فهرست مطالب
پژوهش نامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی
پیاپی 74 (دی 1398)
- تاریخ انتشار: 1398/10/01
- تعداد عناوین: 14
-
-
صفحات 1-20خلقیات بحث انگیز ایرانیان نزدیک به دو قرن است که توجه ایرانیان را به خود جلب کرده و سبب تالیف کتاب های بسیاری در این زمینه شده است. کتاب ما ایرانیان، تالیف مقصود فراستخواه، از آخرین کتاب هایی از این دست است که با اقبال عمومی روبه رو شده است. نویسنده تلاش کرده پس از نشان دادن بحث انگیزبودن خلقیات ایرانیان، با نگاهی علمی و ازمنظر نظریه های جامعه شناختی یک الگوی نظری تلفیقی سیستمی چندسطحی برای توضیح و تبیین این خلقیات ارایه دهد.در مقاله پیش رو، نشان داده شده که اولا تلاش نویسنده برای تدوین چنین الگویی مقرون به توفیق نبوده و التقاط نظری به جای تلفیق نظری نشسته و درنهایت به سمت نظریه های ساختارمحور کشیده شده است؛ ثانیا تکثر نظریه های به کارگرفته شده سبب نوعی اغتشاش نظری شده و ثالثا از نظریه های مورداستفاده یا برداشت درستی نشده یا تحلیل و تبیین برآمده از آن ها نادرست و در بعضی موارد متعارض است.کلیدواژگان: خلقیات بحث انگیز ایرانیان، الگوی نظری سیستمی چندسطحی، تبیین استقرایی قیاسی، نظریه بازی ها، مم ها و چرخش نخبگان
-
صفحات 21-45هدف این نوشتار بررسی جایگاه آن چه مهم ترین اثر ماکس وبر نامیده شده، یعنی اقتصاد و جامعه، در اندیشه اوست. در نقد خوانش پارسونزی (talcott parsons) و یک پارچه ساز وبر، گفته شده که گسستی میان وبر متقدم وبر تاملات روش شناختی درباره مفهوم پردازی «فرد تاریخی» (historical individual) و اخلاق پروتستان و روح سرمایه داری (The Protestant Ethic and The Spirit of Capitalism) و وبر متاخر وبر اقتصاد و جامعه (Economy and Society) و جامعه شناسی تفهمی (Interpretive Sociology) دیده می شود؛ گسستی مبتنی بر گذار از فردیت تاریخی به جامعه شناسی به مثابه علمی انتزاعی، گونه شناختی (typological)، و جهان شمول. این نوشتار نشان می دهد که خصلت این گذار نه گسست، بلکه یک تداوم پرتنش است و این که اندیشه وبر، چه متقدم و چه متاخر، متمرکز است بر صورت بندی های متفاوت فرد تاریخی «سرمایه داری مدرن» و «قفس آهنین» (iron cage). به این منظور، درابتدا، نگاهی خواهیم انداخت به تاریخچه و ساختار «اقتصاد و جامعه». سپس، گذار پیش گفته بررسی خواهد شد. درپایان، به تامل در تنش گریز ناپذیر در اندیشه وبر پرداخته می شود تا از این طریق حدود و ثغور یک گفت وگوی انتقادی و مولد با او ترسیم شود.کلیدواژگان: اقتصاد و جامعه، اخلاق پروتستان، فرد تاریخی، افسون زدایی، عقلانیت، جامعه شناسی تفهمی، نیچه، مطالعات تاریخی تطبیقی
-
صفحات 47-71هدف اصلی مقاله حاضر واکاوی و ارزیابی نقادانه کتاب آموزش و توسعه: مباحث نوین در اقتصاد آموزش، تالیف معدن دار آرانی و سرکار آرانی از نشر نی است. این کتاب از آثار معدودی است که در زمینه اقتصاد آموزش تالیف و انتشار یافته است. بررسی و ارزیابی کتاب براساس پرسش نامه داوری شورای بررسی متون و کتب علوم انسانی در ابعاد ارزیابی شکلی، ساختاری، و محتوایی انجام پذیرفته است. درمجموع، نتایج بررسی نشان می دهد که کتاب، علی رغم اشکالاتی در زمینه های ساختاری و محتوایی، از کیفیت مطلوبی برخوردار است، اما لازم است برای ارتقای کیفیت کتاب در چاپ های بعدی، ازیک سو، یک فصل به طرح ویژگی های خاص آموزش و پرورش ایران اختصاص داده شود و ازسوی دیگر، به پیش نهادهای آخر مقاله توجه شود. به خصوص، در زمینه اقتصاد آموزش و تاثیر توسعه انسانی در رشد اقتصادی تحلیل های مناسبی درجهت اصلاح سیاست گذاری هم در زمینه ساختار نهادهای متولی آموزش و تغییر رویکرد آن ها در امر تربیت نیروی انسانی کارآمد و هم در زمینه تخصیص اعتبارات کافی به نهادهای متولی امر آموزش و پرورش اقدامات اساسی صورت گیرد.کلیدواژگان: آموزش، توسعه انسانی، اقتصاد آموزش، آموزش و توسعه، سرمایة فرهنگی، سرمایة اجتماعی
-
صفحات 73-92
ژای فرانسوا لیوتار در دهه 1970 کتاب وضعیت پست مدرن: گزارشی درباره دانش را، به سفارش شورای دانشگاه های حکومت ایالتی کبک، نگاشت. وی به دنبال اثبات این ادعا بود که شرایط و موقعیت جوامع دست خوش تغییر شده اند و دانش و اطلاعات تحت سلطه تکنولوژی به طور عام و کامپیوترها به طور خاص قرار گرفته است. پایان عصر صنعتی و تولید های انبوه به هم راه این تغییر وضعیت دانش را لیوتار عصر پست مدرن می نامد و بر همین مبنا دانشی را که تحت سلطه و کنترل تکنولوژی قرار دارد نقد می کند. در همین رابطه وی درباب پایان فراروایت ها، مرگ عصر استاد، مشروعیت بخشی به دانش، دانش روایی، و دانش علمی مباحثی را مطرح می کند. کتاب وضعیت پست مدرن یکی از پیش روان تفکر پست مدرن بوده است. این کتاب به جای آغاز از دغدغه قدرت برای حفظ نظام سرمایه داری جهانی از تکنولوژی شروع می کند و همین به نقطه ضعفی برای نظریه پرداخته شده در این کتاب تلقی می شود. درطول زمان، نقدهای بسیاری بر این اثر وارد آمده که به رشد اندیشه های پست مدرن کمک کرده است، اما درک این نکته، که خواندن این کتاب به چه مخاطبانی پیش نهاد می شود، به شناخت بیش تر نویسنده و محتوای آن نیاز دارد.
کلیدواژگان: لیوتار، پست مدرنیته، فراروایت، مرگ عصر استاد -
صفحات 93-112
این مقاله کتاب نظریه پسااستعماری و کردشناسی، تالیف جلیل کریمی، را بررسی و نقد میکند. در مقدمه بحث، ابتدا مطالعات پسااستعماری تعریف و رویکردهای مهم آن معرفی شدهاند. سپس، کتاب از دو بعد صوری و محتوایی ارزیابی شده است. نتایج نقد این کتاب نشان میدهد که ازنظر صوری کتاب چند ایراد دارد: فاقد مقدمه و نتیجهگیری کلی در هر فصل است؛ هم پیش گفتار و هم مقدمه دارد و معادل انگلیسی نام کتاب در پشت صفحه و معادل انگیسی برخی از اسامی نویسندگان در متن کتاب نوشته نشده اند. چند نقد محتوایی بر کتاب وارد است: حجم نمونه (8 کتاب مورد بررسی) کم است، تحلیل گفتمانها بیشتر متن محور است و در اغلب آنها به شرایط تاریخی و اپیستمه اجتماعی شکل گیری گفتمان کردشناسی توجه نشده است. تحلیلها درباره برخی از مولفه ها نظیر «منفی بافی»، «ذات گرایی»، و «رابطه بین دانش و قدرت» ضعیف است. مزایای کتاب شامل تازه بودن موضوع، نثر روان، چهارچوب نظری قوی، روش شناسی مناسب، نظام ارجاع دهی دقیق است. این کتاب احتمالا تاثیرگذاری خوبی در مطالعات علوم انسانی ایران از ابعاد نظری، پارادایمی، و روشی خواهد داشت.
کلیدواژگان: مطالعات پسااستعماری، کردشناسی، شرق شناسی، تحلیل گفتمان، پسامدرن، پساساختارگرایی -
صفحات 113-135
تفاوت های فرهنگی همواره امری معناساز در زیست اجتماعی بشر بوده است و شناخت همه جانبه از این مسئله جایگاه موثری در تبیین و پیش بینی تعاملات و ارتباطات میان فرهنگ ها و نیز درون آن ها فراهم می آورد. نظریه ابعاد فرهنگ ملی (dimensions of national culture) خرت هوفستده [i] (Geert Hofstede) با محوریت کتاب سازمان ها و فرهنگ ها؛ نرم افزار ذهن از نظریات پیش گام و اثرگذار در عرصه مطالعه تفاوت های میان فرهنگی طی بیش از سه دهه اخیر بوده است. درمجموع، زمینه سازی عرصه ای جدید در مطالعات میان رشته ای فرهنگ و بهره گیری از طیف های دوگانه محدود از نکات مثبت نظریه هوفستده به شمار می رود و ازسوی دیگر، تاریخ محوری، کم توجهی به تغییرات و تنوع اجتماعی، و بهره نبردن از پشتوانه نظری منسجم، و مغالطه اکولوژیک نقدهایی است که بر این کتاب وارد است.
کلیدواژگان: ابعاد فرهنگ ملی، خرت هوفستده، ارتباطات میان فرهنگی -
صفحات 137-157
سواد رسانه ای سازه ای آموزشی است که ازخلال فرایند آموزش رسانه به متعلمان ساخته و پرداخته می شود. «مخاطب» از بنیان ها و مولفه های سازنده این سازه است که در فرایند آموزش رسانه معنایی مضاعف دارد؛ اولا، مخاطب بخشی از مباحث آموزش سواد رسانه ای را به خود اختصاص می دهد و ثانیا، متعلم درمقام مخاطب آموزش رسانه، به صورت پیش فرض جایگاه همان مخاطبی می نشیند که مقوم سازه سواد رسانه ای است. این امر آموزش را با چالشی پیچیده مواجه می کند. ازیک سو و مطابق با تحولات آموزش رسانه، امروزه و به دلیل تحولات مشارکتی و تعاملی رسانه ها، مخاطب فعال پیش فرضی است که سواد رسانه ای در شناخت سوژه خود به کار می بندد و ازدیگرسو، کتاب درسی تفکر و سواد رسانه ای در جایگاه رسمی آموزش، معلم و مدرسه، مخاطب را عنصری منفعل فرض می گیرد که قرار است با طی کردن فرایند آموزش سوژگی لازم را کسب کند. طی نقد و ارزیابی کتاب، پرسش اصلی مقاله پرسش از معنا و جایگاه متناقض مخاطب در کتاب درسی تفکر و سواد رسانه ای است که تلاش می شود با کمک اتخاذ استراتژی واسازی ژاک دریدا، ازخلال کشف نظام سلسله مراتبی متن، استخراج دوگانه ها، بازتفسیر متن، و توجه به استثناهای آن پاسخ داده شود.
کلیدواژگان: آموزش رسانه، سواد رسانه ای، کتاب درسی تفکر و سواد رسانهای، مخاطب فعال، مخاطب منفعل، واسازی -
صفحات 159-177هدف مقاله حاضر ارزیابی نقادانه کتاب هویت های مرگ بار ازمنظری جامعه شناختی است؛ اثری برخاسته از تجربه زیسته نویسنده فرانسوی لبنانی تبار، امین معلوف، که با هدف تبیین مسئله ای بسیار مهم نگاشته شده است: اگر هویت ها تحقیر و تهدید به نابودی شوند فاشیسم، سلطه طلبی، سرکوب گری، و درنهایت «هویت های مرگ بار» سر برمی آورند. ازآن جاکه هویت انسان ها متشکل از عناصر متعدد و گاهی متعارض است، نمی توان تنها یک تعلق خاص را به آن ها نسبت داد، زیرا هویت افراد ترکیبی بوده و هر فرد می بایست تمامی تعلقاتش را مطالبه کند. مقصود نویسنده از ترکیبی بودن هویت بیان این نکته است که فرد می تواند دو ملیت داشته باشد، از والدینی با دو دین متفاوت حیات یابد، در مرز های چندین زبان زندگی کند و درعین حال خود را متعلق به تمامی آن ها بداند و آن ها را نیز از آن خود بداند. در این معنا، کرامت انسان ها فارغ از تفاوت های هویتی می بایست حفظ شود. مهم ترین نتایج حاصل از نقد کتاب در بخش صوری شامل حروف چینی، تلفظ اشتباه واژگان انگلیسی، و ایرادات دستوری است و در بخش محتوایی توجه نکردن نویسنده به عاملیت و فرایند ساخت بندی هویت است.کلیدواژگان: هویت، تعلقات گروهی، جهانی سازی، تهدید هویتی، عاملیت، ساخت بندی هویت
-
صفحات 179-196
در این مقاله، هدف این است که با بررسی دقیق گزارههای اصلی در کتاب قواعد روش جامعه شناسی، اثر امیل دورکیم، انتقادات اصلی وارد بر آن بیان شود. محتوای این کتاب مشهور، که یکی از کتب پایه در علم جامعه شناسی است، بیان گر این موضوع است که دورکیم تلاش کرده است تا جامعه شناسی را علمی با موضوع و روش مستقل از علوم دیگر معرفی کند و نشان دهد که این علم تجربی است. دیدگاه های خود را در این زمینه در شش فصل در این کتاب بیان کرده است. برخی از مطالب این کتاب در فصول مختلف هرچند برای اثبات مطلبی است که گفته شد، در ضمن آن مطالبی آمده است که میتواند به منزله اقرار دورکیم علیه برداشت او شمرده شود که در این مقاله به آن اشاره شده است. هم چنین، در برخی موارد، دورکیم از الفاظ و کلماتی استفاده کرده است که میتواند درک دیگران را از دیدگاه وی خدشهدار کند. در برخی موارد، دورکیم بین مفاهیم مغالطه کرده است که این امر به نظریات او انتقاداتی را وارد میکند و در برخی موارد نیز مفاهیم و معناها به خوبی واضح و روشن نشده اند.
کلیدواژگان: مروری انتقادی، قواعد روش جامعه شناسی، دورکیم، واقعیت اجتماعی -
صفحات 197-214
کتاب جامعه مصرفی و شهر پسامدرن روایت شکل گیری جامعه مصرفی و تناقضات آن در بطن تحولات اخیر است. این اثر سعی دارد ازطریق دیدگاه اندیشمندانی چون باومن و بودریار نشان دهد که تلاش مدرنیته در نگه داشت کم یابی، قطعیت، و بیگانه هراسی ناکام مانده و در پسامدرنیته این موارد به صورت هزینه گری، عدم قطعیت، و تسری پرسه زنی به کل جامعه، درمقام مصرف کننده، به مدار زندگی بازگشته اند؛ جامعه ای که ویژگی بارز آن اغواگری است و اگرچه افراد فکر می کنند که قدرت انتخاب و آزادی دارند، نوعی مشق بدنی خودراه بر را در پیش می گیرند که هدف آن متناسب ساختن بدن خویش با وعده کالاهاست. به موازات تغییرات جامعه مصرفی، در فضای جهانی محلی شدن نیز شاهد جای گزینی دولت ملت ها با شهرها درجایگاه بازی گران اصلی هستیم. در این شهرها برخی افراد، گروه ها، و سازمان ها ابتکار عمل جهانی دارند و مکان و فضا را درمی نوردند، اما برخی دیگر مقهور مکان هستند و در فضاهای طردشده ای مانند دگرجاها سیر می کنند. شهر پسامدرن علی رغم فضاهای مصرفی و سلطه اخلاق مصرفی در آن هم چنان شهری افتراقی است. توجه بیش از حد به جامعه مصرفی، وزن اندک مطالب مربوط به شهر پسامدرن، و توجه نکردن به ریخت زایی شهری ناشی از جامعه مصرفی ازجمله کاستی های کتاب هستند.
کلیدواژگان: جامعه مصرفی، شهر پسامدرن، هزینه گری، پرسه زنی، شهر افتراقی، اغواگری، ریخت زایی -
صفحات 215-230
هدف از نگارش مقاله حاضر معرفی، بازخوانی، و نقد کتاب معنابخشی به زندگی روزمره است که در سال 2009 توسط سوزی اسکات، نویسنده انگلیسی تبار، به رشته تحریر درآمده است. کتاب تلاش می کند که در ده فصل تمامی سرفصل ها و ابعاد مفهوم «زندگی روزمره» به منزله مفهومی جامعه شناسانه را، که تاکنون در این عرصه مغفول مانده بوده، بکاود و آن ها را موردمداقه قرار دهد. فرض نویسنده بر این اساس شکل گرفته است که مطالعه زندگی روزمره در عرصه مطالعات جامعه شناسانه، که معمولا مشغول پاسخ دادن به سوالات و پیش بینی روندهای کلان اجتماع بوده است، عرصه ای حاشیه ای به شمار رفته که از فرط بدیهی انگاشته شدن گویی که لزومی برای مطالعه آن نبوده است. در حالی که به ادعای نویسنده، شناخت ساختارهای کلان اجتماعی بدون توجه به عرصه های خرد شکل دهنده آن، هم چون عرصه زندگی روزمره، امکان پذیر نخواهد بود. نتیجه این که نویسنده نتوانسته است از دایره تنگ روان شناسی اجتماعی خارج شود و مباحث را در سطوحی جامعه شناسانه، چنان که ادعا کرده است، ارایه کند. به همین دلیل، نویسنده در فصول مختلف رویه ای سطحی و غیرنظری را به کار گرفته و از سطوح اولیه تحلیل فراتر نرفته است.
کلیدواژگان: زندگی روزمره، جامعه شناسی، مطالعات فرهنگی، معنا، امر معمولی، جامعه شناسی زندگی روزمره -
صفحات 231-253
نیکلاس لومان از برجسته ترین نظریه پردازان سیستمی است. نظریه سیستمی با ایده های تالکوت پارسونز در جامعه شناسی شکل گرفت. نقطه آغازین نظریه سیستمی لومان تحت تاثیر پارسونز بوده است، اما لومان با مطرح کردن رویکردی تلفیقی و ترکیب عناصر کارکردگرایی ساختاری پاسونز، با نظریه سیستم های عام و مفاهیمی از زیست شناسی شناخت و سیبرنتیک و پدیدارشناسی، خود را به مثابه برجسته ترین نظریه پرداز سیستم ها معرفی کرد. «سیستم» و «محیط» دو مفهوم اصلی در فهم نظریه لومان است. کلید درک نظریه سیستمی لومان در تمایز سیستم از محیطش نهفته است. در نظریه لومان یکی از محوریترین وظایف سیستم کاهش پیچیدگی های محیط است. سیستم ها عناصر اصلی خودشان را تولید و مرزها و روابط میان ساختارهای درونیشان را تنظیم میکنند، هم چنین ازنظر لومان سیستم ها خودارجاع و بسته اند. مقاله حاضر برای تحلیل نظریه سیستمی از اصلی ترین مفاهیم لومان بهره جسته و به شرح و نقد هریک از این مفاهیم در نظام فکری لومان پرداخته است.
کلیدواژگان: نیکلاس لومان، نظریه سیستمی، محیط، سیستم، خودآفرین، ارتباطات -
صفحات 255-274
در چشم اندازی تاریخی به جریان ها و آبشخورهای معرفت در جامعه ایران درمی یابیم که ردپای تفکر انتقادی را کم تر در جریان تبادلات فکری می توان جست؛ یعنی شیوه های ارتباط و انتقال معرفتی به گونه ای بوده است که تفکر انتقادی در آن ها جایگاهی ندارد یا به صورت ضعیف و کم مایه حضور دارد. برآیند و میراث این خصیصه تاریخی جریان های معرفتی امروزه در اجتماعات علمی به منزله یک ویژگی فرهنگی در عرصه عمومی در جامعه معاصر ایرانی بیان گر «کم مایگی خردورزی و تفکر انتقادی» است. ازاین رو، در انواع ارتباط میان افراد و مناسبات اجتماعی و حتی در محافل علمی تفکر انتقادی جایگاه قابل توجهی ندارد. ازسوی دیگر، پیشرفت علمی مستلزم توجه جدی به تفکر انتقادی است. به این ترتیب، درصورتی که توسعه را راه برد و خواست ملی در نظر بگیریم، با کیفیت تفکر انتقادی در جامعه و روابط و مناسبات اجتماعی، سیاسی، و فرهنگی نمی توان انتظار دگرگونی خاصی را داشت، چراکه با پدیده کم مایگی خردورزی و تفکر انتقادی مواجهیم و تقویت این بایسته توسعه مستلزم توجه جدی تر و تلاش برای فراهم آوردن زمینه های رشد آن در جامعه است. در این مقاله، با استفاده از روش تحلیل تاریخی، معرفی پیشینه ضدتفکر انتقادی در جامعه ایران، و بیان اهمیت آن برای پیشرفت و توسعه پیش نهادهایی برای ارتقای آن ارایه می شود.
کلیدواژگان: خردورزی، تفکر انتقادی، پیشینه معرفتی، کم مایگی خردورزی -
صفحات 275-293
کتاب شناسی انتقادی جامعه شناسی تشیع کتابی است که نویسندگان در آن به مذهب تشیع ازمنظری جامعه شناسی و باتوجه به آثاری که درطی هفت دهه اخیر منتشر شده، پرداخته اند. نویسندگان در هر فصل از فصلهای هشتگانه کتاب یکی از موضوعات اجتماعی کاربردی دین را بررسی کرده اند. در هر فصل، یکی از تحقیقی ترین مقالات پژوهشی باتوجه به ویژگی هایی چون بررسی جامعه شناختی، حجم مقاله، کاربردی بودن پی نوشتها تقسیم بندی موضوعی شده است. کتاب به دلیل ماهیت تالیف گروهی هماهنگی لازم را به لحاظ محتوا و بررسی موضوع ندارد.مولفان کتاب کوشیده اند تا به مذهب تشیع نه ازمنظر کلامی و فلسفی یا فقهی بلکه ازجنبه اجتماعی آن و تاثیراتی که در جامعه و انسجام میان مردم دارد بپردازند. فصل های هشت گانه کتاب بدین شرح اند: تاریخ اجتماعی؛ روحانیت و مرجعیت؛ سیاست و قدرت؛ هنر، ادبیات، و فرهنگ؛ مناسک؛ عرفان و تصوف؛ اماکن مذهبی و زیارت؛ انتظار و مهدویت.روش به کاررفته در این اثر را باید روشی اسنادی و هرمنوتیکال دانست که نویسندگان مقالات مختلف بیش تر به شرح برداشت های خود از یک کتاب و محتوای آن پرداخته اند.
کلیدواژگان: شریعتی، نقد، جامعه شناسی، تشیع تشیع، ایران
-
Pages 1-20Iranians’ controversial ethos have attracted Iranians’ attention for nearly two centuries and led to writing many books in this field. The book “We Iranians” by Dr. Maghsoud Ferastkhah is one of the latest books of this kind that has been publicly welcomed. After demonstrating the Iranians’ controversial ethos and from the perspective of sociological theories the author has tried to present a multilevel systemic theoretical model with scientific look and in order to explain this ethos. In this paper, it is shown that first, the writer’s attempt to formulate such a model has not been successful, and the theoretical eclecticism gives a way to the theoretical integration, and ultimately leads to structured-oriented theories; secondly, the plurality of used theories causes some kind of theoretical disorders; thirdly, the used theories may have been misunderstood, or analyzed, and explained wrongly or paradoxically.Keywords: Iranians’ Controversial Ethos, Multilevel Systemic Theoretical Model, Inductive-Deductive Explanation, Game Theory, Memes, Elite Circulation
-
Pages 21-45This article aimed at examining the position of what is often described as Max Weber’s most important work “Economy and Society” in his thought. According to a Parsonian and totalizing reading of Weber, there is a break between an early Weber (a Weber focusing on methodological reflections on conceptualizing “Historical individual” and “The Protestant Ethic and Spirit of Capitalism”) and a late Weber (a Weber focusing on “Economy and Society” and “Interpretative Sociology”); this break is based on a transition from historical individuality to sociology as an abstract, typological and universalizing science. In this text, I want to demonstrate that this transition is not a break but a tension-fraught continuity and that Weber’s thought (both early and late Weber) focuses on the different historical-individual formations of “modern capitalism” and “iron cage”. To do so, I will first review the history and structure of “Economy and Society”. Then, the before-mentioned transition will be examined. Then I will deal with the unavoidable tension in Weber’s thought in order to outline a critical and productive dialogue with him.Keywords: Economy, Society, Protestant Ethic, Historical Individual, Disenchantment, rationality, Interpretative Sociology, Nietzsche, Comparative-Historical Studies
-
Pages 47-71The main purpose of this paper is to examine and evaluate the book of Education and Development: The New Issues in Educational Economics, compiled by Arani Miner and Sarkar Arani from Nashr-e-Nay Publishing. This book is one of the few works published in the field of economics. The review and evaluation of the book have been carried out based on the questionnaire for reviewing the texts and books of the Humanities Review Council in terms of form, structure, and content evaluation. Overall, the results of the survey show that the book has a decent quality despite some minor downsides in terms of structure and content. However, the need to improve the quality of the book in future publications should be considered in the final suggestions of the paper, especially, in the field of education economics and the impact of human development on economic growth. Appropriate analysis is also needed to reform policy-making in terms of the structure of trusted institutions, and to change their approach to efficient human resource training and to allocate sufficient credits to the book in light of the global experience.Keywords: Education, Human Development, Education Economics, Education, Development, Cultural Capital, social capital
-
Pages 73-92
In 1970s, Jean-François Lyotard wrote The Postmodern Condition: A Report on Knowledge at the request of the president of Conseil des Universities, government of Quebec. In this book, he argues that the conditions of communities have changed. Knowledge and information have undergone the dominance of technology in general, and computers in particular. Besides these effects on knowledge, Lyotard has named this the end of the industrial age and mass production, “The Postmodern Era”. In his book, he continues by criticizing the knowledge under the dominance and control of technology. He discusses the incredulity toward metanarratives, the knell of the age of the professor, legitimation of knowledge, as well as narrative and scientific knowledge. “The Postmodern condition” is in a sense a forerunner of postmodern thinking. Instead of starting from power struggle to maintain the global capitalist system, it starts from technology, and this may be the weak point of this work. There are many different reviews on this report which have contributed to the growth of postmodern thoughts, and it is recommended for all audiences interested in postmodern topics.
Keywords: Lyotard, Postmodernism, Metanarratives, The Knell of the Age of the Professor -
Pages 93-112
The present article reviews and criticizes the book ‘postcolonial theory and Kurdology’ authored by Jalil Karimi. In the introduction section, firstly, the postcolonial studies have been defined and important approaches have been introduced. Then, the book has been analyzed from both formal and content points of views. The results of this analysis show that there are some problems with regard to the formal viewpoint: it lacks introduction and general conclusion; the book has both the preface and introduction, and the English equivalence of the title of the book has not been written at the back of the book, and some of the authors’ names have not been mentioned in English in the text. From the content viewpoint, the sample size (i.e., eight books) is not enough; discourse analysis is mostly context-based, and in most of the cases, no attention has been paid to the historical and social backgrounds of the formation of Kurdish discourse. The analyses concerning issues, such as “negativism”, “nativism” and “the relationship between knowledge and power” are weak. The positive points of the book include its novel theme, fluent prose, strong theoretical framework, appropriate methodology, and accurate referencing system. The book is likely to have a significant impact on Iranian humanities studies in terms of theoretical, paradigmatic and methodological aspects; it also strengthens multidisciplinary and transdisciplinary studies, qualitative methods, critical approaches, indigenous knowledge and the concept of “subjectivity” in Iranian studies.
Keywords: postcolonial studies, Kurdology, Orientalism, discourse analysis, Postmodernism, Poststructuralism -
Pages 113-135
Cultural differences have always been regarded as significant in human social life. A comprehensive understanding of these differences plays an influential role in explaining and predicting interactions and communications between cultures and within them. Geert Hofstede’s theory of Dimensions of national Culture which is completely introduced in his prominent book titled Cultures and Organizations: Software of the Mind has been developing in the last three decades as a pioneer and influential theory for study of intercultural differences. In short, preparing a new realm in the field of interdisciplinary studies of culture and using limited dichotomies in recognizing national culture dimensions are among this theory’s privileges while historicity, underestimating social dynamics and diversity, the failure to utilize a consistent and strong theoretical foundation, and ecological fallacy are regarded as its main limitations.
Keywords: Dimensions of national Culture, Geert Hofstede, Intercultural Communication -
Pages 137-157
Media literacy is an educational construction that is constituted through media education process. Audience is one of the bases and constituting elements of this construction which has a double meaning in media education: First, the audience is one of the main debates in media education and second, the learner as an audience in media education is placed in the position that constitutes the media literacy construction. In other words, the teacher and the educational system with the task of educating the learners want to specify some debates on the concept of the audience during the course of teaching the textbook and at the same time, transmit those teachings to the learner that is an audience of media who has a live experience in an increasingly mediated culture. The education is faced with a complex challenge by this fact; on the one hand, media literacy presupposes the active audience to understand its subject; on the other hand, the textbook presupposes the audience as a passive one who is going to gain the necessary subjectivity through the education process. By the perspective of deconstruction, this contradiction is not within the writing of the textbook, nor is outside the text. Therefore the object of analysis in this paper is the very text of the book. The main paper’s question is questioning the meaning and contradictory site of the audience in the textbook. The aim of the paper is highlighting the perceived contradiction by applying Jacques Derrida’s strategy of deconstruction.
Keywords: Media Education, Thinking, Media Literacy Textbook, Active Audience, Passive Audience, Deconstruction -
Pages 159-177The purpose of this paper is to present a critical evaluation of The Deadly Identities, a book resulted from life experiences of the French-Lebanese author, Amin Maalouf, which has been written to explain an extremely significant issue: fascism, desire for domination, and deadly identities will be arisen if different identities are offended and threatened with annihilation. People’s identities contain several and on occasion paradoxical elements; in other words, they benefit from hybrid identity. Therefore, one special possession should not be ascribed to them; they must demand all their belongings. By hybrid identity, it means that an individual can possess two nationalities, be born from parents with two different religions, speak in some languages whilst considers all of these as his/her possessions and see him/herself as belonging to them, too. In accordance with this meaning, human being’s dignity, departed from all identical differences, should be preserved. The most noticeable critical results, related to the form of the book, include typesetting, incorrect pronunciation of English words, and grammatical errors. Ignoring agency and the process of determining identity can be considered as the most severe criticisms in relation to the content.Keywords: identity, Group Belongings, globalization, Identical Threatening, Agency, Determining Identity
-
Pages 179-196
The aim of this paper is to explain the main criticisms of the main propositions in the book “The Rules of the Methodology of Sociology” by Emile Durkheim. The content of this famous book, one of the basic books in sociology, suggests that Durkheim has attempted to introduce sociology as a science with a subject and method independent of other sciences, and to show that this Science is an experimental science. He described his views on this topic in six chapters in this book. Some of the contents of this book are in different chapters, although it is for the purpose of proving what was said, it also contains the material that can be considered as a confession of Durkheim’s confession against his perception that is referred to in this article. And, in some cases Durkheim has used words which could disclose others' perceptions of his point of view. In some cases, Durkheim has fallen victim to misleading concepts that do not criticize his ideas, and in some cases the concepts and meanings are not clear.
Keywords: Critical review, Rules of Sociology, Durkheim, Social Reality -
Pages 197-214
The book “Consumer Society and the Postmodern City”, is the narrative of the formation of the consumer society and its contradictions, in the midst of recent developments. This work seeks through the viewpoint of philosophers such as Bowman and Baudrillard to show that the attempt of modernity has failed in the preservation of scarcity, certainty, and alien phobia. In the postmodernity, these cases in the form of costly, uncertainty, and roaming returned to the life cycle of the whole society as a consumer, a society whose obvious characteristic is seduction, and although people think that they have the power of choice and freedom, they pursue a self-directed physical exercise that aims to fit their body with the product promises. In parallel with the changes in the consumer society, in the global-localized world, replacement of the nation-state with the cities is observed as the main actors. In these cities, some people, groups, and organizations have a global initiative and they seized space, but others are subdued by places and endured in discarded spaces such as heterotopia. The postmodern city is still a differentiated city, in spite of its consumer spaces and the domination of the ethics of consumption. Excessive attention to the consumer society, the low weight of the post-modern city content and the lack of attention to urban morphing from the consumer society are among them.
Keywords: Consumer Society, Postmodern City, Expenditure, Roaming, Differentiated City, Seduction, Morphing -
Pages 215-230
The purpose of this article is to present, review, and criticize the book “Meaning of Everyday Life” which has been written by English-born Susie Scott in 2009. A book that tries to examine and consider all aspects and dimensions in relation to the concept of "everyday life" in ten chapters. The assumption of the author is based on the fact that the study of everyday life in the field of sociological studies, which is usually engaged in answering questions and predicting macroeconomic trends in the community, has been regarded as a marginal archetype that seems to be unmistakable as if it was not necessary to study it. The author claims that recognizing macro-social structures regardless of micro levels, such as the realm of everyday life, will not be possible. As a result, it will be argued that the author could not get out of the narrow circle of social psychology and discusses the issues at sociological levels, as claimed. For this reason, the author has used superficial and non-theoretical approaches in different chapters, and it has not gone beyond the initial levels of analysis.
Keywords: Daily Life, Sociology, Cultural Studies, Meaning, Commonplace, Sociology of Everyday Life -
Pages 231-253
Niklas Luhmann is the most prominent system theorist. System theory took shape with Talcott Parsons ideas in sociology. The starting point of Luhmann’s system theory has been influenced by Parsons, proposing an integrated approach combining elements of Parsons structural functionalism and general systems theory and some concepts of cognitive biology, cybernetics, and phenomenology. Luhmann has introduced himself as the most prominent system theorist. Two main concepts in understanding the theory of Luhmann are system and environment. The key to understand Luhmann’s system theory has been hidden in the differentiation of system from its environment. One of the most basic roles of a system is to reduce the complexity of the environment. Systems produce their basic elements, regulate the borders and the relations in their structures, and are closed and self-referential. The present paper aims to analyze the system theory from the main concepts of Luhmann and to explain and criticize each of these concepts in Luhmann’s intellectual system.
Keywords: Niklas Luhmann, System Theory, environment, system, Autopoietic, communication -
Pages 255-274
From the historical perspective looking at the trends and origins of knowledge in the Iranian society, we find that critical thinking has not had a significant position in any of them, and the modes of epistemic communication are such that thinking is not present in them, or if they exist, they are very weak. As a cultural feature published in contemporary Iranian society, these currents of knowledge manifest the reflection of the low level of rationality and critical thinking. Hence, in the relationship between individuals, social and even in the scientific sphere of thought, there is no significant position. On the other hand, scientific advancement entails serious attention to critical thinking. In this way, if we consider development as a national strategy, we cannot expect a particular change in the quality of contemplative thinking in society and social, political, and cultural relations, because with the advent of the concept of thought, we are encountering a crisis and the need for development requires serious attention. It is an effort to provide the ground for its growth in society. Therefore, in this paper, suggestions are made to promote it using the method of historical analysis, introducing an anti-reflection background in the Iranian society and expressing its importance for advancement and development.
Keywords: wisdom, critical thinking, background knowledge, Weakness of Wisdom -
Pages 275-293
“Critical Bibliography of Shiite Sociology” is a book in which the authors deal with the Shiite religion from a sociological point of view and with regard to the works published during the last seven decades. In each of the eight chapters of the book, the authors have examined one of the practical social issues of religion. In each chapter, one of the most investigative research articles is divided into topics according to characteristics such as the sociological study, the volume of the article, and the applicability of the postscripts. Due to the nature of group writing, the book does not have the necessary coordination in terms of content and subject matter. The authors of the book have tried to address the Shiite religion not from a theological, philosophical or jurisprudential point of view, but from its social aspect and the effects it has on society and cohesion among the people. The eight chapters of the book are as follows: Social History; Clericalism and Religious Authority; Politics and Power; Art, Literature, and Culture; Rites; Mysticism and Sufism; Religious Places and Pilgrimage; Expectation and Mahdism (Mahdawiyya). The method used in this work should be considered as a documentary and hermeneutical method in which the authors of various articles have further described their perceptions of a book and its content.
Keywords: Shariati, criticism, Sociology, Shiism-Shiism, Ira