست، سمی بوده و موجب آسیب به محیط زیست می شود. حذف رنگ از فاضلاب های رنگی با روش های متداول تصفیه فاضلاب مشکل می باشد. بنابراین، فرایند اکسیداسیون پیشرفته روشی موثر برای حذف این دسته از آلاینده های آلی می باشد.
روش بررسیدر این مطالعه از نقره دوپ شده با تیتانیوم دی اکسید بر پایه زئولیت Fe-ZSM-5 برای تجزیه فوتوکاتالیکی رنگ راکتیو 195 از محلول آبی با استفاده از نور UV (فرابنفش) استفاده شد که در این راستا اثر نسبت های مختلف تیتانیوم دی اکسید به Fe-ZSM-5، غلظت رنگ، غلظت فوتوکاتالیست و pH در دمای محیط مورد بررسی قرار گرفت.
یافته هاآنالیز EDXبا تجزیه و تحلیل عنصری نیمه کمی از سطح نشان داد که Ti و نقره با موفقیت روی سطح زئولیت Fe-ZSM-5قرار گرفتند. در تصاویر SEM اندازه، جهت و مورفولوژی فوتوکاتالیست سنتزی مورد بررسی قرار گرفت. که ذرات TiO2 و نقره سنتز شده دارای شکل و اندازه یکنواخت بوده ودارای ابعاد کم تر از 50 نانومتر می باشند. آنالیز EDX درصد وزنی عناصر تشکیل دهنده فوتوکاتالیست سنتزی را 98/19، 48/5، 95/56 و 65/15به ترتیب برای سیلیس، آهن، تیتانیوم و نقره تعیین نمود و آنالیزXRD نیز حضور فاز Fe-ZSM-5، آناتاز TiO2 و نانوذرات نقره را در فوتوکاتالیست سنتز شده تایید نمود.
بحث و نتیجه گیرینتایج نشان داد که کارایی حذف فوتوکاتالیتیکی فوتوکاتالیست نقره دوپ شده با دی اکسید تیتانیوم بر پایه زئولیت Fe-ZSM-5 به طور معنی داری تحت تاثیر pH می باشد. کارایی حذف با افزایش pH کاهش یافت. بهترین کارایی فوتوکاتالیستFe-ZSM-5@TiO2_Ag در حذف رنگ راکتیو 195 (100%) در pH برابر 3، غلظت فوتوکاتالیست 300 میلی گرم بر لیتر، غلظت رنگ برابر 50 میلی گرم بر لیتر در مدت زمان 75 دقیقه و نسبت Ag-TiO2برابر یک به دست آمد. همچنین حداقل کارایی حذف رنگ برابر 32% در pH برابر 9 تحت شرایط بهینه بود. قابلیت استفاده مجدد از فوتوکاتالیست بعد از هفت دور استفاده مکرر از آن معنی دار بود.
کلیدواژگان: زئولیت Fe-ZSM-5، TiO2، رنگ راکتیو 195، فوتوکاتالیست نقره دوپ شده -
صفحات 81-97زمینه و هدفسه عامل کربنات، ظرفیت تبادل کاتیونی و سطح ویژه نقش قابل توجه ای در نگهداری آلاینده های فلز سنگین توسط خاک ایجاد می کنند. از سوی دیگر میزان و نقش هرکدام از این سه عامل در قابلیت نگهداری آلاینده فلز سنگین به وضوح مشخص نیست. بر این اساس، هدف این تحقیق مطالعه آزمایشگاهی نقش هر کدام از عوامل فوق در قابلیت خاک به نگهداری آلاینده های فلز سنگین برای استفاده در پروژه های ژئوتکنیک زیست محیطی است. در این مقاله با استفاده از نمونه های رسی بنتونیت (با حضور 8% کربنات طبیعی، سطح ویژه قابل توجه و ظرفیت تبادل کاتیونی زیاد)، کائولینیت (با حضور 4% کربنات طبیعی، سطح ویژه کوچک و ظرفیت تبادل کاتیونی کم)، نانو رس صنعتی کلوزایتNa+ (عدم حضور کربنات، سطح ویژه بزرگ و ظرفیت تبادل کاتیونی قابل توجه)، نانو رس صنعتی کلوزایتB30 (عدم حضور کربنات، سطح ویژه بسیار بزرگ و ظرفیت تبادل کاتیونی کم)، و نمونه نانو رس آزمایشگاهی اس-ال-بی (SLB) (عدم حضور کربنات، سطح ویژه بزرگ و ظرفیت تبادل کاتیونی قابل توجه)، بررسی سه عامل تاثیر گذار فوق بر قابلیت خاک های رسی در نگهداری آلاینده فلز سنگین مورد ارزیابی آزمایشگاهی قرار گرفته است.روش بررسیدر این پژوهش با انجام یک سری آزمایش های ژئوتکنیک زیست محیطی، فرایند اندرکنش نمونه های رسی کائولینیت و بنتونیت و نانورس های صنعتی کلوزایتNa+ و کلوزایتB30 و نانو رس آزمایشگاهی با نام اختصار اس-ال-بی (SLB) با آلاینده های فلز سنگین سرب و مس مورد مطالعه، تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی قرار گرفته است.بحث و نتیجه گیریبررسی ظرفیت بافرینگ، پراش اشعه ایکس و میزان نگهداری فلزات سنگین سرب و مس به وسیله نانوذرات اصلاح شده نشان می دهد که در مقایسه ظرفیت تبادل کاتیونی، سطح ویژه و کربنات، بخش قابل توجهی از ظرفیت بافرینگ خاک ناشی از حضور کربنات است. بر اساس نتایج پژوهش حاضر مشخص شد که ترتیب تاثیر عوامل حضور کربنات، ظرفیت تبادل کاتیونی و سطح ویژه در قابلیت نگهداری آلودگی خاک را می توان به شرح ذیل نتیجه گیری نمود: کربنات > ظرفیت تبادل کاتیونی > سطح مخصوصکلیدواژگان: کربنات، ظرفیت تبادل کاتیونی، سطح ویژه، نانو رس ها، بنتونیت، آلاینده فلز سنگین، پراش اشعه ایکس
-
صفحات 99-112زمینه و هدف
با افزایش فعالیت های انسانی، شدت فشارهای وارده بر منابع آب زیرزمینی افزایش یافته است. از آن جا سفره های زیرزمینی تامین کننده بخش اعظم مصارف آب شرب می باشند، ارزیابی صحیح این منابع ضروری توجه است. با توجه به عدم دقت بازه های استاندارد کیفی، ارایه روشی که منجر به نتایج قابل اطمینان گردد، می تواند با ارزش باشد. لذا در این مطالعه دو رویکرد مقدار آنتروپی وزن مشترک (EWOV)[1] و تحلیل مجموعه های جفت شده (SPA)[2] جهت ارزیابی کیفی آبخوان با استفاده از مفاهیم فازی و تئوری آنتروپی پیشنهاد گردید.
روش بررسیجهت ارزیابی کیفی سفره آب زیرزمینی بر مبنای دو رویکرد پیشنهادی بدین صورت عمل گردید که در روش EWOV برمبنای بازه بندی کیفی قطعی و فاصله اقلیدسی هر پارامتر از مقدار استاندارد خود، رتبه کیفی نمونه ها تعیین می شود. در روش SPA براساس بازه های فازی هر پارامتر، نمونه ها مورد ارزیابی قرار می گیرند. جهت بررسی کارایی این دو رویکرد، از 21 نمونه کیفی مرتبط با دشت سرایان استفاده گردید.
یافته هابا اجرای دو رویکرد پیشنهادی و استخراج نتایج رده بندی کیفی نمونه ها می توان دریافت که در دوره، تر با استفاده از روش EWOV، 42 درصد نمونه در رده متوسط قرار گرفته اند. با اعمال عدم قطعیت در رده های کیفی، این میزان درصد از نمونه های پایش شده دارای رده کیفی قابل قبول می باشند. بررسی رده کیفی نمونه ها با توجه به موقعیت مکانی آن ها در سطح دشت حاکی از هماهنگی نتایج روش SPA با شرایط طبیعی حاکم بر آبخوان می باشد. نتایج روش SPA نشان می دهد که بخش های شمال غربی، شمال و میانه دشت از کیفیت خوب و قابل قبولی جهت مصرف شرب برخوردار بوده و 42 و 74 درصد نمونه ها به ترتیب در فصول تر و خشک در رده کیفی قابل قبول و قابل قبول تا متوسط جهت مصرف شرب قرار دارند.
بحث و نتیجه گیریمقایسه نتایج دو روش SPA و EWOV نشان دهنده دقت مناسب درجه کیفی ارایه شده توسط روش SPA و منطبق بودن آن با خصوصیات هیدروژئولوژیکی آبخوان (همانند نمونه های شماره 15P و 11P) بوده و به عنوان روش برتر در ارزیابی کیفی منابع آب زیرزمینی توصیه می شود.
کلیدواژگان: ارزیابی کیفی، آب زیرزمینی، آنتروپی وزنی، مجموعه های جفت شده، دشت سرایان -
صفحات 113-121زمینه و هدفسد شن و ماسه سیمانته شده ذوزنقه ای)سد CSG ذوزنقه ای(نوع جدیدی از سدها می باشد که با توجه به ویژگی های آن در دهه اخیر از لحاظ محیط زیستی مورد توجه قرار گرفته است. این نوع از سدها به دلیل نحوه انتخاب مصالح در ساخت سد نسبت به سدهای بتنی وزنی آثار تخریبی محیط زیستی کم تری دارند. با عنایت به عمل کرد مثبت این نوع از سدها در مقوله محیط زیستی ضروری است عمل کرد سازه ای آن ها نیز مورد بررسی قرار گیرند.روش بررسیبه دلیل کمبود مطالعات دینامیکی در زمینه سد CSG، این تحقیق به آنالیز سد CSG ذوزنقه ای به روش المان محدود و توسط نرم افزار آباکوس پرداخته است.یافته هابرای به دست آوردن خرابی های ناشی از زلزله، منحنی های شکنندگی بر پایه شاخص خرابی رسم شده است که عبارتند از طول ترک ایجاد شده در پایه سد و مساحت المان های ترک خورده در سد.بحث و نتیجه گیرینتایج نشان داد سدهای CSG علی رغم این که از مصالح ضعیف تر که در راستای دست خوردگی کم تر محیط زیست می باشد، در مقایسه با سدهای بتنی ساخته شده اند، مقاومت خوبی از خود نشان داده و حتی در بعضی موارد عمل کرد بهتری از سدهای بتنی وزنی از خود نشان می دهند.کلیدواژگان: محیط زیست، ارزیابی لرزه ای، سدCSG، مقاومت سد
-
صفحات 123-138زمینه و هدف
استفاده از آب در تمام صنایع امری رایج بوده و بدون وجود این ماده حیاتی انجام فعالیتهای صنعتی غیر ممکن خواهد بود. از بین تمامی صنایع، صنایع پالایشگاهی جزو صنایع پر مصرف آب محسوب میشوند. حال با توجه به خشکسالیهای اخیر، پژوهش حاضر قصد دارد تا ایدهآلترین منبع مصرف آب پالایشگاه گاز پارسیان را شناسایی کند.
روش بررسیرویکرد حاکم بر این مطالعه کمی و از نظر هدف در رده تحقیقات کاربردی قرار میگیرد. صاحبنظران و کارشناسان سازمانهای مختلف استان فارس به عنوان پاسخگویان مطالعه حاضر انتخاب شدند. دادهها با استفاده از نرم افزار تحلیل سلسله مراتبی Expert Choice و تکنیکAHP تجزیه و تحلیل شدند.
یافته هانتایج نشان داد که در بین معیارهای سرمایه اجتماعی به ترتیب معیارهای انسجام اجتماعی، اعتماد، مسوولیت پذیری و مشارکت اولویتهای اول تا چهارم را به خود اختصاص دادند. همچنین مناسبترین گزینه در اولویت اول مدیریت مصرف آب ارزیابی شد.
بحث و نتیجه گیریهدف از مدیریت جامع منابع آب، ایجاد سیستمی است که ضمن ارتباط دادن متقابل مدیریت منابع آب با محیط زیست و توسعه اجتماعی و اقتصادی، از انعکاس و بازخورد آنها بهرهمند گردیده و در نهایت با مشارکت بخشهای مختلف، تصمیمگیریهای تخصیص و توسعه منابع آب صورت گیرد. لذا سیاست گذاری و برنامه ریزی مدیریت منابع آب بایستی با توجه به شناخت از ارتباطات متقابل آب و توسعه، امکانات و ابزارهای مدیریتی، امکانات فنی و مالی و محدودیتهای نظام اجتماعی و سیاسی جامعه شکل گرفته و تعریف شود که مطالعه ی حاضر میتواند آغازگر این مسیر باشد.
کلیدواژگان: منبع آب، AHP، پالایشگاه گاز پارسیان، شیراز -
صفحات 139-153زمینه و هدف
توسعه شگرف علم و فناوری در دنیای امروز موجبات رفاه و آسایش در زندگی امروز را فراهم آورده است. اما همین توسعه یافتگی با ایجاد آلودگی در محیط زیست باعث بروز مشکلات عدیده ای برای انسان و سایر موجودات زنده شده است. فلزات سنگین به دلیل غیر قابل تجزیه بودن و اثرات فیزیولوژیکی آنها بر موجودات زنده و انسان حتی در غلظت های کم حائز اهمیت شناخته شده اند، که از جمله این عناصر می توان به سرب، روی، مس، کبالت، کروم و کادمیوم اشاره کرد که توسط فعالیت های صنعتی به خاک اضافه می شوند.
روش بررسیدر این مطالعه سعی شده با استفاده از روش های دقیق ژئوشیمی زیست محیطی، روش های آماری و نیز زمین آمار، پراکنش فلزات سنگین و سمی در خاک مورد بررسی، تجزیه و تحلیل قرار گیرد. نیروگاه حرارتی شازند با قرارگیری در جوار شهرهای اراک، مهاجران و شازند و نیز قرارگیری صنایع پالایشگاهی و پتروشیمی در جوار آن از اهمیت ویژه ای در ایجاد آلودگی در این مناطق برخوردار است.
یافته هااین بررسی نشان داد از بین عناصرPb، Zn، Cr، Cd، Co و Cu ، خاک های منطقه تنها از نظر Cdآلودگی نشان می دهند.
نتیجه گیریاز آنجا که Cd در مازوت ایران (مورد مصرف در نیرو گاه ها)به طور طبیعی بالاست، بخشی از این آلودگی به دود انتقال یافته توسط باد و تجمع آن در خاک منطقه است .ضمن اینکه جهت باد نیز هم جهت با توزیع آلودگی است.
کلیدواژگان: فلزات سنگین، نیروگاه حرارتی شازند، آلودگی زیست محیطی -
صفحات 155-165زمینه و هدف
قطر، عمق کارگذاری و فواصل لوله های زهکش سه متغیر اساسی در طراحی شبکه های زهکش زیرزمینی می باشند. پساب خروجی از شبکه های زهکشی می تواند اثرات مخرب زیادی بر محیط زیست بر جای بگذارد. انتخاب مناسب متغیرهای طراحی فوق می تواند به کاهش خسارت محیطزیستی کمک نماید. هدف از این مقاله، ارایه مدلی به منظور انتخاب بهینه پارامترهای طراحی سیستم زهکشی زیرزمینی با هدف کاهش خسارات محیطزیستی ناشی از تخلیه پساب به محیط زیست است، به نحوی پس از تخلیه زهاب، غلظت شوری رودخانه از حد مجاز قابل قبول بیش تر نشود.
روش بررسیبه این منظور بیشینه نمودن اختلاف شوری زهاب خروجی و حد مجاز غلظت قابل تخلیه به رودخانه به عنوان تابع هدف مدل در نظر گرفته شد. مدل بهینه سازی الگوریتم ژنتیک ([1]GA) که یکی از انواع الگوریتم های تکاملی است مورداستفاده قرار گرفت، همچنین به منظور شبیه سازی انتقال شوری از مدل هوخهات استفاده شد. در مدل هوخهات انتقال آب به زهکش در دو بخش بالا و پایین سطح زهکش به صورت مجزا و با شوری های متفاوت مدل می شود. به منظور ارزیابی مدل پیشنهادی، یکی از واحدهای شرکت کشت و صنعت سلمان فارسی به عنوان مطالعه موردی انتخاب شد. برنامه نویسی روابط مورد استفاده در این تحقیق شامل تابع شبیه سازی انتقال شوری هوخهات و همچنین الگوریتم بهینه سازی GA در محیط نرم افزار Matlab کد نویسی شده است.
یافته هانتایج نشان می دهد عمق کارگذاری لوله های زهکش عموما بر حداقل عمق مجاز نصب منطبق هستند، به عبارت دیگر ازآن جاکه تابع هدف مدل دست یابی به حداقل خسارات محیطزیستی است، حداقل عمق نصب به عنوان عمق بهینه انتخاب شده است. پارامترهای عمق، قطر و فاصله بهینه به دست آمده در این مطالعه به ترتیب 3/1، 1/0 و 3/34 متر محاسبه شده است. همچنین نتایج بررسی حساسیت مدل پیشنهادی به تغییر دو فرض اولیه اجرای مدل، حداقل عمق مجاز نصب و عمق تثبیت سطح ایستابی نشان می دهد با افزایش حداقل عمق مجاز نصب فاصله زهکش ها افزایش یافته و کاهش عمق تثبیت سطح ایستابی باعث افزایش فواصل زهکش ها و افزایش غلظت زهاب تخلیه شده به محیط زیست می شود.
بحث و نتیجه گیریدر این تحقیق و با استفاده از اطلاعات مطالعه موردی شرکت کشت و صنعت سلمان فارسی، به منظور کاهش خسارت محیطزیستی ناشی از اجرای طرح های زهکشی، زهکش ها در حداقل عمق مجاز نصب قرار داده شوند.
کلیدواژگان: الگوریتم تکاملی، الگوریتم ژنتیک، زه آب، کشت و صنعت سلمان فارسی، محیط زیست -
صفحات 179-196زمینه و هدفضرورت سنجش عناصر در آب زیان به دو مبحث مدیریت زیست بوم ها و سلامت غذایی انسان ها باز می گردد. در پژوهش حاضر غلظت عناصر Cu, Pb, Zn و Cd در رسوبات و بافت عضله چهار گونه ماهی بومی رودخانه دز مورد بررسی قرار گرفت تا آلودگی فلزات و ارتباط آن با عامل وضعیت (CF) و عامل تغلیظ زیستی BCF)) مطالعه گردد.روش بررسیپس از زیست سنجی نمونه های ماهی، هضم نمونه ها با ترکیب یک به چهار اسیدنیتریک به اسیدپرکلریک انجام و غلظت عناصر با دستگاه جذب اتمی اندازه گیری گردید.یافته هامیانگین غلظت فلزات در رسوبات و بافت عضله به ترتیب روند کاهشی کادمیوم<سرب<مس<روی و سرب<کادمیوم<مس<روی را نشان می دهد. تحلیل آماری نتایج بیان گر بیش ترین هم بستگی بین تجمع فلزات و CF در گونه تویینی و بیش ترین بارگیری آلودگی آن با محاسبه شاخص MPI می باشد. BCF حاصل نیز نشان دهنده روند کاهشی جذب فلزات کادمیوم، روی، مس و سرب از محیط است. از سویی مقادیر CF، از حدود مناسب معرفی شده برای ماهیان آب های آزاد کم تر به دست آمد. هم چنین مقایسه غلظت فلز روی در رسوبات از استاندارد جهانی CaISQG و سطح قابل تحمل IAEA-407 بالاتر و در بافت عضله، غلظت روی و کادمیوم به ترتیب از استانداردهای UK(MAFF) و NHMRC بالاتر می باشد که نشان دهنده سطوح خطرناک آن ها برای سلامتی انسان است.بحث و نتیجه گیریبه نظر می رسد شرایط منطقه مورد مطالعه از رودخانه دز در مقایسه با آب های آزاد برای ماهیان نامساعد بوده و بالا بودن غلظت کادمیوم در نمونه های مورد مطالعه را می توان ناشی از پساب زمین های کشاورزی مشرف به رودخانه دانست.کلیدواژگان: رودخانه دز، فلزات، عامل وضعیت، عامل تغلیظ زیستی
-
صفحات 197-212زمینه و هدف
هدف از انجام این مطالعه بررسی میزان تجمع فلزات سنگین و سمی سرب، کادمیوم، جیوه و آرسنیک، در بافت های عضله، پوست و آبشش در سه گونه گیش گوژپشت (Alectis indicus)، هامور منقوط قهوه ای (Epinephelus chlorostima) و سرخو مخطط زرد (Lutjanus imniscatus) بود. همچنین تاثیر 4 عامل وزن، طول کل و طول استاندارد بر میزان تجمع این فلزات در بافت عضله این ماهیان بررسی شد.
روش بررسینمونه گیری از ماهیان سه گونه، در ماه های (مهر و آبان) در سواحل بوشهر در آبهای خلیج فارس انجام شد. پس از زیست سنجی، جهت اندازه گیری غلظت فلزات سنگین (Pb, Cd, Hg, As) بافت های عضله، پوست و آبشش هر یک از ماهیان تفکیک گردید. جهت استخراج فلزات از بافت های مورد نظر از روش هضم با استفاده از مخلوط اسید استفاده شد. تعیین غلظت بوسیله دستگاه جذب اتمی مجهز به سیستم کوره گرافیتی انجام شد.
یافته هانتایج، حاکی از وجود رابطه خطی منفی معنی دار بین میزان تجمع فلزات Pb, Cd, Hg با طول استاندارد بود. فلز آرسنیک با وزن و طول کل رابطه خطی مثبت معنی دار نشان داد. بیشترین میزان تجمع فلزات در بافت آبشش و کمترین آن در بافت عضله مشاهده شد و این اختلاف معنی دار بود. بیشترین تجمع فلزات سرب و کادمیوم بین سه گونه، در گیش گوژپشت و بیشترین تجمع فلزات جیوه و آرسنیک در سرخو مخطط زرد و کمترین آن در هامور منقوط قهوه ای بود و این اختلاف معنی دار بود.
بحثونتیجه گیریطبق دادهای ثبت شده و مقایسه با استانداردهای سازمان بهداشت جهانی، سازمان کشاورزی و غذایی سازمان ملل و اداره محیط زیست امریکا هر 4 فلز سرب، کادمیوم، جیوه و آرسنیک بالا تر از حد مجاز استاندارد بود و برای سلامتی انسان مضر است.
کلیدواژگان: فلزات سنگین، بافت، تجمع زیستی، خلیج فارس -
صفحات 212-225زمینه و هدفجنگل های مانگرو(حراء) ایران به عنوان تنها چشم انداز جنگلی در سواحل گرم وخشک جنوب است که علاوه بر ارزش زیست محیطی و طبیعت گردی، معیشت بسیاری از ساحل نشینان جنوب به شدت به آن وابسته است. لذا آگاهی از تغییرات این جنگل ها بسیار اهمیت دارد. تغییرات محیطی عموما در سطح گسترده و در بلندمدت رخ می دهد لذا تکنولوژی سنجش از دور می تواند ابزار بسیار مناسب و دقیقی برای پایش تغییرات باشد. هدف از این تحقیق ارزیابی تغییرات پوشش جنگلی مانگرو ناحیه حفاظت شده خورخوران باتوجه به فرآیند های هیدرودینامک تنگه هرمز می باشد.روش بررسیجهت نیل به این هدف از تصاویر ماهواره ای لندست سال های1989-2015 و انواع تکنیک های سنجش از دور شامل تفاضل تصاویر، تفاضل پوشش گیاهی، تفاضل مولفه های اصلی، تفاضل تسلدکپ و مقایسه پس از طبقه بندی استفاده شد. جهت ارزیابی دقت روش های مذکور از نقاط کنترل زمینی در بازدیدهای میدانی، تصاویر ماهواره ای Google Earth و شاخص دقت کلی و ضریب کاپا استفاده شد.یافته هاطبق بررسی ها، از بین روش های مورد استفاده در این تحقیق روش های تفاضل مولفه های اصلی (PCA) و تفاضل پوشش گیاهی جهت آشکارسازی تغییرات پوشش زمین مناسب تر از سایر روش ها می باشند. همچنین پس از اعمال روش مقایسه پس از طبقه بندی مشخص شد، الگوریتم حداکثر احتمال با دقت کلی 9781/0 و ضریب کاپا 32/98% به عنوان بهترین روش طبقه بندی تصاویر ماهوار های معرفی شد. همچنین سطوح جنگل های مانگرو منطقه اعم از جنگل های متراکم و پراکنده در سال 1989مقدار 08/125 کیلومتر مربع بوده که در 26 سال گذشته 9/48 کیلومتر مربع به وسعت آن افزوده شده است.بحث و نتیجه گیریعواملی چون افزایش دما و بالارفتن سطح اساس دریاها، افزایش رسوبات رودخانه در محل پایاب های منطقه و شیب کم منطقه ساحلی، زمینه را برای توسعه جنگل های مانگرو فراهم نموده است، لذا هرگونه طرح تاسیساتی و زیربنایی باید با رعایت ملاحظات زیست محیطی و اکولوژیکی باشد.کلیدواژگان: خورخوران، تغییرات، مانگرو، هیدرو دینامیک، هرمز
-
صفحات 227-241زمینه و هدف
امروزه توریسم به عنوان یکی از منابع عمده درآمد کشور مورد توجه است به طوری که هم بر اقتصاد و درآمدزایی کشور مبدا و هم میزبان تاثیر دارد. شهرستان همدان را می توان یک قطب گردشگری مهم در کشور دانست. این شهرستان به لحاظ منابع طبیعی، تاریخی و فرهنگی می تواند مقصد مناسبی برای گردشگران باشد. با توجه به رشد سریع گردشگری، مدیریت توریسم و کاهش آثار منفی توسعه پایدار توریسم به یک چالش بزرگ بران مدیران و تصمیم گیران در این حوزه تبدیل شده است.
روش بررسیاین مطالعه شناسایی و اولویت بندی نواحی مستعد توریسم شهرستان همدان با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) و تحلیل سلسله مراتبی (AHP) است. به منظور تلفیق نقشه های موضوعی از دو روش ترکیب خطی وزنی (WLC) و متوسط وزنی مرتب شده (OWA) که از روش های ارزیابی چندمعیاره به شمار می روند استفاده شد. معیارها و زیرمعیارها بر اساس نظرات متخصصین انتخاب شدند. در این مطالعه 7 معیار شامل شیب، جهت، فاصله از جاده، فاصله از آب، کاربری سرزمین و پوشش گیاهی استفاده شد.
یافته هانتایج مربوط به نقشه نهایی بر اساس روش WLC نشان می دهد 15049 هکتار (5/5%) از اراضی شهرستان اولویت اول توان بسیار بالا، طبقه دوم با 114919 هکتار (41%) توان بالا، طبقه سوم 122589 هکتار (44%) توان کم و طبقه چهارم با 26292 هکتار (5/9%) توان بسیار کمی برای گردشگری دارد.
بحث و نتیجه گیریدر نتایج هر دو روش بیش ترین پهنه های مناسب گردشگری در غرب و جنوب غرب شهرستان واقع شده است. مدیریت مناسب برای توسعه اکوتوریسم به منظور حفظ و نگهداری غنای زیستی در منطقه ضروری است. نتایج حاصل از این پژوهش می تواند یک منبع مفید و کاربردی در جهت برنامه ریزی و توسعه اکوتوریسم برای مدیران و تصمیم گیرندگان باشد.
کلیدواژگان: ارزیابی تناسب اراضی، AHP، GIS، اکوتوریسم، روش تصمیم گیری چند معیاره، همدان -
صفحات 243-256زمینه
بررسی و شناخت وضعیت و تنگناهای توسعه ی فعالیت های کارآفرینانه به لحاظ پایداری، از جمله مسایلی است که امروزه در برنامه ریزی و سیاست گذاری کسب و کارهای کارآفرینانه مورد توجه قرار گرفته است.
هدفپژوهش حاضر با هدف سنجش سطح پایداری در فعالیت های کارآفرینانه کشاورزی در استان کرمانشاه انجام شد.
روش بررسیاین تحقیق از نوع کاربردی و روش انجام آن توصیفی پیمایشی است. به منظور جمع آوری داده های مورد نیاز از دو روش اسنادی و میدانی (پرسش نامه) استفاده شد که روایی محتوایی آن توسط تعدادی از کارشناسان و اساتید گروه کشاورزی و کارآفرینی دانشگاه رازی کرمانشاه مورد بررسی، اصلاح و تایید قرار گرفت. ضریب اعتبار پرسشنامه کارآفرینان کشاورزی و کارشناسان 72/0 و 82/0 به دست آمد. سطح تحلیل پژوهش فعالیت های کارآفرینانه کشاورزی و واحد تحلیل کارآفرینان کشاورزی (72) و کارشناسان و متخصصان (27) است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آماری و الگوی ISDM استفاده شده است.
یافته هاواحدهای کارآفرینی استان کرمانشاه به دلیل رعایت کردن شاخص های مهمی مانند توجه به منابع طبیعی، استفاده از دانش بومی، استفاده از سموم کم، مشارکت و همکاری، ارتباط با مراکز مشاوره، وابستگی به کمک و یارانه دولتی و آگاهی نداشتن خریداران از محصولات در حالت نسبتا پایدار قرار گرفته اند. بر اساس نتایج به دست آمده از شاخص ترکیبی کل، از میان 72 واحد کارآفرینی بررسی شده، 14 واحد در حالت ناپایدار، 22 واحد نسبتا ناپایدار، 23 واحد نسبتا پایدار و 13 واحد در حالت پایدار قرار دارند.
بحث و نتیجه گیرینتایج به دست آمده نشان می دهند که توسعه فعالیت های کارآفرینانه در فعالیت های کشاورزی مطالعه شده در مجموع در سطح نسبتا پایداری قرار دارند که بین ابعاد بررسی شده، بعد اقتصادی و اجتماعی به ترتیب بهترین و بدترین وضعیت پایداری را دارند.
کلیدواژگان: توسعه پایدار، فعالیت کارآفرینی، کارآفرینی پایدار، کشاورزی پایدار -
صفحات 257-270زمینه و هدف
شدت تخریب منابع طبیعی در استان لرستان در طی چند سال اخیر افزایش نگران کننده ای داشته است. لذا ارزیابی آگاهی دانش آموزان به عنوان کاربران آتی منابع طبیعی، نسبت به منابع طبیعی ضروری می باشد.
روش بررسیبه منظور انجام این بررسی، پرسش نامه ای با توجه به نظرات اساتید و کارشناسان متخصص طراحی گردید. روایی و پایایی پرسش نامه با استفاده از ضریب آلفا کرونباخ 75/0 بدست آمد که نشان دهنده پایایی قابل قبول است. سپس به طور تصادفی از بین 800 نفر از دانش آموزان 10 مدرسه شهرستان خرم آباد که به صورت شفاهی، نصب پوسترها و فیلم های آموزشی منابع طبیعی، آموزش دیده بودند، 250 نفر جهت پر کردن پرسش نامه و بررسی دیدگاه آن ها قبل و بعد از آموزش انتخاب شدند.
یافتههانتایج توصیفی حاصل از تاثیر پایه تحصیلی، معدل، شغل پدر، تحصیلات مادر و پدر، درآمد خانوار و میزان تماشای تلویزیون بر دیدگاه دانش آموزان نسبت به منابع طبیعی ارایه گردید. نتایج استنباطی نیز نشان داد که ارتباط بین متغیرها بدین شکل بود: الف) همبستگی مثبت و معنی داری بین متغیر های دانش، شناخت، نگرش و رفتار زیست محیطی با آموزش، ب) همبستگی مثبت و معنیداری بین متغیر رفتار زیست محیطی با دانش زیست محیطی، پ) رابطه خطی مثبت و معنیداری بین دانش زیست محیطی و رفتار زیستی دانش آموزان. همچنین، نتایج آنالیز دادهها با استفاده از آزمون کای دو و دوجمله ای، اثر مثبت آموزش را بر افزایش آشنایی و ترویج منابع طبیعی تایید کردند.
بحث و نتیجهگیریآموزش به عنوان کارآمدترین ابزار قابل دسترس می تواند نقش مهم و راه گشایی را در ارتقای نگرش و شناخت دانش آموزان از منابع طبیعی و حفظ سرمایه ملی کشور داشته باشد.
کلیدواژگان: تاثیر آموزش، منابع طبیعی، مناطق شهری - روستایی، خرم آباد
-
Pages 1-15Background and Objective
Different methods are used in environmental impact assessment (EIA), like matrix methods which are included Leopold, Moore, conventional and modified ICOLD and etc. Since the conventional and modified ICOLD results are mainly qualitative and decision making for implementation or non- implementation of the project would be difficult. Therefore, the aim of present study is offering strategy to normalize the results of modified ICOLD in order to compare with the results of Iranian Leopold method, while investigation and comparison between the results of the EIA has been taken by using the conventional and modified ICOLD matrices.
MethodFor this purpose, we used the EIA tools on the physical environment and only at the construction phase of Peyghamchay embankment dam, as a case study. Initial scrutiny was performed using both conventional and modified ICOLD points out that although the number of positive and negative impacts are the same in groups (+96, -235), but the impact values was quite different in two methods.
FindingsThe value of positive impacts of conventional and modified ICOLD are +156.0 and +260.2 and the value of negative impacts are -341.0 and -392.8, respectively. These amounts indicate an increase in the value of positive and negative impacts of 66.8 and 15.2 percent in modified ICOLD method compared to conventional, respectively. The normalized results of modified ICOLD method point out that the final value of physical environment impacts compared with principles of decision-making in Iranian Leopold method amounts to +0.83 and -1.08 for positive and negative results, respectively. In this case, for the physical environment, implementation of the project can only be carried out by recommended reforms. Discussion and
ConclusionConsidering the strategy presented in this research (the normalization of the results in modified ICOLD method), this method can be utilized exclusively and effectively, therefore, there would be no need to use the both methods for evaluation at the same time.
Keywords: EIA, Peyghamchay Dam, ICOLD Matrix, Modified ICOLD Matrix, Assessment Results Normalization -
Pages 16-32Background and ObjectiveNoise pollution caused by vehicle traffic is one the important problems in the urban areas. As the cost of construction and installation of acoustic walls to prevent the noise pollution is high, dealing with this problem needs to follow the techniques that will increase the cost of the implementation on roads. Improving the pavement texture of the superstructure is one of the methods which is very effective in order to reduce the noise of tire and road surfaces and reduce sound reflection from the surface of the asphalt.MethodFor the evaluation of asphalt resistance test is in accordance with ASTM English standard pendulum E303-74 in wet conditions on the different parts of the asphalt.FindingsThe number of friction road surfaces with a coefficient of negative noise level compared with the amount of 0.1469, i.e. by increasing the number of friction road surfaces will reduce the amount of created noise level. As well as the depth of the texture of the road surfaces that form the superstructure materials fitted size is designated with a direct proportion with the amount of pollution 0.2810 which is coefficient for the sound created and any size from fine-grained materials will increase the amount of sound level.
Discussion andConclusionAccording to the results of the estimated coefficients from the equation, it can be found that in the hands of the preparation of road surfaces with high friction number can release the noise pollution level including the noise of moving vehicles, especially in urban areas and sensitive areas. It is therefore advisable the sensitive areas to be in the process of preparation of the superstructure and maintain the order adopting the proper resistance of road surfaces and the coarser materials.Keywords: Khorkhoran, change, mangroves, hydrodynamics, Hormuz -
Pages 33-44Background and ObjectiveDrought is a natural and repeatable disasterwhich affects all climates. Because of the intrinsically dry climate and low precipitation in Sistan plain, the main water resources are surface water originated from a neighboring country. This study investigates the relationship between meteorological and hydrological drought in Sistan plain.MethodAt first, meteorological and hydrological drought were investigated by indices including moving average, SPI and SDI in Sistan plain. Moreover, the relationship between them was evaluated for 45 years.FindingsResults show that indices of meteorological and hydrological droughts do not match with each other in the entire of the study period, but there is a significant relationship between them during dry years. It was also observed that a drought period started in 1999 and continued until 2012.
Discussion andConclusionTherefore, due to low volume and high coefficient of variations of rainfall and vital role of surface flows in the supply of water in the plain, hydrological drought shows conditions of drought is better than the meteorological drought in Sistan plain.Keywords: Meteorological drought, hydrological drought, Moving av erage index, Sistan plain -
Pages 46-61Background and ObjectiveWastewater from the steel industry as one of the heavy metal pollution sources plays an important role in environmental pollution. Therefore, the optimal treatment and removal of these pollutants are very important to protect the environment and achieve discharge standards. In the Mobarakeh Steel Complex, wastewater is produced during the production of galvanized steel and tin-plated steel, containing high concentrations of ferrous and chromium metals. In this study, the efficiency of the coagulation and flocculation process in removing these metals from the wastewater of Mobarakeh Steel chemical treatment plant is investigated.MethodTo design the experiments, the central composite design method, which is the most common design type in response surface methodology (RSM), is used. The variables studied in this study are four factors of pH, inlet turbidity, coagulant and coagulant aid concentrations that each is studied at five levels. For each of the studied metals, a regression model of removal percentage is obtained based on the effective factors.FindingsResults of the modeling stage shows that pH is the most effective factor on the effluent iron concentration and inlet turbidity is the most effective factor on chromium percent removal. The optimization results show the optimum coagulant dose (ferric chloride) 397 mg/L, coagulant aid concentration (polyelectrolyte) 0.06 mg/L, optimum pH of 10.25 and optimum inlet turbidity of 103 NTU. Discussion &ConclusionRSM is an effective method in experimental design that by developing a second-order regression model of the coagulation-flocculation process, it is possible to predict different operating conditions and simultaneous effect of factors on the response.Keywords: coagulation, flocculation, Heavy Metals, response surface method (RSM), central composite design, Optimization
-
Pages 61-66Background and Objective
The groups of harmful factors in the ecosystem are heavy metalsn which are particularly important due to their lack of absorption and physiological effects at low concentration on living organisms.
MethodIn this research, the ability of plant tree species to absorb heavy metal mercury was investigated. Two-year-old seedlings of plane tree species were prepared from nursery. Zero and 100 mg / L concentrations of mercuric chloride solution were added to the seedlings' potting soil. After six months, the shoot and root were isolated from the growth of the seedlings, then the concentration of mercury metal was determined in samples and then the data were analyzed.
FindingsThe results of data analysis showed that the highest amount of mercury accumulation in the shoot was 64.95 mg / kg at the root was117.94 mg / kg and in the soil were 21.33 mg / kg and the total chlorophyll content and sugar content were 4.66 mg / g and 0.552 mg / g, respectively.
Discussion andConclusionBased on the results of this study, plane tree species is relatively suitable for purification of contaminated soils from mercury metal.
Keywords: Platanus, Mercury, Heavy metal, Phytoremediation -
Pages 67-80Background and Objective
The discharge of dying wastewater effluent from the textile industry into the water body can be toxic due to their long time presence in the environment and is the leading major cause of the environmental damage. It is difficult to remove color from dye effluents with conventional wastewater treatment methods. Then advanced oxidation processes (AOPs) are potentially powerful method to remove these organic contaminations.
MethodIn the present study the photocatalytic performance of the silver-doped titanium dioxide (TiO2) nanoparticles over the surface of Fe-ZSM-5 zeolite was investigated trough the degradation of reactive red 195 dyes in water under light UV. The Effects of different titanium dioxide to Fe-ZSM-5 ratio, dye concentration, photocatalyst concentration and pH of the water solution was studied at room temperature.
FindingsThe EDX analysis, a semiquantitative elemental analysis of the surface which indicates that Ti and silver (Ag) was successfully loaded on the surface of Fe-ZSM-5 zeolite. The result of EDX shows that the mean weight percentage of Si, Fe, Ti and Ag was 19.98, 5.48, 56.95 and 15.65%, respectively. The SEM images showed that unloaded Fe-ZSM-5 zeolite has a well-defined cubic shape and tends to change a spherical regular morphology and a uniform nanoparticle of TiO2 and Ag with spherical shape distributed onto Ag-TiO2/Fe-ZSM-5 photocatalyst. The XRD analysis approved the formation of the Fe-ZSM-5 and anatase TiO2 nanoparticles and Ag-doped onto surface of the Fe-ZSM-5 photocatalyst.
Discussion andConclusionThe results revealed that photocatalytic removal efficiency of Fe-ZSM-5 with Ag-doped TiO2 was significantly influenced by the solution pH. It decreased as the solution pH increased. The best performance of Ag-TiO2/Fe-ZSM-5 photocatalyst in removal of Reactive 195 (100%) was achieved at pH 3, 300 mg/L photocatalyst dose, 50 mg/L dye concentration, 75 min contact time and Ag-TiO2 with the ratio of 1. However, a minimum of dye removal efficiency of 32% was obtaimed at pH 9 under aforementioned condition. The reusability of the photocatalyst was still significant after seven times repeated cycles.
Keywords: Zeolite Fe-ZSM5, TiO2, reactive red 195 dye, Ag-doped photocatalytic -
Pages 81-97Background and ObjectiveCarbonate, Cation exchange capacity and Specific surface area are the three factors which play a significant role in the retention of heavy metal contaminants by the soil. However, the amount and role of each of these three factors in heavy metal retention process is not clearly known. Accordingly, this experimental study attempts to examine the role of each of these factors on the heavy metal retention process. This study has been performed by the use of bentonite clay sample (which has 8% natural carbonate, significantly large specific surface area and cation exchange capacity), kaolinite (which has 4% natural carbonate, small specific surface area and cation exchange capacity), industrial nano-clay called Cloisite®Na+ (free of carbonate, large specific surface area and considerable cation exchange capacity), industrial nano-clay called Cloisite®30B (free of carbonate, large specific surface area and small cation exchange capacity), and laboratory sample of nano-clay called SLB (Surface Layer Bentonite) (free of carbonate, large specific surface area and considerable cation exchange capacity).Materials and methodsIn this regard, by conducting a series of geotechnical and geo-environmental experiments, the interaction process of kaolinite clay samples, bentonite, industrial Cloisite®Na+, industrial Cloisite®30B, and laboratory nano-clay SLB with heavy metal contaminants of lead and copper were experimentally explored and studied.Results and discussionsThe analysis of experimental studies including soil buffering capacity, X-ray diffraction test and the measurement of heavy metal retention by soil samples indicate that in comparing of carbonate content, cation exchange capacity, and specific surface area of soil samples the significant role of each parameter in heavy metal retention is as follows, respectively:
Carbonate > Cation exchange capacity (CEC) > Specific surface area (SSA).Keywords: Nano-clay, Carbonate, cation exchange capacity, specific surface area, XRD -
Pages 99-112Background and Objective
The pressure on groundwater resources greatly increased with increase of human activities. Since the aquifers are majority drinking water supply, the correct evaluations of these resources are necessary. Due to the uncertainty of water quality standard ranges, a method that leads to reliable results can be valuable. So in this study, two approaches as EWOV and SPA was proposed in order to groundwater quality assessment using fuzzy concepts and entropy theory.
MethodFor qualitative evaluation of groundwater resources, two proposed approach are considered. In the EWOV method based on Euclidean distance between each parameter and their standard, the quality ratings of each sample is determined using certain quality ranges. In the SPA method, the samples are evaluated based on fuzzy interval of each parameter. To evaluate the effectiveness of the two approaches, the 21 samples of SARAYAN plain were used.
FindingsWith implementation of the proposed approachs and extract the results of quality rankings samples can be found that the 42 percentage of the samples in wet period were in the mid-range class using EWOV method. By applying the uncertainty in quality classes, these percentages of monitored samples have acceptable quality level. Samples quality rankings study due to its location in the plains shows the results of SPA are more coordination with natural conditions of the aquifer. The results of the SPA method imply that the parts of the northwest, north and mid-plains are good and have acceptable quality for drinking consumption. Also, 42 and 74 percent of samples are located in quality classification of acceptable and acceptable to moderate in the wet and dry seasons, respectively.
Discussion andConclusionComparison of two methods result are indicative the appropriate precision of quality ranking offered by the SPA method and being consistent with the hydrogeological characteristics of the aquifer (such as P11 and P15). So, SPA as a preferred method in quality assessment of groundwater is recommended.
Keywords: Quality Assessment, Groundwater, Entropy Weighted, Set Pair, SARAYAN Plain -
Pages 113-121Background and ObjectiveTrapezoidal Cemented Sand and Gravel Dam(trapezoidal CSG dams) are new type of dams which recently considered as environmental point of view specially. These types of dams have less negative effect on environment specially compare to concrete weight dams. Considering the positive environmental performance of these dams, it’s important to assess their structural performance.MethodAs the dynamic researches on CSG dams are so limited, this research will analysis the trapezoidal CSG dams using finite element method with ABAQUS software.FindingsTo calculate earthquake damages, fragility curves plotted based on damage index which is the length of cracks on the dam base and areas of the cracks on dam.
Discussion andConclusionThe final results of this research shows trapezoidal CSG dams comparing with concrete dams showing a good structure resistance and in some other sampels they showed a better performance than concrete gravity dams, considering the materials in trapezoidal CSG dams weakened to reduce the negative environment aspect of dams.Keywords: Environment, Seismic Assessment, CSG Dam, Resistance Dam -
Pages 123-138Background and Objectives
Using water is common in all industries and without this vital material, industrial activities would be impossible. Among all industries, the refinery industries are the most water-intensive ones. Given to the recent drought, the present study tried to identify the best water source of Persian refinery in Fars province.
MethodThe dominant approach of the present study is quantitative and applied research. Elites and experts from the various governmental agencies considered as the respondents of the present study. The data analyzed using Expert Choice software and AHP technique.
FindingsThe results showed that social coherence, trust, responsibility, and participation are respectively the most effective factors to choose of the water sources. Also, the most suitable sources of water supply were the water management. Discussion and
ConclusionThe goal of comprehensive water resources management is to create a system that has the benefit of reflection and feedback by interacting water management with the environment and social and economic development and finally, with the participation of different sectors. Decisions are made on allocating and developing water resources. Therefore the policy-making and planning of water resources management should be formulated and defined in accordance with the knowledge of water interconnections and development, the facilities and management tools, technical and financial facilities, and the constraints of the social and political system of society which the present study can initiate this route.
Keywords: Water sources, AHP, Persian gas refinery, Shiraz -
Pages 139-153Background and Purpose
Development in sciences are influenced by the wys of comfort in living today. But, the development has provided high problems such as environmental pollution. Heavy metals are the most important elements that contaminated environment and are poisonous for human as well. These elements such as Pb, Zn, Cr, Cd, Co and Cu are produced by industrial activities.
MethodThis paper attempts to apply geochemical methods such as statistical and geostatistical method for evaluation of distribution heavy metals in soils. Thermal power plant of Shazand in the close of Mohajaran of Arak city is the center of elemental pollution accompanied with refinery and petrochemical in this area.
FindingsThis study is determined that among the elements such as Pb, Zn, Cr, Cd, Co and Cu, only Cd is contaminants element.
Discussion andConclusionThe amount of Cd is high in fuel raw of Iran and Shazand power plant uses this fuel. Therefore, Cd has increased in the extruded smok and has transferred by wind and has deposited in the soil.
Keywords: Heavy metal, Shazand power plant, Environmental pollution -
Pages 155-165Background and Objective
Diameter, insertion depth and spacing of drainage pipes are three crucial variables in the design of underground drainage network. Effluents have a great potential to leave lots of damage on the environment. The proper selection of design variables can lead to reducing the environmental damage. The purpose of this paper is to provide a model for selecting optimal design parameters for underground drainage systems to reduce environmental damage, in a way that after the discharge of drainage to the river, river salinity concentration does not exceed the acceptable limit.
MethodFor this purpose, maximization of difference between drainage water salinity and acceptable limit was considered as the objective function. Genetic Algorithm (GA), kind of evolutionary algorithm, has been used to simulate the transmission and the salt Hooghoudt model was used also. In Hooghoudt model water transition to drainage is modeled in two upper and lower individual part. In order to evaluate the proposed model, an agro-industrial unit Salman Farsi was chosen as case study. Matlab software was employed to program the formula and algorithm which has been used in this research, including Hooghoudt salinity transfer simulation function and GA algorithm optimization.
FindingsResults show that the pipe depth is complying with minimum allowable depth. In other words, since the objective function of the model is to achieve minimal environmental damage, the minimum depth of installation is generally chosen. Optimum diameter, insertion depth and spacing have been obtained 1.3, 0.1 and 34.3 respectively. The results of the sensitivity of the model to change of the two basic assumptions, minimum allowable depth and stabilize the water table depth stabilizing, shows by increasing the allowable minimum depth of installation, drainage spacing increases and reducing the depth of the water table stabilizing will increase the drainage intervals and leads to increasing the concentration of drainage water discharged to the environment.
Discussion andConclusionIn this study and by using information about the Salman Farsi agro-industry company, to reduce the environmental damage caused by drainage projects, installation depth of drainage should be equal to the minimum allowable depth.
Keywords: evolutionary algorithm, Genetic algorithm, effluent, Agro-industrial unit Salman Farsi, Environment -
Pages 179-196Background and ObjectivesThe necessity of measuring elements in aquatic life comes from two aspects of ecological management and human nutritional health. In the present study, concentrations of Cu, Pb, Zn and Cd in sediments and muscle tissue of four native fish species of Dez River were studied to study metal contamination and its relationship with status factor (CF) and bioconcentration factor BCF).Materials and MethodsAfter bioassay of fish samples, digestion of the samples was performed by combining one to four nitric acids with perchloric acid and the concentration of the elements was measured by an absorbent apparatus.On the other hand, CF values were lower than the thresholds introduced for salmonids. Also comparisons of Zn concentrations in sediments are higher than the world standard CaISQG and tolerable IAEA-407 levels and in muscle tissue, Zn and Cd concentrations are higher than UK standards (MAFF) and NHMRC, respectively, indicating dangerous levels. They are for human health. Fidings: The mean concentrations of metals in sediments and muscle tissue showed a decreasing trend for Cd, Pb, Cu, Zn and Pb, Cd, Cu, respectively. Statistical analysis of the results showed the highest correlation between the accumulation of metals and CF in the twin species and the highest loading of its contamination by calculating the MPI index. The resulting BCF also shows a decreasing trend in the uptake of cadmium, zinc, copper and lead from the environment. Discussion &ConclusionIt seemsthat the conditions of the study area from Dez River are unfavorable for fish compared to free waters and high cadmium concentration in studied samples can be due to effluent. The farmland overlooks the river.Keywords: Dez River, Metals, Condition factor, Biodegradation Factor
-
Pages 197-212
This study is focused on four heavy and toxic metals (Pb, Cd, hg and As) accumulation in muscle, skin and gill tissue of three fish species Alectis indicus; Epinephelus chlorostima, and imniscutus lutjanus. Moreover the relationships between some biological characteristics (weight, total and standard length) and the levels of the selected elements as well as inter-elemental relationships were assessed. The samples were collected from two important fishery zones of Bushehr located in the Iranian part of the Persian Gulf during September and October. After biometrical measurements, muscles, skin and gill tissue were separated. Metals were extracted from tissues using Closed Digestion method and acidic mixture. Concentrations of the heavy metals were measured using a sequential atomic absorption spectrometer. Results show negative linear relationship between accumulation of Pb, Cd and Hg with standard length and positive linear relationship between accumulation of As with total length and weight. Gills showed the highest concentrations of heavy metals and muscle was the lowest concentrations and it was significant. We found the highest concentrations of Pb and Cd in Alectis indicus, the highest concentrations of Hg and As in Lutjanus imniscatus, the lowest concentrations in Epinephelus chlorostima and it was significant. In all the cases, the amounts of heavy and toxic metals (Pb, Cd, hg and As) were higher than concentration of international guidelines FDA, WHO, NHMRC for human consumption.
Keywords: Heavy Metals, tissue, bio-aggregation, Persian Gulf -
Pages 212-225Background and ObjectiveMangrove forests of Iran is the only landscape of forest in the hot and dry southern coast of Iran that is ecological and Ecotourism value and is dependent on to their southern coastal livelihoods. Therefore it is essential to awareness of changes mangrove forest as a national property. Environmental changes occur in the vast and long term and remote sensing technology could be very suitable and accurate tool for monitoring changes.MethodThe purpose of this study is to evaluate changes in forest cover Khorkhoran protected mangrove area according to Hydrodynamic Processes Strait of Hormuz. For this purpose, we used Landsat satellite images of 1989-2015 and a variety of remote sensing techniques, including the difference of images, the difference of vegetation, the main component of difference tasseled cap and compare the classification. To evaluate the accuracy of changing detection techniques, taken from the ground realities through Field observations and satellite images of Google Earth, the total accuracy and Kappa coefficient were used.FindingsThe results show that the detection of post-processing methods, methods of principal components analysis (PCA1) and difference vegetation is suitable methods for detecting changes. After applying the method comparative of classification, that is a pre-processing method, maximum likelihood algorithm with 0/9781overall accuracy and kappa coefficient 32/98% was introduced as the best method of classification of satellite images. Was also in 1989 year the mangrove forests (dense and scattered) 125.8 square kilometers that added to the 48.9 square kilometers in the last 26 years.
Discussion andConclusionIncreased mangrove forests Because of Factors Such as increasing temperature and sea levels, increased sediments in the delta region and the low slope of the coastal area. Therefore, any facility and infrastructure projects should pay attention to environmental considerations and ecological.Keywords: : Khorkhoran, change, mangroves, hydrodynamics, Hormuz -
Pages 227-241Background and Objective
Today, tourism is a major source of income for many countries, and it affects the economy of both source and host countries, and in some countries this way of income is a vital importance. Hamedan Township is one of the most popular and important tourism areas of Iran. It is rich in nature, history and culture which make a favorite destination for various tourists. There are so many tourist attractions in Hamedan Township include historical, cultural and natural sites such as waterfall and mountain. Due to rapid growth of ecotourism, a challenge for the decision makers is the way of managing ecotourism in order to minimize the negative impacts for sustainable development of tourism.
MethodThe main objective of this study is to identify and prioritize the potential ecotourism site in Hamadan County, Iran, using Geographic Information System (GIS) and Analytic Hierarchy Process (AHP). Seven criteria including slope, aspect, distance from water, distance from road, land use, vegetation were used in this study. Criteria's and sub-criteria's were selected according to the professional expert's opinions. The final map of suitable areas for study area prepared using Weighted Linear Combination (WLC) and Ordered Weighted Averaging (OWA) technique in GIS environment.
FindingsThe results showed that 15049 ha (5/5%) of study area has first class potential (high suitable), 114919 ha (41%) has second class potential (high), 122589 ha (44%) has third class potential (low) and 26292 ha (9/9%) has four class potential (very low suitable) based on WLC method, but in both models most suitable area is located in west and southwest of township.
Discussion andConclusionSuitable management for ecotourism development is essential in order to conserve and maintain the biological richness of the area. The results of this site selection models can be a useful reference to the ecotourism planning and development for manager and decision makers.
Keywords: Site Suitability Evaluation, AHP, GIS, Ecotourism, MCDM, Hamedan -
Pages 243-256Background and Objective
Examining and identifying the conditions and bottlenecks in the sustainable development of entrepreneurial units are one of the most important issues of today’s planning and policy on entrepreneurial business. According to this point this study aimed to investigate the level of sustainability in agricultural entrepreneurial activities in Kermanshah province.
MethodThis research is an applied and descriptive-survey way of doing it. In order to collect the required data, the two methods of documentary and field (questionnaire) were used. Content validity was evaluated, approved and modified by a group of experts and professors from the Razi University in Kermanshah Department of Agriculture and Entrepreneurship. The validity coefficient for agricultural entrepreneurs and experts questionnaires were calculated, 0.72 and 0.82, respectively.
Discussion and ConclusionsThe analysis level of entrepreneurial research activity and Analysis Unit and agricultural entrepreneur’s analysis unit was 72 and professionals was 27. To analyze the data, the statistical method and pattern ISDM is used. The results show that the development of entrepreneurial activities in agricultural activities is relatively in a stable level and among the investigated dimensions, economic and social dimensions had the best and the worst stability respectively.
Keywords: Sustainable development, entrepreneurial activities, sustainable entrepreneurship, Sustainable Agriculture -
Pages 257-270Background and Objective
in the recent years, natural resource's degradation in the Lorestan province has been alarming. Therefore, assessment of students' knowledge to natural resources is essential as future users of natural resources.
MethodsTo conduct the study a questionnaire was designed regarding to the professors and experts comments. Validity and reliability was calculated using Cronbach's alpha coefficient that the 0.75 represents acceptable reliability. Then, among 800 individuals of students, from 10 schools of Khorramabad city who were trained as oral, poster installation and educational films, 250 individuals were selected to fulfill questionnaire and to investigate their view before and after education.
FindingsThe descriptive results of educational level, father's job, mothers and father's education, household income and the time of television watching on the attitudes of students towards natural resources were presented. Inferential results also showed the following
resultssignificant and positive correlation between the variables of knowledge, recognition, attitudes and environmental behavior with education, ii) significant and positive correlation between environmental behavior and environmental knowledge, iii) significant and positive linear relationship between environmental knowledge and environmental behavior of students. Moreover data analysis demonstrated that chi-squared and binomial test confirmed the positive effect of training on increasing recognition and promotion of Natural Resources.
Discussion andConclusionEducation as the most available and efficient tool can have an important and critical role in promoting attitude and recognition of students toward natural resources and preserving national capital.
Keywords: Training influence_Natural Resources_urban – rural area_khorramabad