فهرست مطالب
مجله علوم و فنون باغبانی ایران
سال بیست و یکم شماره 2 (تابستان 1399)
- تاریخ انتشار: 1399/07/01
- تعداد عناوین: 8
-
-
صفحات 95-106
به منظور ارزیابی میزان تحمل دانهال های خرنوب به تنش خشکی و شوری، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح به طورکامل تصادفی با سه تکرار در شرایط گلخانه به اجرا در آمد. فاکتورها شامل دور آبیاری در 3 سطح 5، 10 و 15 روز و شوری در 3 سطح صفر، 80 و 160 میلی مولار نمک کلراید سدیم در آب آبیاری بود. نتیجه ها نشان داد که تنش خشکی و شوری باعث کاهش شاخص های رویشی دانهال های خرنوب شد، به طوری که کمترین فراسنجه های رشدی در تنش خشکی 15 روز و شوری 160 میلی مولار مشاهده شد. وزن تر و خشک اندام هوایی با افزایش شوری و خشکی کاهش یافت. بیشترین مقدار وزن تر و خشک اندام هوایی در شاهد و کمترین مقدار در شوری 160 میلی مولار و دور آبیاری 15 روز مشاهد شد. نتیجه های پژوهش حاضر نشان داد که محتوای نسبی آب برگ در دور آبیاری 10 روز با افزایش تنش شوری کاهش یافته ولی در دور آبیاری 15 روز تفاوت معنی داری بین سطوح شوری مشاهده نشد. با افزایش تنش خشکی و شوری میزان سدیم ریشه و ساقه افزایش یافت به طوری که بیشترین میزان سدیم اندام هوایی و ریشه در دور آبیاری 15 روز و شوری 160 میلی مولار مشاهده شد. با توجه به این پژوهش می توان نتیجه گرفت دانهال های خرنوب می توانند دور آبیاری 10 روز و شوری 80 میلی مولار کلرید سدیم را به خوبی تحمل کنند.
کلیدواژگان: خرنوب، تنش، کلروفیل، محتوای نسبی آب برگ -
صفحات 107-122
به منظور غربال شماری از پایه های دورگه سیب نسبت به تنش خشکی با استفاده از شاخص های فیزیولوژیکی و زیست شیمیایی در برگ، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار روی گیاهان گلدانی یک ساله 11 نژادگان پایه سیب شامل AR1 تا AR11 به همراه پایه MM111 به عنوان شاهد متحمل، با کاربرد دو سطح آبیاری به میزان 40 و 80% آب قابل استفاده در خاک انجام گرفت. در تنش خشکی پایه های سیب به لحاظ شاخص های فیزیولوژیکی و زیست شیمیایی واکنش های متفاوتی نشان دادند. پایه های AR7 ،AR5 ، AR3،AR1 با داشتن دستکم یکی از شاخص های حساسیت به تنش خشکی، شامل کاهش شاخص پایداری غشاء یاخته ای، کاهش ثبات در رنگدانه های فتوسنتزی و به دنبال آن کاهش فلورسنس کلروفیل، افزایش غلظت پرولین و مالون دی آلدیید، نسبت به شرایط آبیاری شاهد به عنوان پایه های حساس به خشکی شناسایی شدند. در مقابل، سایر پایه های مورد بررسی با بیش ترین پایداری فیزیولوژیکی و کم ترین آسیب به عنوان پایه های با تحمل نسبی به تنش خشکی برای مطالعه های بعدی انتخاب شدند.
کلیدواژگان: پایداری غشاء، پایه رویشی، کاروتنوئیدها، کلروفیل، پرولین -
صفحات 123-138
پونه وحشی با نام علمی Mentha longifolia L. یکی از با ارزش ترین گیاهان چند ساله، نیساگ دار، معطر و علفی از تیره نعناسانان است. در این پژوهش، تاثیر تنش کم آبی بر ویژگی های فیزیولوژیکی و عملکردی 20 نژادگان مختلف پونه وحشی به صورت آزمایش کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار ارزیابی شد. کنترل رطوبت خاک با استفاده از تیمارهای آبیاری براساس 100 % (شاهد) و 60 % ظرفیت زراعی انجام شد. در این بررسی، ویژگی های فیزیولوژیکی از جمله کلروفیل a، b و کل، کاروتنویید، پرولین، کربوهیدرات کل، محتوای نسبی آب برگ، نشت یونی، هدایت روزنه ای، عنصرهای سدیم و پتاسیم، عملکرد ماده خشک و بازده اسانس بررسی شد. از نظر ویژگی های مورد ارزیابی بین نژادگان ها در دو سطح تیمار کم آبیاری اختلاف معنی داری (P <0.01) وجود داشت. جمعیت های متحمل دارای بیشترین بازده اسانس (69/4 %)، محتوای نسبی آب (91/69 %)، کلروفیل کل (32/0 میلی گرم بر گرم) و پرولین (80/2 میکرومول بر گرم) در تنش کم آبی بودند. نتیجه های همبستگی بین عملکرد ماده خشک با همه ویژگی ها به جز مقدار کاروتنویید معنی دار بود. در نهایت، به ترتیب پنج نژادگان هرمزگان، خوزستان، خراسان جنوبی، کرمان-1 و لرستان به عنوان جمعیت های متحمل به کم آبی برتری داشتند و برای برنامه های به نژادی آتی معرفی می گردند.
کلیدواژگان: اسانس، پرولین، پونه وحشی، کم آبیاری -
صفحات 139-148
در این پژوهش تاثیر کم آبیاری و سیلیسیم بر ویژگی های رشدی، عملکرد و کیفیت میوه گوجه فرنگی رقم بی اچ ان (Lycopersicon esculentum L. cv. BHN) بررسی شد. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح به طور کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. گیاهان گوجه فرنگی در گلدان حاوی محیط کشت کوکوپیت و پرلیت (نسبت 80 به 20 درصد حجمی) کشت شدند. گیاهان با سطح های مختلف (60، 80 و 100 درصد نیاز آبی) و سیلیسیم (صفر، 100 و 200 میلی گرم در لیتر سیلیسیلیک اسید) تیمار شدند. نتیجه ها نشان داد که با افزایش میزان آبیاری رشد رویشی و هم چنین کیفیت میوه افزایش یافت. بیش ترین ارتفاع بوته و شمار میوه در سطح آبیاری 100 درصد نیاز آبی مشاهده شد. کاربرد 200 میلی گرم در لیتر سیلیسیم، شمار و عملکرد میوه ها را به طور معنی داری در شرایط 60 درصد نیاز آبی افزایش داد. کم آبیاری باعث افزایش معنی دار آنزیم های پراکسیداز و کاتالاز شد. کاربرد 100 میلی گرم در لیتر سیلیسیم، میزان ماده های جامد محلول را در تیمار 80 درصد نیاز آبی افزایش داد. در مجموع، محلول پاشی با سیلیسیم با غلظت 200 میلی گرم در لیتر اثرهای منفی تنش خشکی را در گوجه فرنگی کاهش داده و باعث بهبود رشد، عملکرد و کیفیت میوه شد.
کلیدواژگان: پراکسیداز، تنش آبی، رشد رویشی و زایشی، سیلیسیلک اسید، کاتالاز -
صفحات 149-160
به منظور ارزیابی اثر پیش تیمار جیبرلیک اسید (GA3) و انجماد بر تنژگی بذر و رشد گونه های بادام کوهی و ارژن، سه آزمایش در شرایط درون و برون شیشه ای3 انجام شد. در آزمایش اول، اثر سطح های مختلف GA3 (صفر، 50، 100 و 150 میلی گرم بر لیتر) و زمان های 12 و 24 ساعت خیسندگی بر تنژگی بذر گونه های بادام کوهی و ارژن مورد بررسی قرار گرفت. در آزمایش دوم و سوم به ترتیب اثر دماهای مختلف 18 و 16- درجه سلسیوس بر تنژگی بذر و رشد آنها در محیط خاک و محیط کشت موراشیگی و اسکوگ (MS) بررسی شد. نتیجه ها نشان داد، درصد و سرعت تنژگی بذر به طور معنی داری با کاربرد GA3 و دمای انجماد نسبت به شاهد افزایش یافت. بیشترین طول شاخساره و طول ریشه در گونه بادام کوهی در تیمار 150 میلی گرم بر لیتر GA3 و بازه زمانی به ترتیب 24 و 12 ساعت خیسندگی در GA3 به دست آمد. در شرایط انجماد و در محیط خاک اگرچه بالاترین درصد تنژگی (92) مربوط به گونه بادام کوهی بود، اما با دیگر تیمارها اختلاف معنی داری نداشت. طول شاخساره هر دو گونه در پیش تیمار انجماد افزایش یافت، اما میزان این افزایش در شرایط درون شیشه ای معنی دار نبود. بنابراین می توان از تیمار انجماد در شرایط خاک برای تولید پایه های بذری بادام کوهی و ارژن در خزانه با مدت زمان کوتاه تر و هزینه کم تر نسبت به روش های دیگر استفاده نمود.
کلیدواژگان: ارژن، بادام کوهی، جیبرلیک اسید، انجماد، تنژگی، In vitro -
صفحات 161-170
ژرم پلاسم های بادام موجود در ایران به عنوان یک منبع ژنتیکی ارزشمند و غنی برای به نژادی آن می باشند. در این بررسی نژادگان های بادام سازگار با اقلیم شهرستان قزوین در سال های 1393 و 1394 مورد ارزیابی قرار گرفتند. در مجموع 45 نژادگان برتر انتخاب و مهم ترین ویژگی های ریخت شناسی آن ها با استفاده از توصیف گر بادام مورد بررسی قرار گرفت. نتیجه های تجزیه واریانس و مقایسه های میانگین ها نشان دهنده تفاوت معنی دار بین نژادگان های مورد بررسی بود. برخی ویژگی ها از جمله عرض و قطر میوه، قطر پوسته چوبی، وزن میوه و وزن مغز، طول رشد شاخه سال جاری، عرض برگ و شمار برگ دارای تنوع بیشتری بین نژادگان های مورد بررسی بودند. هم چنین همبستگی مثبت و معنی داری بین برخی ویژگی ها مشاهده شد. تجزیه خوشه ای، نژادگان های مورد بررسی را در فاصله 5 اقلیدسی، در چهار گروه تقسیم بندی نمود. از عوامل مهم تفکیک خوشه های اصلی ویژگی شمار برگ بود. تجزیه به عامل ها توانست ویژگی های مورد ارزیابی را به سه عامل اصلی کاهش دهد که در جمع 97/69 % واریانس کل را توجیه نمودند. نتیجه های حاصل از این پژوهش نشان داد که ویژگی های مورد بررسی قابلیت تفکیک نژادگان ها را دارا بوده و گوناگونی پدیدگانی بالایی در ژرم پلاسم منطقه وجود دارد. این تنوع برای برنامه های به نژادی بادام مفید و کاربردی می باشد.
کلیدواژگان: بادام، گوناگونی، ارزیابی، نژادگان برتر -
صفحات 171-182
آفت های انباری از دشواری های عمده در مسیر تولید تا بستهبندی و عرضه خرما به بازار میباشند که باعث کاهش کیفیت خرما در مرحله پس از برداشت میشوند. این پژوهش به منظور بررسی اثر تیمارهای دمایی در کنترل آفت انباری شپشه دندانه دار خرما به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بهطور کامل تصادفی در 3 تکرار انجام شد. فاکتور اول مراحل زیستی آفت شپشهدندانهدار شامل لارو، شفیره و حشره کامل و فاکتور دوم تیمارهای دمایی شامل صفر، 45، 50، 55 و 60 درجه سلسیوس بود. افزون بر تاثیر دما در مرگ و میر آفت انباری اثر آن بر کیفیت و کمیت خرما نیز بررسی شد. ویژگی های جدا شدن پوست، کل ماده های جامد محلول، درصد رطوبت میوه، pH میوه، میزان فسادپذیری و کاهش وزن میوه اندازهگیری شد. نتیجه ها با نرم افزار MSTAT-C تجزیه و میانگینها با آزمون دانکن مقایسه شد. نتیجه ها نشان داد که دمای 55 درجه سلسیوس باعث مرگ و میر 100 % در مراحل لارو، شفیره و حشره کامل شپشه دندانه دار گردید. تیمارهای دمایی باعث کاهش وزن میوه شد و با افزایش دما از 45 به 60 درجه سلسیوس میزان کاهش در وزن میوه بیشتر شد. هم چنین رطوبت میوه زیر تاثیر تیمار دمایی قرار گرفت، اما تا تیمار 50 درجه سلسیوس اختلاف معنی دار با شاهد نشان نداد. تیمارهای دمایی بر کل ماده های جامد محلول، pH و فسادپذیری میوه بی تاثیر بود و میزان جدا شدن پوست را کاهش داد.
کلیدواژگان: خرما، فسادپذیری، آفت های انباری، شپشه دندانه دار، دما -
صفحات 183-194
کارایی پیش تیمار غوطه وری در آب گرم بر افزایش عمر انبارمانی و حفظ ویژگی های کمی و کیفی میوه انار رقم رباب نی ریز در شرایط انبارداری سرد ارزیابی شد. میوه ها به مدت 90 روز در دمای °C 5/0 ± 2 و رطوبت نسبی 5% ±90 نگهداری شدند. آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب طرح به طورکامل تصادفی با 4 تکرار به ازای هر تیمار بود. فاکتورهای آزمایشی عبارت بودند از پیش تیمار گرمایی به مدت 4 دقیقه (در دو سطح: غوطه وری در آب گرم 45 درجه سلسیوس و آب مقطر 25 درجه سلسیوس به عنوان شاهد) و زمان نمونه گیری (روز صفر و فاصله های زمانی30 روزه پس از آن). میزان کاهش وزن و شاخص های ارزیابی شده در پوست تا یک ماه بدون تغییر بود که ناشی از سازوکار خوگیری درونی پوست میوه ها به شرایط دمای سرمازدگی بود. در پی آن افزایش معنی داری در شاخص های بروز آسیب سرمازدگی اتفاق افتاد. پس از 90 روز انبارداری، میزان فنول کل (عامل آنتی اکسیدانی غیرآنزیمی) و محتوای مالون دی آلدیید پوست میوه های تیمار شده به ترتیب 63 % بیش تر و 53/42 % کم تر از میوه های شاهد بود. هم چنین، میوه های تیمار شده 63/23 % کاهش وزن کم تر و نشانه های آسیب سرمازدگی کم تری داشتند، اما ویژگی های کیفی آن ها همانند میوه های شاهد بود.
کلیدواژگان: آب گرم، انار، انبارداری سرد، شاخص های انبارمانی، کیفیت میوه
-
Pages 95-106
In order to evaluate the tolerance of carob seedlings to drought and salinity stresses based on growth and ecophysiological indices, a factorial experiment was conducted based on a completely randomized design with three replications. Factors included drought at 3 levels (5, 10 and 15 days irrigation intervals) and 3 salinity levels (0, 80 and 160 mM NaCl). The results showed that drought and salinity stresses reduced the vegetative indices of carob seedlings so that the lowest vegetative indices were observed in 15 days irrigation interval and 160 mM NaCl. The shoot fresh and dry weight decreased with increasing salinity and drought intensity. The highest shoot fresh and dry weight were recorded in control plants and the lowest shoot fresh and dry weight were recorded in plants treated with 160 mM NaCl and 15 days irrigation interval. The results of this study also showed that relative water content of leave decreased in plants treated with 10 days irrigation interval with increasing salinity levels while there was no significant difference between salinity levels in 15 irrigation intervals. The results also showed that the concentration of Na in root and shoot was increased with increasing salinity and drought stresses so that the highest concentrations of Na in shoots and roots were observed in plants treated with 15 days irrigation interval and 160 mM NaCl. According to the results of this study, it can be concluded that carob seedlings can tolerate 10 days of irrigation and 80 mM salinity.
Keywords: Carob tree, Chlorophyll, Stress, RWC -
Pages 107-122
This study was performed to screening of some hybrid apple rootstocks for drought stress using physiological and biochemical indices in leaf. The experiment was carried out in a CRBD design, in a factorial scheme 12×2 (12 types of apple and 2 irrigation regimes) with three replicates. The types of apple studied were 1 year old plants including genotypes AR1 to AR11 accompanied by MM111 as control (drought tolerant). Irrigation regimes applied in this study were 20 and 40 percent of FC Under drought stress, the apple rootstocks physiologically and biochemically exhibited different responses. Drought stress symptoms evaluated in this experiment were reduction of cell membrane stability, photosynthetic pigments, and chlorophyll fluorescence, increment of proline and malondialdehyde content. In this experiment at least one of the aforementioned indicators were observed in the AR1, AR3, AR5, and AR7 being identified as sensitive rootstocks. In contrast, the rest of rootstocks with the most physiological stability and the least damage were considered drought stress tolerant and selected for subsequent studies.
Keywords: Carotenoids, Chlorophyll Fluorescence, Rootstock, Membrane Stability, Proline -
Pages 123-138
Mentha longifolia L. is one of the most valuable perennial, rhizomatous, aromatic and herbaceous plants belonging to the Lamiaceae family. In this study, the effects of deficit irrigation stress on physiological traits and yield of 20 different wild mint populations were evaluated by a split-plot experiment based on a randomized complete block design with three replications. Soil moisture control was performed using irrigation treatments based on 100% (control) and 60% of field capacity. In the current study, physiological traits including chlorophyll a, b and total, carotenoids, proline, total carbohydrate, relative water content, ion leakage, stomatal conductivity, sodium and potassium elements, dry matter yield and essential oil yield were investigated. There were significant differences (P<0.01) between populations in two levels of water deficit treatment. The most tolerant populations had the highest essential oil yield (4.69%), relative water content (69.91%), total chlorophyll (0.32 mg/g) and proline (2.80 µmol/g) under water deficit stress. Results of correlation between dry matter yield and all traits except carotenoid content were significant. Finally, five populations of Hormozgan, Khuzestan, South Khorasan, Kerman-1 and Lorestan respectively were identified as the tolerable populations and introduced for future breeding programs.
Keywords: Essential oil, Proline, Wild mint, Water deficit -
Pages 139-148
In this study, the effects of deficit irrigation along with a foliar application of silicon on growth, yield, and quality of tomato (Lycopersicon esculentum L. cv BHN) were evaluated. This experiment was conducted as a factorial arrangement in a completely randomized design with three replications. Tomato plants were planted in pots containing coco-peat and perlite (80:20 v/v). The plants were treated with different irrigation levels (60, 80, and 100% full irrigation) and different levels of silicon (0, 100, and 200 mg L-1). Results showed that with an increase in irrigation levels vegetative growth and fruit quality was improved. The highest plant height and fruit number were found in 100% water requirement. Application of 200 mg L-1 silicon significantly increased fruit number and yield in 60% deficit irrigation. Deficit irrigation significantly increased catalase and peroxidase enzyme activity. The application of 100 mg L-1 silicon could increase TSS in 80% deficit irrigation. Overall, it seems that foliar application of silicon (200 mg L-1) could alleviate the negative effects of drought stress in tomato and improved growth, yield, and fruit quality under drought stress conditions.
Keywords: Catalase, Peroxidase, Silicilic acid, Vegetative, reproductive growth, Water stress -
Pages 149-160
Three experiments were carried out under in vivo and in vitro conditions to evaluate the effects of gibberellic acid (GA3) and freezing on germination and growth of Prunus scoparia (Badam Kohi) and Prunus elaeagnifolia (Arjan) species. In the first experiment, treatments were 4 concentrations of GA3 (0, 50, 100 and 150 mg/L) and two soaking duration time (12 and 24 h). In the second and third experiments, the effects of different temperatures (18 and -16 °C) on the germination and growth of different species in soil and on tissue culture MS (Murashig and Skoog) media were investigated. The results showed that both seed germination percentage and germination rate increased significantly using GA3 and freezing temperature. The highest shoot length (4.48 cm) and root length (20.5 cm) were obtained in P. scoparia in 150 mg L-1 GA3 and duration time of 24 and 12 h, respectively. In freezing conditions (-16 °C) and in soil medium, although the highest germination percentage (92%) was related to Badam Kohi, but it did not show any significant difference with other treatments in freezing and MS medium. Shoot length of both P. scoparia and P. elaeagnifolia species increased with freezing pretreatment, but this increase was not significant under in vitro condition. The results of this study make it possible to use freezing treatment in soil conditions to produce seedling rootstocks of P. scoparia and P. elaeagnifolia in the nursery with shorter duration time and lower cost than other methods.
Keywords: Prunus elaeagnifolia, Prunus scoparia, Gibberellic acid, freezing, germinaition -
Pages 161-170
Iranian almond germplasm is regarded as one of the most diverse and valuable genetic resources for almond improvement. In the present study, almond genotypes from Ghazvin province were evaluated during 2013 and 2014 to determine the overall degree of variation and to select superior trees. During the first year evaluation, 45 superior genotypes were selected and some phonological traits were recorded according to IPGRI descriptor for almond. Results of analysis of variance and mean comparison of traits showed that cultivars and genotypes were significantly different in all studied traits, indicating significant differences between genotypes and traits. Some traits such as fruit width and diameter, shell diameter, fruit and kernel weight, branch length, leaf width and the number of leaves showed higher coefficients of variation. Cluster analysis using UPGMA method and Euclidean distance detected four major clusters and showed a considerable diversity within the same germplasm population. Principal component analysis indicated that the first and second components explained 69.97% of all variance. The results of this study showed the high diversity of the almond genotypes based on their morphological traits. This variety is useful for almond breeding programs.
Keywords: Almond, Variability, Evaluation, Promising genotypes -
Pages 171-182
One of the major issues in date production and packaging are storage pests such as Oryzaephilus surinamensis which cause reduction in date postharvest quality. Present experiment was carried out to study mortality impacts of exposure of O. surinomensis larvae, pupa and adults in laboratory to extreme temperatures (45, 50, 55, 60 °C) in a factorial in completely random design with three replications. Peel separation from pulp, TSS, fruit humidity, pH and perishability percentage were measured. Data were analyzed using MSTAT-C software and means were compared using the Duncan test at 1% and 5% probability levels. The results showed 100% mortality after 3h of exposure to 55 °C in the development stage (larvae, pupa, adult). High temperature treatments reduced fruit weight compared with control. Heat treatments influenced fruit moisture content. However, the responses were not significantly different in comparison with control until 50 °C. Effect of temperature treatments on TSS, pH and perishability percentage was not significant compared with control. 0 and 60°C treatments reduced the rate of peel separation from pulp.
Keywords: Date palm, Perishability, Stored pests, Sawtoothed, Temperature -
Pages 183-194
Efficiency of the pre-storage hot water dip to prolong storability and maintain the quantitative and qualitative traits of the cold-stored ‘Rabab-e-Neyriz’ pomegranate was evaluated. Fruits were stored at 2 ± 0.5 ºC and 90 ± 5% relative humidity for 90 days. The experiment was factorial based on a complete randomized design with 4 replicates in each treatment. Experimental factors included pre-storage heating for 4 min (at two levels: dip in water at 45 ºC, and distilled water at 25 ºC as control) and sampling time (day 0 followed by 30 days intervals). The weight loss and skin characteristics assessed remained unchanged for up to 1 month, which was related to the internal ability of the fruit skin to acclimate to chilling temperature conditions. Afterwards, significant increase in chilling injury indices was happened. After 90 days of storage, treated fruits had higher (63%) total phenol (as a non-enzymatic antioxidant index) and lower (42.53%) malondialdehyde (MDA) contents in their skin compared to controls. Furthermore, the treated fruits had a 23.63% lower weight loss and lower chilling injury symptoms, but their quality characteristics were the same as the control.
Keywords: Hot water, Pomegranate, Cold storage, Storability indices, Fruit quality